حسن لقمان ادهم
دکتر حسن خان حکیم‌الدوله (۱۲۶۳ تبریز - ۱۳۳۶ تهران) که نام خانوادگی لقمان ادهم برگزید، پزشک و دولتمرد دوران قاجار و پهلوی و نخستین وزیر صحیه (بهداری) ایران بود.
دکتر حسن لقمان ادهم (حکیم‌الدوله) | |
|---|---|
| وزیر بهداری ایران | |
| مشغول به کار ۱۲ اردیبهشت – ۱۰ مهر ۱۳۳۰ | |
| پادشاه | محمدرضا پهلوی |
| نخست‌وزیر | محمد مصدق |
| پس از | عباس مؤدب نفیسی |
| پیش از | محمدعلی ملکی |
| مشغول به کار ۱۳۰۰ – ۱۳۰۰ | |
| پادشاه | احمد شاه قاجار |
| نخست‌وزیر | احمد خان قوام‌السلطنه |
| وزیر معارف | |
| مشغول به کار ۲۶ خرداد ۱۳۰۲ – ۱۳۰۲ | |
| نخست‌وزیر | میرزا حسن خان مشیرالدوله |
| پس از | میرزا حسن خان محتشم‌السلطنه |
| وزیر مشاور | |
| مشغول به کار ۱۰ مهر ۱۳۳۰ – ۲۸ امرداد ۱۳۳۲ | |
| پادشاه | محمدرضا پهلوی |
| نخست‌وزیر | محمد مصدق |
| نماینده مجلس شورای ملی | |
| مشغول به کار ۱۳۱۱ – ۱۳۲۲ | |
| حوزه انتخاباتی | تهران (دوره‌های نهم تا سیزدهم) |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۱۲۶۳ تبریز |
| درگذشته | ۱۳۳۶ تهران |
| ملیت | ایرانی |
| دین | اسلام شیعه دوازده امامی |
خانواده و تحصیلات
پدرش زین‌العابدین خان لقمان‌الممالک از پزشکان معروف تبریز و بنیانگذار دبستان لقمانیه، سومین دبستان این شهر بود. حسن ادهم پس از تحصیل در همین دبستان همراه با دو برادرش عباس و صالح راهی پاریس شد و پس از پایان تحصیل در رشته پزشکی به ایران بازگشت[1] و به طبابت و تدریس در دارالفنون مشغول شد. مدتی نیز پزشک احمدشاه قاجار بود. در سال ۱۳۰۰ که قوام‌السلطنه در کابینه خود وزارت صحیه و امور خیریه تأسیس کرد، تصدی این وزارتخانه را به او سپرد اما پس از سه ماه این وزارتخانه منحل شد.
فعالیتهای اداری و سیاسی
حکیم‌الدوله در ۲۶ خرداد ۱۳۰۲ در کابینه مشیرالدوله وزیر معارف شد. با کنار رفتن دولت مشیرالدوله روی کار آمدن سردارسپه از خدمات دولتی کناره گرفت و به طبابت و تدریس ادامه داد. در زمان رضاشاه پهلوی مدتی رئیس انجمن بلدیه (انجمن شهر) تهران و در دوره‌های نهم تا سیزدهم، نماینده مجلس شورای ملی بود. در دولت دکتر مصدق نیز وزیر بهداری و سپس وزیر مشاور شد.
دکتر حسن لقمان ادهم در آرامگاه خانوادگی در گورستان ظهیرالدوله شمیران به خاک سپرده شد.
پانویس
- امینی، محمد (۱۳۹۵). زندگی و زمانه احمد کسروی. لس آنجلس: شرکت کتاب. ص. ۱۴۷.