توت‌فرنگی
توت‌فرنگی (نام‌های دیگر: چیلک، چلیک یا چیالک جنگلی، چَلَم و شالکَه) گیاهی نهان‌دانه از تیرهٔ گل سرخ است. رشد این گیاه علفی پایا در آب و هوای معتدل گرم و در بستر غنی از گیاخاک و خاک اسیدی بسیار خوب است. گل‌های توت‌فرنگی نسبت به سرما به شدت حساس هستند ولی عطر و طعم نهنج (قسمت خوراکی گیاه) با انجماد از بین نمی‌رود.[1]در نزهت نامه علایی این میوه کهج خوانده شده است.
| توت‌فرنگی | |
|---|---|
 | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | گیاهان گلدار |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | دولپه‌ای‌های نو |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | رزیدها |
| راسته: | گل‌سرخ‌سانان |
| تیره: | گلسرخیان |
| زیرخانواده: | رزوئیده |
| سرده: | توت‌فرنگی (سرده) |
| گونه: | F. × ananassa |
| نام علمی | |
| Fragaria × ananassa Duchesne | |
توت فرنگی به‌دلیل دارا بودن فیتو کمیکال، اثرات مثبت بسیاری بر روی مغز می‌گذارد و می‌تواند اثرات نامطلوب پیری بر مغز را کاهش دهد.
پیشینه
توت‌فرنگی میوه‌ای نسبتاً جدید است که تا ۲۵۰–۳۰۰ سال قبل به این شکل امروزی وجود نداشت و بیشتر موارد استفاده دارویی داشته‌است. در قرن چهاردهم در فرانسه توت فرنگی‌های وحشی از جنگل به زمین زراعتی منتقل شد و از آن به عنوان یک گیاه اهلی استفاده گردید. در جنگلهای شمال ایران توت فرنگی وحشی به‌طور فراوان در فصل تابستان یافت می‌شود. به‌نظر می‌رسد که اولین رقم اصلاح شده در زمان صدارت اتابک اعظم از فرانسه به ایران آمد و به نام اتابکی خوانده شد.
ارزش غذایی
 | |
| مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس) | |
|---|---|
| انرژی | ۱۳۶ کیلوژول (۳۳ کیلوکالری) |
| کربوهیدرات‌ها | ۷٫۶۸ g |
| قندها | ۴٫۸۹ g |
| فیبر | ۲ g |
| چربی | ۰٫۳ g |
| پروتئین | ۰٫۶۷ g |
| آب | ۹۰٫۹۵ g |
| ویتامین ب۱ (تیامین) | ۰٫۰۲۴ میلی‌گرم (۲٪) |
| ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین) | ۰٫۰۲۲ میلی‌گرم (۱٪) |
| ویتامین ب۳ (نیاسین) | ۰٫۳۸۶ میلی‌گرم (۳٪) |
| پانتوتنیک اسید (ویتامین ب۵) | ۰٫۱۲۵ میلی‌گرم (۳٪) |
| ویتامین ب۶ | ۰٫۰۴۷ میلی‌گرم (۴٪) |
| اسید فولیک (ویتامین ب۹) | ۲۴ میکروگرم (۶٪) |
| ویتامین C | ۵۸٫۸ میلی‌گرم (۹۸٪) |
| ویتامین E | ۰٫۲۹ میلی‌گرم (۲٪) |
| ویتامین K | ۲٫۲ میکروگرم (۲٪) |
| کلسیم | ۱۶ میلی‌گرم (۲٪) |
| آهن | ۰٫۴۱ میلی‌گرم (۳٪) |
| منیزیم | ۱۳ میلی‌گرم (۴٪) |
| منگنز | ۰٫۳۸۶ میلی‌گرم (۱۹٪) |
| فسفر | ۲۴ میلی‌گرم (۳٪) |
| پتاسیم | ۱۵۳ میلی‌گرم (۳٪) |
| سدیم | ۱ میلی‌گرم (۰٪) |
| روی | ۰٫۱۴ میلی‌گرم (۱٪) |
| فلورید | ۴٫۴ µg |
| Link to USDA Database entry درصدها نسبی‌اند منبع: پایگاه اطلاعاتی مواد غذایی آمریکا | |
۱۰۰ گرم توت فرنگی شامل تقریباً ۳۳ کیلو کالری انرژی، منبع عالی از ویتامین ث، منبع خوبی از منگنز است و میزان کمی از ویتامین‌های دیگر و مواد معدنی مورد نیاز در رژیم غذایی را فراهم می‌کند.[2][3][4]
توت فرنگی شامل میزان متوسطی از اسیدهای چرب اشباع نشده در (دانه) روغن تخم برهنه است.[4]
خواص
ضد پیری
ویتامین C در توت فرنگی تولید کلاژن را افزایش می‌دهد، پوست را صاف می‌کند و اثر ضد پیری دارد. همچنین مطالعات نشان داده‌است که عصاره آن دارای آنتوسیانین فراوان است و بدن را در مقابل اشعه ماورای بنفش محافظت می‌کند.
