خاندان خسروشاهی
خانواده خسروشاهی مؤسس شرکت سرمایهگذاری البرز و مالک گروه صنعتی مینو و کارخانههای تولید دارو همچون تولید دارو، تولی پرس و چندین کارخانه و تجارتخانه در ایران بودند. پس از انقلاب نیز برخی از اعضای این خانوادۀ کارآفرین به موفقیتها و سمتهای مهمی در خارج از ایران رسیدند.[1][2]
خانواده خسروشاهی از سال ۱۲۸۰ تا ۱۳۵۸، از اولینها و موثرترینهای صنعت ایران بودند.[3] با تلاش بسیار خاندان خسروشاهی بزرگترین فعالان صنعتی تولید و توزیع دارو و خوراکی در دهه چهل و پنجاه در تاریخ ایران شدند.[4]
پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، در جریان مصادره اموال و داراییها، تمامی شرکتها و کارخانههای خانواده خسروشاهی مصادره شد. اگر چه پس از فرونشستن فضای انقلابی برخی مصادره اموال این خانواده را اشتباه دانستند، اما اموال مصادره شده هرگز به خانواده خسروشاهی بازگردانده نشدند.[5] به نظر میرسد پذیرش منصب وزارت بازرگانی در دولت آموزگار توسط کاظم خسروشاهی این خانواده را در معرض غضب نظام جمهوری اسلامی قرار داده باشد. علی و حسن خسروشاهی بعد از مدتی دوندگی، بدون پس گرفتن کارخانهها، نهایتا با نا امیدی کشور را ترک میکنند و به کانادا میروند.[6][7] از این رو پس از انقلاب برخی از آنها به خارج از کشور مهاجرت کردند.[5]
تاریخچه خاندان خسروشاهی
حاج حسن خسروشاهی در اواخر قاجار تا اوایل دوران پهلوی اول، مدتها رئیس اتاق بازرگانی تبریز بود که به همراه دو برادرش غفار و حسین و شش پسرش تجارت خاندان خسروشاهی را پایهگذاری و گسترش دادند؛ که به واردات کالاهایی مثل فاستونی، کاغذ چای، شکر میپرداختند. بعد از مدتی کارخانه نساجی در قزوین و بعد به گروه تولید دارو را اداره میکردند. در آغاز دهه پنجاه، نوههایش نیز به گروه خانواده پیوستند. افراد سرشناس این خانواده به شرح زیر هستند:
- علی خسروشاهی، بنیانگذار گروه صنعتی مینو که با تأسیس کارخانه خرمدره به یکی از بزرگترین صنایع غذایی خاورمیانه تبدیل شد.[8] علی خسروشاهی موسسه خیریه مینو را نیز در خرمدره راه اندازی کرد و مشغول ساختن بیمارستان مدرن و مجهزی در خرمدره بود.[9]
- حسن خسروشاهی: کارآفرین و مالک و گسترشدهندۀ گروه صنعتی مینو. پس از مصادره اموال، بعد از مدتی دوندگی، وی نهایتا با نا امیدی کشور را ترک میکند و به کانادا میرود و پس از مدتی شرکت فیوچر شاپ را بنیانگذاری میکند.[10][11] حسن خسروشاهی بزودی این فروشگاه را به بزرگترین فروشگاه زنجیره ای کانادا با ۹۰ شعبه و حدود ۸۰۰۰ کارمند تبدیل کرد و تبدیل به یکی از بزرگترین سرمایه داران آن کشور شد. ثروت حسن خسروشاهی را حدود ۲ میلیارد دلار تخمین می زنند که هفتمین فرد ثروتمند کانادا به حساب می آید.[2]
- کاظم خسرو شاهی، بنیانگذار شرکت تولید دارو و دیگر شرکتهای دارویی از جمله تولیپرس.
