هوهانس تومانیان

هُوْهانِس تادئوسی تومانیان (به ارمنی: Հովհաննես Թադևոսի Թումանյան)، (زاده ۱۹ فوریه [سبک قدیمی: ۷ فوریه] ۱۸۶۹ - درگذشته ۲۳ فوریه ۱۹۲۳) شاعر، داستان‌نویس فعال ادبی و اجتماعی برجستهٔ ارمنی بود.

هُوْهانِس تومانیان
زاده	۱۹ فوریهٔ ۱۸۶۹ روستای دسق، استان لوری، ارمنستان، امپراتوری روسیه
درگذشته	۲۳ فوریهٔ ۱۹۲۳ (۵۴ سال) مسکو، شوروی
آرامگاه	پانتئون ارمنیان تفلیس (خوجیوانک)، تفلیس
لقب	شاعر همهٔ ارمنیان
پیشه	شاعر، نویسنده، فعال اجتماعی
ملیت	ارمنی
سبک نوشتاری	ملی‌گرایی رمانتیک، واقع‌گرایی، تراژدی، حماسه، داستان
سال‌های فعالیت	۱۹۲۳–۱۸۸۱
همسر(ها)	اولگا تومانیان
فرزند(ان)	۱۰ فرزند
امضا

آثار ادبی

قطعات رمانتیک و اشعار

• موش و گربه (۱۸۸۶)
• مارو (۱۸۸۷)
• آختامار (۱۸۹۱)
• داوید ساسونی (۱۹۰۲)
• تصرف قلعه تمپک (۱۹۰۲)
• A Drop of Honey (1909)
• The End of Evil (1908)
• The Shah and the Peddler (1917)

رمان‌ها

• آنوش (۱۸۹۰)[1][2]
• گیکور
• داوید ساسونی

Fairy tales

• نازار شجاع
• The Kid Goat
• The Unlucky Panos

تومانیان نخستین بار، درسال۱۸۹۰ م. / ۱۲۶۹ ش. با انتشار داستان آرِو یِو لوسین (خورشید و ماه) در ماهنامه کودکان آغبیور شناخته شد[3]. پس از آن داستان‌های بسیاری برای کودکان نگاشت که از میان آنها می‌توان به آثار زیر اشاره کرد[4]:

متن عنوان	متن عنوان	متن عنوان
سگ و گربه	شون و کاتون
پوقوس ــ پطروس
تاجران بدبخت	آنباخت واجاراکاننِر
پایان جفا	چاری وِرچ
یک قطره عسل	می کاتیل مِقر
گیکور
حمام سنگی نِسو	نسویی کاراباقنیس
دوست من نِسو	ایم ــ اِنکرـ نِسون
خوشی برای خوشگذران تمامی ندارد	کِف آنوقین کِف چی پاکسیل
گرگ	گایل
نازار پهلوان	کاج نازار

در فرهنگ عامه

اپراها

اپرا

• آنوش
• آلماست (به معنی الماس)

فیلم‌ها

• گیکور
• آختامار

تمبرهای پستی، اسکناس‌ها و سکه‌ها

• 
  Soviet post stamp, 1969
• 
  Tumanyan memorial coin, 1994
• 
  Obverse side of the 5,000 درام (واحد پول), ۱۹۹۸
• 
  Russian post stamp, 2011
• 
  Armenian post stamp, 2011

یادداشت

جستارهای وابسته

• فهرست نویسندگان ارمنی
• تئاتر عروسکی هوهانس تومانیان ایروان
• دانشگاه دولتی وانادزور

پانویس

1. مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Անուշ». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای ارمنی .
2. «Music In Poetry And Poetry In Music ... - CUNY Academic Works».
3. خاچیکیان، آشنایی با بنیاد پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان ایران.
4. خاچیکیان، آشنایی با بنیاد پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان ایران.

منابع

به فارسی

• نامه فرهنگ ارمن: گزیده مقاله‌های ادیک باغداساریان جلد ۱ شابک ۹۷۸-۱-۹۲۷۸۶۰-۱۹-۹ تورنتو ۱۳۹۳ هوانس تومانیان / به مناسبت ۱۴۵- مین سالگرد تولد شاعر / نوشته ا. . گرمانیک
• خاچیکیان، لیا (۱۳۸۱). «آشنایی با بنیاد پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان ایران». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال ششم (۲۱).
• ماناسریان، آرمان. «مقایسه دو منظومه «آنوش» و «لیلی و مجنون»» (PDF).
• قوکاسیان، دکتر هراند. «هوانس تومانیان شاعر ملی، قصیده سرا و حماسه گوی توانای ارمنی» (PDF). ارمغان. سی و هفتم (۷): -۳۴۷.
• نوری‌زاده، احمد (۱۳۷۶). تاریخ و فرهنگ ارمنستان. نشر چشمه. ص. ۶۲۹–۶۲۸. شابک ۹۶۴-۶۱۹۴-۵۵-۹.

به ارمنی و انگلیسی

• Ստեփանյան, Գառնիկ (1973). Կենսագրական բառարան. Ա. Երևան: «Հայաստան» հրատարակչություն. ISBN 978-5-550-00265-0.
• Bardakjian, Kevork B. (2000). A Reference Guide to Modernb Armenian Literature, 1500-1920. Detroit: Wayne State University Press.
• Armenian Soviet Encyclopedia. 4. Yerevan. p. 234-36.
• Hacikyan, A. J.; Basmajian, Gabriel; Franchuk, Edward S.; Ouzounian, Nourhan (2005). The Heritage of Armenian Literature: From the Eighteenth Century to Modern Times. Detroit: Wayne State University Press. ISBN 978-0-8143-3221-4.
• "Hovhannes Tumanian - Armeniapedia.org".
• "Hovhannes Tumanyan - Biography - ArmenianHouse".
• "Թումանյան Հովհաննես". Դպրոցական Մեծ Հանրագիտարան. 2010. Retrieved November 1, 2018.
• "Туманян - это... Что такое Туманян?".
• . p. 619. Missing or empty |title= (help)
• A Reference Guide to Modern Armenian Literature, 1500-1920: With an ….
• Toumanian, Hovhannes. David of Sassoun, Armenian and English version, U.S.A. : Oshagan Publishers, p. 5.
• Walker, Christopher J. (1990). The Survival of a Nation. p. 450-51. ISBN 978-0-312-04944-7.
• "Full collection of Hovhannes Tumanyan's works in Armenian at EANC e-library".
• https://web.archive.org/web/20161025224832/http://www.toumanian.am/tangaran/tang.php. Archived from the original on 25 اكتبر 2016. Check date values in: |archive-date= (help); Missing or empty |title= (help)
• "Tumanyan Museum".
• "Hovhannes Tumanyan poems". Archived from the original on 28 February 2019.
• "Many of his stories can be found here". (ارمنی )
• "Translated works".
• https://web.archive.org/web/20190228170132/http://www.tumanyan.info/. Archived from the original on 28 February 2019. Missing or empty |title= (help)
• "Туманян Ованес Тадевосович".
• "Hovhannes Tumanyan: A passion for storytelling - Unesco".
• "Hovhannes Tumanyan".

پیوند به بیرون

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ هوهانس تومانیان موجود است.

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به هوهانس تومانیان در ویکی‌گفتاورد موجود است.

• ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆ. «ԵՍ ՄԻՇՏ ՁԵԶ ՀԵՏ ԵՄ, ՁԵՐ ՄԵՋ ԵՄ...». - YouTube در یوتیوب