بیان حرکات در طب
حرکات اندام‌ها و مفاصل در طب با واژگانی خاص بیان می‌شوند؛ مانند:
۱. خم‌شدن یا فلِکسیون (flexion)، مانند خم‌شدن به جلو هنگام رکوع (فلِکسیونِ ستون فقرات)، یا مانند خم‌کردن زانو هنگام نشستن دوزانو (فلِکسیونِ زانو).
۲. باز شدن یا اِکستانسیون (extension)، مانند صاف‌کردن زانو هنگام ایستادن (اِکستانسیونِ زانو)
۳. چرخیدن یا روتاسیون (روتاسیونِ خارجی و داخلی) (rotation)، مانند آنکه پاشنهٔ پاها را به هم چسبانیم و نوک پا را دور کنیم (چرخش خارجی مفصل زانو)
۴. اَبدوکسیون (abduction) دورکردن اندام از محور بدن
۵. اَدوکسیون (adduction) نزدیک‌کردن اندام به محور بدن
۶. سوپیناسیون (supination) مانند چرخش ساعد به خارج
۷. پروناسیون (pronation) مانند چرخش ساعد به داخل
۸. الواسیون (Elevation)(بالا کشیدن کمربند شانه )
۹. دِپرِسیون (depression)(پایین کشیدن کمربند شانه ای)
۱۰. اَنوِرسیون (inversion)، عمل اَنوِرسیون یا اینوِرژن هنگامی روی می‌دهد که بخواهیم سطح خارجی کف پا و انگشت کوچک پا را به زمین فشار دهیم. در این حالت، کف پاها به‌اصطلاح به سمت هم نگاه می‌کنند.
۱۱. اِوِرسیون (eversion) عمل اورشن هنگامی روی می‌دهد که بخواهیم سطح داخلی کف پا و مثلاً انگشت شست را به زمین فشار دهیم، در این حالت کف پا به سمت خارج نگاه می‌کند.
۱۲. اُپوزیسیون (opposition)
انواع فلِکسیون
عمل پلانتار فلکسیون هنگامی روی می‌دهد که مثلاً بخواهیم با پا پدال گاز را فشار دهیم. برعکسِ این عمل (فشردن پاشنهٔ پا به زمین و بالابردن انگشتان پا) را دورسی فلکسیون پا می‌نامند.
در دست نیز خم‌کردن دست از مچ به‌نحوی‌که کف دست به ساعد نزدیک شود را پالمار فلکسیون، و برعکس آن را دورسال فلکسیون می‌نامند.
حرکات مفصل ران
حرکات مفصل ران در سه صفحه آناتومیکی عبارتنداز:
- خم شدن-باز شدن (فلکسیون-اکستانسیون) در صفحه ساژیتال
- دور کردن-نزدیک کردن (ابداکسیون-اداکسیون) در صفحه فرونتال (کرونال)
- چرخش داخلی-چرخش خارجی (اینترنال روتیشن-اکسترنال روتیشن) در صفحه عرضی (افقی)
میزان حداکثر دامنهٔ حرکتیِ طبیعی مفصل ران در جهات مختلف:
- خم شدن: ۱۳۰ درجه
- باز شدن: ۲۰–۱۵ درجه
- دور کردن: ۴۵ درجه
- نزدیک کردن: ۳۰ درجه
- چرخش به داخل: ۴۰–۳۵ درجه
- چرخش به خارج: ۴۵–۴۰ درجه
جستارهای وابسته
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Anatomical terms of motion». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۸ ژانویهٔ ۲۰۱۴.