توهم
توهم یا به فارسی پریشان‌پنداری به دو صورت حسی و اطلاعاتی می‌باشد:
| توهم | |
|---|---|
 | |
| My eyes at the moment of the apparitions by August Natterer. | |
| طبقه‌بندی و منابع بیرونی | |
| تخصص | روان‌پزشکی، medical psychology، روان‌درمانی |
| آی‌سی‌دی-۱۰ | R44 |
| آی‌سی‌دی-9-CM | 780.1 |
| دادگان بیماری‌ها | 19769 |
| مدلاین پلاس | 003258 |
| پیشنت پلاس | توهم |
| سمپ | D006212 |
۱- حسی: درک اشتباه یکی از حواس پنجگانه است که در فقدان یک محرک خارجی مربوط به آن حس به وجود می‌آید و توسط شخص درک می‌شود.[1] مثلاً فرد فکر می‌کند که صدای حرف زدن فرد دیگری را در تنهایی می‌شنود یا او را می‌بیند. برای اینکه یک ادراک توهم محسوب شود، دو معیار لازم است: اول اینکه به صورت یک ادراک واقعی حس می‌شود و نه به صورت یک تصور و دوم اینکه به نظر می‌رسد که از دنیای خارج شخص نشأت می‌گیرد. در صورتیکه یک تجربه ادراکی فقط یکی از دو معیار لازم را داشته باشد، آن گاه توهم کاذب نامیده خواهد شد. اغلب توهم جزئی از علائم یک بیماری مانند سایکوز است.
۲- اطلاعاتی: درک اشتباه یکی از حواس پنجگانه دربارهٔ وجود درد یا لذت یا عدم وجود حس
یک نوع توهم ادراکی نیز داریم که بخاطر باورها و اعتقادات غلط وغیر واقعی نسبت به مسائل و دنیای اطرافمان است و مقدار زیادی از عمرمان را در آن به‌سر میبریم
توهم در افراد سالم
گاهی در افراد سالم هم در هنگام به خواب رفتن یا برخاستن از خواب، توهم ایجاد می‌شود. توهم‌های هنگام به خواب رفتن را توهم هیپناگوژیک و توهم‌های هنگام برخاستن از خواب را توهم هیپناپومپینگ می‌گویند. این توهم‌ها معمولاً بسیار کوتاه و ساده می‌باشند و مثلاً به صورت شنیدن صدای زنگ یا نام شخص به وجود میایند. توهم ممکن است در قالب تصویر یا یک محرک جسمی در ذهن یا واقعیت به وجود اید . ناگفته نماند که برخی از توهمات واقعی و برخی در اثر کم خوابی است .
پانویس و منابع
- Kaplan & Sadock, Clinical Psychiatry, 2001.