جماران
۳۵°۴۸′۵۶٫۹۱″ شمالی ۵۱°۲۷′۳۳٫۵۸″ شرقی
جَماران نام محله و دهکده‌ای در شمال شهر تهران است. جماران از توابع شمیرانات است و جزئی از منطقه ۱ شهرداری تهران به حساب می‌آید. جماران در غرب به منظریه، از جنوب به دزاشیب و کامرانیه، از شمال به حصارک و از غرب به امامزاده قاسم منتهی می‌شود.
جماران منطقه‌ای خوش‌آب‌و‌هواست و در دامنه رشته کوه البرز واقع شده و به‌طور متوسط ۱۷۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.[1] سید روح‌الله خمینی در دوران بیماری در این منطقه، در جوار حسینیه جماران زندگی می‌کرد. اکبر هاشمی رفسنجانی نیز از سال ۱۳۵۸ تا زمان وفات در دی ۱۳۹۵ نیز در این محله در کنار منزل سید روح‌الله خمینی سکونت داشت.
خاندان امام جمارانی از معروفترین شخصیت‌های تاریخی جماران می‌باشند که در میان آن‌ها سید مهدی امام جمارانی به دلیل سابقه او در جمهوری اسلامی مشهورتر است.
پیشینه
صورت قدیم‌تر نام جماران، جاموران بوده‌است.[2]
دربارهٔ نام جماران برخی گفته‌اند که جُمهران ری، که‌امامزاده ادریس در آن مدفون بوده‌است، همان جماران امروزی است. همچنین به‌اعتقاد اهالی، چون در کوه‌های این محل از قدیم مار فراوان بوده و همواره مارگیران برای گرفتن مار به این ده می‌آمدند، اسم آن مخفف «جمع ماران» بوده‌است. عده‌ای نیز معتقدند که جَمَر و کمر به معنی سنگ بزرگ است و چون از این مکان سنگ‌های بزرگ به دست می‌آمده‌است، آن‌جا را جمران، یعنی محل به‌دست آمدن جمر نامیده‌اند.
هنگامی که مسلمانان ری را تصرف کردند برای زیر نظر داشتن مقاومت محلی، لشکریان خود را در چند پایگاه مستقر کردند. این پایگاه‌ها در جماران، دهکده اندرمان، فیروز و رام (فیروزکوه کنونی، در راه ری به کومش) و جایی به نام شیروان (احتمالاً همان شمیران) قرار داشتند. پس از تصرف ری توسط عرب‌ها، گروهی از مردم شهر به کوه‌ها و آبادی‌های پیرامون رفته‌بودند و گروه‌های مقاومت تشکیل داده قصد بازپس‌گیری شهر را داشتند که این پایگاه‌های چهارگانه از این امر جلوگیری کرد.[2]
خطوط حمل و نقل عمومی
این محله فاقد خط مترو می‌باشد. تنها خط اتوبوسرانی منتهی به این محل عبارت است از:
- خط ۲۱۹ میدان جماران به پایانه تجریش در مسیر خیابان جماران، خیابان باهنر (نیاوران)، میدان قدس، خیابان شهرداری و میدان تجریش[3]
جستارهای وابسته
- حسینیه جماران
- مسجدجامع جماران
منابع
- «جماران». کتاب اول. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مارس ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۹ آوریل ۲۰۰۸. پیوند خارجی در
|ناشر=وجود دارد (کمک) - «نقشه محدوده مناطق شهرداری تهران». کتاب اول. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ اکتبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۹ آوریل ۲۰۰۸. پیوند خارجی در
|ناشر=وجود دارد (کمک)
- «نقشه توپوگرافی منطقه جماران». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ ژانویه ۲۰۱۲.
- عطاردی، عزیزالله، مشایخ فقه و حدیث در جماران، کُلین و دَرَشت، تجریش: انتشارات عطارد، ۱۳۷۳، ص۲۲.
- «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ اوت ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۷ اوت ۲۰۱۹.
