شاعر
شاعر (اسم فاعل و از مشتقات شعر) سراینده، چکامهسرا،[1][2] چامهسرا،[3][4] یا سَرواده گو[5] به کسی گفته میشود که قدرت سرودن اشعار و به نظم کشیدن مطالب را بر مبنای فنون ادبی داشته باشد.
تعریف شعر و شاعر
مقصود از شعر در علم منطق، سخنی است که نوعاً از قضایای مخیّلات تشکیل شده باشد و به منظور تأثیرگذاری بر دیگران از طریق عاطفه و تحریک احساسات، ادا شود. هدف شاعر این است که در پرتو خیال پردازی و صورتگری لفظی، مخاطب خود را تحت تأثیر عاطفی قرار دهد و مطابق میل گوینده شعر، پذیرای خواستههای خود گرداند. از آنجا که بیان کردن قضایای مخیّله همراه با وزن و قافیه، بهتر در روحیه مخاطبان تأثیر میگذارد و احساسات و عواطف آنان را تحریک مینماید، بنا بر این بسیاری از دانشمندان علم منطق، وزن و قافیه را هم به عنوان عوامل اساسی و مؤثّر در تدوین شعر، قلمداد نمودهاند و مراعات آن را به شاعران توصیه کردهاند.
نقش شاعران در تاریخ
بسیاری از شاعران و سرایندگان در طول تاریخ، نقش مهم و کلیدی را در تحریک احساسات و عواطف فرمانروایان و عموم مردم در راستای خواستههای خود ایفا کردهاند. به عنوان نمونه، شعر معروف رودکی را مثال میآوریم که باعث شد پادشاه معاصرش برای سفر به سوی بخارا مصمّم گردد:
ای بخارا شاد باش و دیر زی
شاه زی تو میهمان آید همی
شاه سرو است و بخارا بوستان
سرو سوی بوستان آید همی
شاه ماه است و بخارا آسمان
ماه سوی آسمان آید همی
همچنین، سرودن شعرهای حماسی توسط برخی از شاعران در میدانهای نبرد، چه بسا لشکری شکست خورده و فراری را مجدّدا منسجم ساخته و با دمیدن روح امید از طریق تحریک عاطفه و احساسات سربازان و فرماندهان، دو باره آن لشکر را به صحنه جنگ بازگردانده و پیروزیها آفریدهاست، مثل برخی از شعرهای حماسی فردوسی:
چو فردا بر آید بلند آفتاب
من و گرز و میدان و افراسیاب
سبکهای شعر
هر شاعر معمولاً سبک ویژهای در شعر گفتن دارد. معروفترین انواع سرودن شعر در نزد شاعران فارسیزبان عبارتند از شعر کلاسیک فارسی و شعر نو.
جستارهای وابسته
پانویس
- لغتنامهٔ دهخدا، سرواژهٔ «چکامهسرا».
- فرهنگ فارسی معین، سرواژهٔ «چکامهسرا».
- لغتنامهٔ دهخدا، سرواژهٔ «چامهسرا».
- فرهنگ فارسی معین، سرواژهٔ «چامهسرا».
- لغتنامه دهخدا
منابع
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به شاعر در ویکیگفتاورد موجود است. |
- کتاب «سبکشناسی»، نگارش ملک الشعرای بهار
- دهخدا، علیاکبر، لغتنامهٔ دهخدا.
- معین، محمد، فرهنگ فارسی معین.
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ شاعر موجود است. |