تلفن گنگ (گوشی استخوانی)
تلفن گنگ با گوشی استخوانی نام دستگاهی است که توسط جبار باغچه‌بان در ۲۲ بهمن ۱۳۱۲ شمسی اختراع شد.[1] روش کارکرد آن به اینصورت است که شخص کرولال با گرفتن میله آن به دندان می‌تواند از طریق استخوان فک صورت، ارتعاشات صوتی را دریابد و بشنود.[2][3]
باغچه بان چگونگی اختراع این دستگاه را این‌گونه توضیح می‌دهد:
«در پانزده سالگی در اثر تصادفی گوش راست من کر شد و اولیای من بجای اینکه مرا نزد دکتر ببرند، پیش سیدی که ادعا می‌کرد با دعا و دواهایی می‌تواند بیماری مرا شفا دهد، بردند و این سید عالی جناب مدّت پانزده روز به قول خودش دواهایی درگوش من ریخت و دعاهایی در گوشم می‌خواند و فوت می‌کرد. یکی از این دواها آنطوری که به خاطر می‌آورم، نفت بود! این سید در اثنای معالجه ساعت را نزدیک گوشم می‌گرفت نمی‌شنیدم ولی وقتی که آن را به گوشم می‌چسباندم، احساس می‌کردم که می‌شنوم در نتیجه آقا به نذر و نیاز خود می‌رسید! اتفاقاً روزی وقتی که من به سمت چپ خوابیده بودم و گوش شنوایم به وسیله بالش گرفته شده بود ساعت را به گوش راست گذاشته و صدای آن را شنیدم. کنجکاو شده ساعت را با دندان گرفتم و احساس کردم صدای ساعت را بخوبی می‌شنوم. چند بار تکرار کردم و دیدم جداً می‌شنوم. خلاصه دریافتم که هر گاه گوش شنوای من بسته باشد، از طریق دندان صدای ساعت را می‌شنوم. در اثر این تجربه، عذر آقای سید خواسته شد! روزی هنگامی که به تعلیم کرولالها مشغول بودم. ناگهان این موضوع به یادم آمد و بچه‌های کرولال را با گرفتن ساعت در دهان امتحان کردم و دیدم می‌شنوند. چون نتیجه مثبت بود، به فکر ساختن «گوشی استخوانی» برای کرولالها افتادم…»[4]
این دستگاه به دلیل بزرگی و عملی نبودن برای حمل و نقل هیچگاه به تولید انبوه نرسید.
جستارهای وابسته
- جبار باغچه‌بان
- آموزش و پرورش
- ناشنوایی
منابع
- http://ganjineh.nlai.ir/article_1591_c5c81f41c0c60301811e3f9deb260928.pdf
- «اعلامیه». بنیاد پژوهشهای ناشنوایان ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۸-۲۲.
- «نمایشگاه مجازی به مناسبت 4 آذر، سالروز درگذشت «جبار باغچه‌بان»». سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۸-۲۲.
- «جبار باغچه بان (قسمت اول)». بنیاد پژوهشهای ناشنوایان ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۸-۲۲.