- دارا خسروشاهی: مدیر عامل قبلی اکسپدیا و از ۲۷ اوت ۲۰۱۷ مدیر عامل فعلی اوبر. نیویورک تایمز در سال ۲۰۱۶ درآمد دارا خسروشاهی را در میان بالاترین درآمد مدیران عامل در آمریکا (بیش از ۹۶ میلیون دلار آمریکا) معرفی کرد.[12] خانوادهٔ دارا خسروشاهی وقتی که او ۹ سال داشت، ابتدا به جنوب فرانسه رفتند و شاهد سرنگونی حکومت پهلوی و مصادره شدن کسبوکارهایشان بودند. سپس برای ملحق شدن به دیگر اعضای خانوادهشان به آمریکا مهاجرت کردند.[13][14][15][5]
باغ خسروشاهی
باغ خسروشاهی از باغهای مشهور، زیبا و بزرگ جماران بوده است. پس از انقلاب اسلامی، برخی با توجه به گفتهها و شواهد موجود، یکی از محلهای زندگی روحالله خمینی را در این باغ میدانند،[16][17][18][19] از جمله هاشمی رفسنجانی که میگوید: «زمانی هم که [آیتالله خمینی] به تهران آمدند، خانهای که ما به آنجا میرفتیم و شما دیدید. بله، به همین شکل ساده بود. اما وقتی به دو طرف این خانه نگاه میکنید، دو باغ بزرگ میبینید. یکی از این باغها، متعلق به خسروشاهی بود که ۱۴هزار متر وسعت و سه چهار قنات آب دارد. در این باغ چند ساختمان وجود دارد که امام با توصیه پزشکان (به خاطر ناراحتی قلبی که داشتند) به یکی از ساختمانها که قدیمی بود، رفتند.»[20] در حال حاضر ۷ هزار مترمربع از این باغ در اختیار «مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی» قرار گرفته است.[21]
منابع
- «نوادگان بنیان گذار شرکت مینو کجا هستند؟». روزنامه دنیای اقتصاد. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۲.
- «حسن خسروشاهی؛ تنها باز مانده نسل کارخانه داران بزرگِ ایران». ماهنامه ویژه صنعت و صاحبان صنایع. ۲۰۲۰-۰۹-۰۳. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۸.
- «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۲۵ آوریل ۲۰۱۹. دریافتشده در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۹.
- «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۲۵ آوریل ۲۰۱۹. دریافتشده در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۹.
- «درهای تولیپرس بسته شد | اقتصاد آنلاین». www.eghtesadonline.com. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۲.
- «حسن خسروشاهی؛ تنها باز مانده نسل کارخانه داران بزرگِ ایران». ماهنامه ویژه صنعت و صاحبان صنایع. ۲۰۲۰-۰۹-۰۳. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۸.
- «درهای تولیپرس بسته شد | اقتصاد آنلاین». www.eghtesadonline.com. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۲.
- ایران، عصر (۲۰۱۹-۱۱-۱۱). «کارخانه مینو ۶۰ ساله شد (عکسهای قدیمی)». عصر ایران. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۲-۱۸.
- سعيدي، علي اصغر. «علی خسروشاهی و گروه صنعتی مینو». IranNamag. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۸.
- «گروه صنعتی مینو | تولیدکننده مواد غذایی، دارو، لوازم آرایشی و بهداشتی». گروه صنعتی مینو. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۲.
- یوکن. «حسن خسروشاهی موسس شرکت مینو و یکی از برترین کارآفرینان و ثروتمندترین مردان کانادا در حال حاضر - رسانه موفقیت یوکن». www.ucan.win. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۲.
- «دارا خسروشاهی مدیر عامل جدید اوبر کیست؟». بیبیسی فارسی. ۶ شهریور ۱۳۹۶.
- Uber CEO Dara Khosrowshahi Discusses Immigrating from Iran.
- Khosrowshahi, Dara; ZIPKIN, as told to AMY (2007-09-16). "It's About the Journey". The New York Times. Retrieved 2016-05-29.
- «مشمولان بند مصادره/ سرمایهدارانی که اموالشان توقیف شد چه فرجامی پیدا کردند؟». تاریخ ایرانی. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۲.
- «باغ خسروشاهی». همشهری آنلاین.
- «محل سکونت آیتالله خمینی در جماران کجا بود؟». factnameh.com. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۵.
- «باغ خسرو شاهی (جماران)». آپارات - سرویس اشتراک ویدیو. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۵.
- «امام خمینی (س) - برنامه افطاری». www.imam-khomeini.ir. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۵.
- «مرکز اسناد آیت الله هاشمی رفسنجانی | مصاحبه آیت ا... هاشمی رفسنجانی با دانشجوی دانشگاه علم و صنعت در خصوص معماری مساجد». www.rafsanjani.ir. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۵.
- «باغ خسروشاهی». باغ خسروشاهی (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۵.