کاهش فشار خون بالا
توت فرنگی غنی از پتاسیم و منیزیم است، که هر دو از طریق رگ‌گشا هستند، به این معنی که آنها فشار خون بالا و استحکام رگ‌های خونی را کاهش می‌دهند. این امر جریان خون را به قسمت‌های مختلف بدن را تسهیل می‌کند و باعث می‌شود اندام‌ها با تمام توان خود فعالیت کنند.
درمان آرتروز و نقرس
توت فرنگی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و سم زدایی‌ها است که به کاهش آرتروز و درد ناشی از نقرس کمک می‌کند. آنها همچنین در جلوگیری از علائم آرتریتی مانند انحطاط عضلات و بافت‌ها، خشک شدن مایعات روان‌کننده در مفاصل و تجمع مواد سمی و اسیدهای (مانند اسید اوریک) در بدن کمک می‌کنند.
کاهش وزن
توت فرنگی تولید آدیپونکتین و لپتین را افزایش می‌دهد که هر دو هورمون‌های چربی سوزی هستند. آنها به کاهش اشتها، کاهش قند خون و کاهش وزن و چربی کمک می‌کنند که این همه باعث کاهش وزن می‌شود.
سکته مغزی
قدرت ضد التهابی آنتی‌اکسیدان‌ها در توت فرنگی کمک می‌کند تا تشکیل لخته‌های خون که با سکته مغزی مرتبط هستند کاهش یابد.
آبکشت
این میوه امروزه اغلب به صورت هیدروپونیک (آبکشت) کشت می‌شود. ازآنجا که در این نوع کشت اغلب شرایط محیط قابل کنترل است، نتیجه مطلوب تر است و میزان عملکرد به صورت چشمگیری افزایش خواهد داشت. البته تنش‌های موجود در طبیعت خود باعث افزایش طعم و بوی آن می‌شوند که با سیستم آبکشت این عطر و طعم کاهش می‌یابد.
توت فرنگی در بوته رشد می‌کند و یکی از میوه‌های فصلی است که سلامت شما را نیز افزایش می‌دهد. مزایای شگفت‌انگیز توت فرنگی شامل بهبود و مراقبت از چشم، عملکرد مناسب مغز، تسکین فشار خون بالا، آرتریت، نقرس و انواع بیماری‌های قلبی و عروقی است. محتوای پلی فنولی و آنتی‌اکسیدان توت فرنگی آنها را برای بهبود سیستم ایمنی بدن، جلوگیری از انواع مختلف سرطان‌ها و کاهش علائم پیری زودرس کمک می‌کند.
نگارخانه
بیماری‌ها
بیماری قارچی در توت فرنگی
بیماری بد شکلی در توت فرنگی
بیماری تاج خروسی در توت فرنگی
جستارهای وابسته
منابع
- مریم پورثانی (خرداد ۱۳۷۰)، «چند نکتهٔ مهم دربارهٔ توت‌فرنگی»، دانشمند (۳۳۲)، ص. ۱۰۸
- Giampieri F, Alvarez-Suarez JM, Mazzoni L, Romandini S, Bompadre S, Diamanti J, Capocasa F, Mezzetti B, Quiles JL, Ferreiro MS, Tulipani S, Battino M (March 2013). "The potential impact of strawberry on human health". Natural product research. 27 (4–5): 448–55. doi:10.1080/14786419.2012.706294. PMID 22788743.
- "Nutrition Facts and Analysis for Strawberries, raw, 100 g; USDA Nutrient Database, SR-21". Nutritiondata.com. Conde Nast. 2014. Retrieved 26 April 2014.
- Giampieri F, Tulipani S, Alvarez-Suarez JM, Quiles JL, Mezzetti B, Battino M (January 2012). "The strawberry: composition, nutritional quality, and impact on human health". Nutrition. 28 (1): 9–19. doi:10.1016/j.nut.2011.08.009. PMID 22153122.
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ توت‌فرنگی موجود است. |