تونی آمادونی
تونی آمادونی (به ارمنی: Թոնի Ամատունի) هنرپیشه شاخص تئاتری ایرانی ارمنی‌تبار بود که در سال ۱۳۰۰ خورشیدی (۱۹۲۱ میلادی) با نام هاروتیون توروسیان در عراق به دنیا آمد. به دنبال نسل‌کشی ارمنی‌ها در ترکیه، والدینش به عراق رفتند و پس از تولد تونی به ایران آمدند و ساکن آبادان شدند. از سال ۱۳۱۳ در نمایش‌هایی که کارگردانان ارمنی در آبادان به روی صحنه می‌بردند بازی می‌کرد. پس از آن و طی سال‌های بعد در شهرهای مختلف ایران و عراق نمایش‌هایی را اجرا کرد. پس از آن که به تهران آمد یک گروه تئاتری تشکیل داد و علاوه بر کارگردانی در آن‌ها بازی هم می‌کرد. اولین فیلمش «قاصد بهشت» نام داشت که توسط ساموئل خاچیکیان کارگردانی شد و در سال ۱۳۳۷ به نمایش درآمد. در دومین تجربهٔ بازیگریش در سینما باز هم با خاچیکیان همکاری کرد و در فیلم «فریاد نیمه شب» (۱۳۴۰) حضور یافت. در ۱۳۷۰ (۱۹۹۱ میلادی) درگذشت.
| تونی آمادونی | |
|---|---|
 تونی آمادونی (نفر سمت راست) | |
| نام اصلی | هاروتیون توروسیان |
| زمینه فعالیت | تئاتر و سینما |
| تولد | ۱۳۰۰ خورشیدی (۱۹۲۱ میلادی) ، عراق |
| مرگ | ۱۳۷۰ خورشیدی۱۹۹۱ (۶۹−۷۰ ساله) |
| ملیت | ایرانی ارمنی‌تبار |
| پیشه | هنرپیشه |
بخشی از نمایش‌ها
- "چهل روز در کوه‌های موسی" (۱۳۵۸) نوشته"فرانتس ورفل" به کارگردانی آرامائیس آقامالیان
- "باغداسار برادر" (۱۳۴۷) نوشته "ه. بارویان" به کارگردانی سورن باغداساریان
- "برای شرف" (۱۳۴۶) نوشته "هوهانس تومانیان" به کارگردانی مانوئل ماروتیان
منابع
- گروه تحقیق و پژوهش سینما (۱۳۸۳)، ارامنه و سینمای ایران، تهران: انتشارات روزنه کار، ص. ۹۷، شابک ۹۶۴-۶۷۲۸-۴۴-۸
- آندرانیک، هویان (زمستان ۱۳۷۷). «تئاتر ارمنیان جلفای اصفهان». تئاتر (۱۷): ۱۹۳ تا ۲۲۰.
- هویان، آندرانیک (بهار و تابستان ۱۳۸۲). «تئاتر انجمن فرهنگی و ورزشی آرارات». تئاتر (۳۴ و ۳۵): از ۵۱ تا ۱۲۰.
- ژانت د. لازاریان (۱۳۸۲)، «سینما»، دانشنامه ایرانیان ارمنی (ویراست اول)، تهران: انتشارات هیرمند، ص. ۴۲۳، شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳
- تونی آمادونی در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران