آلکساندر تساتوریان
آلکساندر هوُسپی تساتوریان (به ارمنی: Ալեքսանդր Հովսեփի Ծատուրյան)، (زاده ۲۸ مارس ۱۸۶۵ در زاقاتالا - وفات ۳۱ مارس ۱۹۱۷ در تفلیس) شاعر، مترجم و طنزپرداز ارمنی بود.
آلکساندر تساتوریان | |
|---|---|
| زاده | ۲۸ مارس ۱۸۶۵ زاقاتالا، امپراتوری روسیه |
| درگذشته | ۳۱ مارس ۱۹۱۷ (۵۲ سال) تفلیس، |
| آرامگاه | پانتئون ارمنیان تفلیس (خوجیوانک) |
| پیشه | شاعر، مترجم، طنزپرداز |
| ملیت |  ارمنستان |
زندگی‌نامه
پدرش ماهی‌گیر و مادرش رخت‌شوی بودند، در سه سالگی پدرش را از دست داد و مادرش ناگزیر با رخت‌شویی و خیاطی، او را بزرگ کرد. در سال ۱۸۸۱میلادی هنگامی که تحصیلات متوسطه را در زادگاهش به پابان رسانده بود، مادرش را نیز از دست داد.
آلکساندر تساتوریان به کمک و با حمایت یکی از نیکوکاران زادگاهش، به تفلیس رفت و در یک مدرسه صنعتی به تحصیل پرداخت؛ ولی مدتی بعد به سبب بیماری و بی‌علاقگی به صنعت، تحصیل را ناتمام گذاشت.
در سال ۱۸۸۷م در شهر نیژنی نووگورود در خانه یک تاجر ارمنی معلم سرخانه شد. وی به اتفاق این خانواده به مسکو نقل مکان کرد و در یک مؤسسه تجارتی متعلق به ارمنی‌های مسکو، به عنوان حسابدار و سپس کارپرداز، مشغول به کار شد و سال‌ها در همین سمت باقی ماند.
مجموعه شعرهای او در سال‌های ۱۸۹۱ و ۱۸۹۸م و مجموعه آثار طنز او در سال ۱۹۰۱م با نام (شوخی‌های قلم) انتشار یافتند.
آلکساندر تساتوریان در سال ۱۹۱۷م در شهر تفلیس از بیماری سل درگذشت و در پانتئون ارمنیان تفلیس (خوجیوانک) به خاک سپرده شد.
نمونه آثار
شعری از آلکساندر تساتوریان به نام «مادر و فرزند»
| مادر به من بگو، چرا هر بار که ناگهان می‌بینی در آسمان | سوسوکنان است ستارهٔ تابان تازه‌ای مهربانانه با عشقی سترگ | |
| به سینه می‌فشری مرا و شادمانی سرشار بی پایان | جان تو را به بر می‌گیرد؟ | |
| آه... فرزندم! در آسمان شفاف آن ستارهٔ نوزاده | گذشته را به یاد من می آرد ولادت تو را نازنینم! | |
| پس چرا، مادر بگو! وقتی از آسمان پُر ستاره | ستاره‌ای فروزان ناگاه فرو می‌افتد | |
| می‌رود و گم از چشم ما می‌گردد | غمناک می‌شوی و افسرده | |
| بشتاب مرا در آغوش می‌گیری | از گردنم می‌آویزی، مرا به سینه می‌فشری و خموشانه می‌گریی... ؟ | |
| فرزند معصومم! هر ستاره‌ای که از آسمان می‌افتد | آه... چه را آن به یاد می آرد... ؟ این را تو از زندگی خواهی دانست... |
جستارهای وابسته
منابع
- نوری‌زاده، احمد. صد سال شعر ارمنی (از اواخر قرن نوزدهم تا اواخر قرن بیستم). تهران: نشر چشمه. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۶۲-۲۱۶-۹.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Ալեքսանդր Ծատուրյան». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای ارمنی.
- Ալեքսանդր Ծատուրյան at Avproduction.am
- Hacikyan, A. J.; Basmajian, Gabriel; Franchuk, Edward S.; Ouzounian, Nourhan (2005). The Heritage of Armenian Literature: From the Eighteenth Century to Modern Times. Detroit: Wayne State University Press. pp. 562–564. ISBN 978-0-8143-3221-4.
- "Ալեքսանդր Ծատուրյան".
- https://viaf.org/viaf/15104946/
- "Ալեքսանդր Ծատուրյան". avproduction.am.
- Bardakjian, Kevork B. (2000). A Reference Guide to Modernb Armenian Literature, 1500-1920. Detroit: Wayne State University Press. pp. 180.
- Armenian Soviet Encyclopedia. 5. Yerevan. p. 119.
