تبصره ۲۲
تبصره ۲۲ (به انگلیسی: Catch-22) رمانی است به‌سبک کمدی سیاه نوشتهٔ جوزف هلر نویسنده و طنز پرداز آمریکایی که برای اولین بار در سال ۱۹۶۱ به چاپ رسید. وقایع این رمان مربوط به سال‌های ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۴ جنگ جهانی دوم می‌باشد. این اثر به عنوان یکی از رمان‌های برتر قرن بیستم شناخته می‌شود. داستان به گونه‌ای نوشته شده‌است که زمان گذرا و از دیدگاه افراد مختلف بیان شده‌است. این رمان شامل افسر یوساریان و دیگر شخصیت‌های نیروی هوایی بمب افکن b-25 می‌شود. همچنین این رمان، دیدگاه انتقادی به عملیات‌های بروکراتیک دارد.
 جلد چاپ نخست | |
| نویسنده(ها) | جوزف هلر |
|---|---|
| عنوان اصلی | Catch-22 |
| زبان | انگلیسی |
| گونه(های) ادبی | کمدی سیاه، رمان جنگی، رمان تاریخی |
تاریخ نشر | ۱۹۶۱ |
| شابک | شابک ۰-۶۸۴-۸۳۳۳۹-۵ |
«Catch-22» به عنوان یکی از اصطلاحات وارد زبان انگلیسی شده‌است و معمولاً به موقعیت‌هایی که در آن باخت قطعی است اطلاق می‌شود؛ بدین ترتیب که فرد در موقعیتی دشوار قرار می‌گیرد که از آن گریزی ندارد، چرا که برای حل «مشکل الف» باید «عمل ب» را انجام دهد؛ اما «عمل ب» را تنها زمانی می‌تواند انجام دهد که «مشکل الف» را نداشته باشد.
ترجمه فارسی
این رمان توسط احسان نوروزی در نشر چشمه و حسن افشار در نشر ماهی و علی اعظمی در نشر آفتاب به فارسی برگردانده شده‌است.
فیلم و سریال
در سال 1970 فیلمی با همین نام و بر اساس این رمان با کارگردانی مایک نیکولز منتشر شد.
در همین رابطه هم , مینی سریالی به نام تبصره۲۲ به کارگردانی جرج کلونی در تاریخ 17 مه 2019 به نمایش درآمد.