حادثه اتمی فوکوشیما ۱
حادثه‌های اتمی فوکوشیما ۱ به مجموعه حوادثی گفته می‌شود که از تاریخ ۱۱ مارس ۲۰۱۱، در پی زلزلهٔ ۹ ریشتری و سونامی، و در اثر از کار افتادن ماشین‌آلات نیروگاه هسته‌ای شماره ۱ فوکوشیما متعلق به شرکت نیروی برق توکیو، یکی پس از دیگری، و نشت مواد رادیواکتیو به وقوع پیوست. متخصصان این حادثه را بعد از حادثه چرنوبیل بزرگ‌ترین فاجعهٔ اتمی می‌دانند و از نظر پیچیدگی آن را در مقام نخست فجایع اتمی جهان قرار می‌دهند چرا که تمام رآکتورهای نیروگاه فوکوشیما در نتیجهٔ این رویداد با مشکل مواجه شد.
 تصویر ماهواره‌ای از ساختمان ۴ رآکتور آسیب‌دیده، ۱۶ مارس ۲۰۱۱ | |
| نام بومی | 福島第一原子力発電所事故 |
|---|---|
| تاریخ | ۱۱ مارس ۲۰۱۱ |
| مدت | هنوز ادامه دارد. |
| مکان | استان فوکوشیما، ژاپن |
| مختصات | |
وقوع زلزله
در زمان وقوع زلزله، رآکتور ۴ خالی از سوخت بود و رآکتورهای ۵ و ۶ خاموش و کاملاً سرد بودند. بقیهٔ رآکتورها، با وقوع زلزله به‌طور خودکار خاموش شدند و ژنراتورهای اضطراری برای فعال نمودن پمپ‌های آب و خنک کردن رآکتورها روشن شدند. محوطهٔ نیروگاه با سدی دریایی، که برای مقابله با سونامی ۵٫۷ متری کفایت می‌کرد، محافظت می‌شد؛ ولی در برابر امواج ۱۴ متری که ۱۵ دقیقه بعد از زلزله آغاز شدند، بی استفاده بودند. در نتیجه محوطهٔ نیروگاه کاملاً در آب غرق شد و ژنراتورها که در ارتفاعی پایین‌تر از سطح دریا قرار داشتند و تابلوهای برق در طبقهٔ پایین رآکتورها واقع شده بودند، همگی به زیر آب رفتند. ارتباط با شبکهٔ برق قطع و در نتیجه با از کار افتادن پمپ‌ها، کار خنک کردن رآکتورها متوقف شد. سپس دمای رآکتورها از حد مجاز بالاتر رفت. این در حالی بود که سیل و زلزله ،کمک‌رسانی را تقریباً غیرممکن کرده بود.
شواهدی که به زودی به دست آمد، حاکی از این بود که در رآکتورهای ۱ و ۲ و ۳ سوخت هسته‌ای ذوب شده و روکش فلزی بالای ساختمان رآکتورهای ۱ و ۳ و ۴ در اثر انفجار هیدروژن از بین رفته‌است. انفجار به دستگاه‌های کنترل حرارت در داخل رآکتور ۲ آسیب رساند و رآکتور ۴ نیز آتش گرفت. علاوه بر این، میله‌های سوخت مصرفی که در استخرهای سوخت واحدهای ۱–۴ ذخیره شده بود در اثر کاهش سطح آب استخرها شروع به داغ شدن کرد.
عواقب
به دلیل امکان نشت اشعه، تا شعاع ۲۰ کیلومتری (۱۲ مایلی) نیروگاه از سکنه خالی شد و کارگران نیروگاه که در معرض تابش اشعه قرار داشتند، موقتاً از نیروگاه خارج شدند. در تاریخ ۱۷ مارس ژنراتوری که در واحد ۶ قرار داشت، به کار انداخته شد تا واحدهای ۵ و ۶ را که کمتر آسیب دیده بودند، خنک کند. از ۲۰ مارس شبکهٔ برق دوباره به کار افتاد ولی ماشین‌آلاتی که در اثر سیل، آتش‌سوزی و انفجار در رآکتورهای ۵ و ۶ تخریب شده بودند همچنان غیرقابل راه‌اندازی بودند. مقامات ژاپنی پس از بررسی حادثه ابتدا میزان آن را سطح ۴ در مقیاس بین‌المللی هسته‌ای (اینس) برآورد کردند اگرچه سازمان‌های دیگر بین‌المللی فکر می‌کردند که سطح واقعی بحران بالاتر از این سطح باشد. دولت ژاپن سطح بحران هسته‌ای را ابتدا تا سطح ۵ و سپس تا ۷ بالا برد و فروش مواد خوراکی که در این منطقه روییده بودند را ممنوع کرد.
بررسی‌های وزارت علوم و وزارت آموزش ژاپن نشان داد که در مناطق شمالی ژاپن، در فاصلهٔ ۵۰–۳۰ کیلومتری محوطهٔ نیروگاه، میزان سزیم رادیواکتیو تا سطح نگران‌کننده‌ای بالا رفته‌است. در این گزارش اشاره شده‌است بر اساس مقیاس جهانی سزیم-۱۳۷ و ید-۱۳۱ نشان می‌دهد که موادی که از نیروگاه فوکوشیما ۱ آزاد شده به اندازهٔ ایزوتوپ‌های آزاد شده در فاجعهٔ چرنوبیل دارای اهمیت است. مقامات توکیو توصیه کردند که تا مدتی از آب شیر برای تهیهٔ غذای نوزادان استفاده نشود. در دو سایت نیروگاه نیز آلودگی پلوتونیمی مشاهده شد.
مسائل بین‌المللی
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در ۲۷ مارس اعلام کرد، کارگرانی که در ۲۵ مارس برای پیشگیری در بیمارستان بستری شده بودند، به علت ایستادن در آبی که در واحد ۳ نیروگاه جمع شده بود، تا مچ پا در معرض اشعهٔ رادیواکتیو بین ۲ تا ۶ درجهٔ Sv قرار گرفته‌اند. واکنش جهانی به این حوادث نیز همچنان نگران‌کننده بود. دولت ژاپن و تپکو (TEPCO) برای آنچه عدم ارتباط درست با عموم و تلاش‌های من خودساخته برای حل مشکل خوانده شد، مورد انتقاد قرار گرفتند. متخصصان اعلام کردند که حتی با استفاده از نیروی چندصد یا حتی هزاران نفری، ممکن است پاک نمودن منطقه چند سال یا چند دهه به طول بینجامد. در ۲۰ مارس، سخنگوی دولت، یوکیو امانو؛ اعلام کرد که پس از عبور از بحران، فعالیت نیروگاه هم چنان متوقف خواهد ماند.
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Fukushima I nuclear accidents». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۰ آوریل ۲۰۱۱.