بیت‌خوانی
بِیْتْ‌خوانی، نوعی شعرخوانی فردی یا گروهی که در مجالس عروسی، و نیز ختنه‌سوران، با آهنگ خاص و متناسب با موسیقی مقامی هر منطقه خوانده می‌شود. بیت در این اصطلاح به معنی شعر به‌طور عام، و شعر شاد به‌طور خاص است. نوعی بیت خوانی در عزای حسینی نیز در بعضی نواحی مثل استان بوشهر وجود دارد.[1] بیت خوانی به‌صورت تک‌خوانی و گاهی با همراهی ساز اجرا می‌شود. گاه با مدح امامان شیعه همراه است. این‌گونه شعرها در نقاط مختلف ایران نامهای متفاوتی دارند. بیشتر این اشعار قالب تک‌بیت، دوبیتی و رباعی دارند و معمولاً از زبان خواهر و مادر عروس خوانده می‌شوند و اغلب در مجالس زنانه خوانده می‌شوند. این اشعار متناسب با مراحل متفاوت عروسی مانند خواستگاری، حنابندان، عقدکنان، حجله‌بندان، جهیزبران و عروس‌کشان است. مضمون این‌گونه بیتها در سرتاسر ایران بیشتر ستایش عروس و داماد و خانواده‌های آنها، و نیز آرزوی زندگی خوب، شاد و سعادتمند برای عروس و داماد است. نمونه بیت خوانی:
عروس حنا می‌بنده چار دَس و پاش می‌بنده اگر حنا نباشه دل به خدا می‌بنده در بوشهر بیت‌خوانی به همراه نواختن ساز «نی‌جفتی» یا «نی‌انبان» خوانده می‌شود و در پایان هر بیت زنان کِل می‌زنند.[2]