جنگ همه علیه همه

جنگ همه علیه همه (به لاتین: Bellum omnium contra omnes) عبارتی است که توماس هابز[1] فیلسوف انگلیسی در آثار خویش از جمله کتاب لویاتان Leviathan که در سال ۱۶۵۱ میلادی نوشته، به کار برده است.

از نگاه هابز، انسان، گرگ انسان است،[2] بنابراین خشونت و ستیز ذاتی او است. قبل از توماس هابز، پلوتس[3] نیز به «انسان، گرگ انسان است»[4] اشاره کرده‌بود.

توماس هابز می‌گوید: زیاده‌خواهی و خودخواهی آدمیان، به «جنگ همه علیه همه» خواهد کشید و برای پیشگیری از آن چاره‌ای جز قرارداد اجتماعی و دولت مقتدر نیست.

به «جنگ همه علیه همه»[5] کارل مارکس هم در «مسئله یهود»[6] و نیز در نامه‌ای که ۱۸ ژوئن ۱۸۶۲ برای فردریک انگلس نوشته، (ضمن یادآوری آراء داروین) اشاره می‌کند.

انگلس نیز، در نوامبر ۱۸۷۵ نامه‌ای برای «پیوتر لاوروویچ لاوروف»[7] نوشته و با یادآوری تکامل انواع، (در بند ششم نامه)، گوشه‌ای به ایده توماس هابز بللوُم اُمنیوم کُنترا اُمنِس، و جنگ همه علیه همه، می‌زند.[8]

نیچه هم در کتاب Über Wahrheit und Lüge im außermoralischen Sinn به «انسان، گرگ انسان است»، می‌پردازد.

جستارهای وابسته

پانویس

تامس هابز نخستین فیلسوف انگلیسی زبان و بنیان‌گذار فلسفه سیاسی جدید است و نخستین متفکری است که اندیشه قرار داد اجتماعی را طرح کرد.
البته «گرگ‌ها یکدیگر را نمی‌خورند» و این خود نشان می‌دهد که گرگ نسبت به گرگ «رفتار انسانی» دارد! مقاله بللوُم اُمنیوم کُنترا اُمنِس
Plautus
Homo homini lupus
Bellum omnium contra omnes
Zur Judenfrage
Лавров, Пётр Лаврович
نامه مارکس به انگلس I'm amused that Darwin, at whom I've been taking another look, should say that he also applies the 'Malthusian' theory to plants and animals, as though in Mr Malthus's case the whole thing didn't lie in its not being applied to plants and animals, but only - with its geometric progression - to humans as against plants and animals. It is remarkable how Darwin rediscovers, among the beasts and plants, the society of England with its division of labour, competition, opening up of new markets, 'inventions' and Malthusian 'struggle for existence'. It is Hobbes' bellum omnium contra omnes and is reminiscent of Hegel's Phenomenology, in which civil society figures as an 'intellectual animal kingdom', whereas, in Darwin, the animal kingdom figures as civil society.

منابع

همنشین بهار: بللوُم اُمنیوم کُنترا اُمنِس
لویاتان، توماس هابز، ترجمه حسین بشیریه
جواد طباطبایی در دانشنامهٔ آثار: لویاتان
دائرةالمعارف مصاحب

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] تامس هابز نخستین فیلسوف انگلیسی زبان و بنیان‌گذار فلسفه سیاسی جدید است و نخستین متفکری است که اندیشه قرار داد اجتماعی را طرح کرد.

[2] البته «گرگ‌ها یکدیگر را نمی‌خورند» و این خود نشان می‌دهد که گرگ نسبت به گرگ «رفتار انسانی» دارد! مقاله بللوُم اُمنیوم کُنترا اُمنِس

[3] Plautus

[4] Homo homini lupus

[5] Bellum omnium contra omnes

[6] Zur Judenfrage

[7] Лавров, Пётр Лаврович

[8] نامه مارکس به انگلس I'm amused that Darwin, at whom I've been taking another look, should say that he also applies the 'Malthusian' theory to plants and animals, as though in Mr Malthus's case the whole thing didn't lie in its not being applied to plants and animals, but only - with its geometric progression - to humans as against plants and animals. It is remarkable how Darwin rediscovers, among the beasts and plants, the society of England with its division of labour, competition, opening up of new markets, 'inventions' and Malthusian 'struggle for existence'. It is Hobbes' bellum omnium contra omnes and is reminiscent of Hegel's Phenomenology, in which civil society figures as an 'intellectual animal kingdom', whereas, in Darwin, the animal kingdom figures as civil society.