دروازه قزوین

دروازه قزوین یکی از دروازه‌های قدیمی و معروف شهر تهران بود.

دروازه قزوین تهران در دوره قاجار
دروازه قزوین در پایان دوره قاجار

معمار این دروازه استاد تقی محمدپور از معماران قدیمی و بنام دوره پهلوی اول و ابتدای پهلوی دوم می باشد که در زمینه معماری و طرح و نقش کاشیکاری نیز استاد بود.از دیگر آثار وی میتوان به کاشیکاری و طراحی بخش هایی از سر در باغ ملی در خیابان حسن آباد تهران اشاره کرد.

پیشینه

در زمان شاه تهماسب صفوی در ۹۶۴ هجری قمری نخستین برج و باروی شهر تهران ساخته شد. طول این بارو شش هزار گام بود و چهار دروازه بیشتر نداشت که دروازه قزوین در مدخل کنونی بازارچهٔ قوام‌الدوله و شاهپور (وحدت اسلامی) واقع بود.[1][2]

با گسترش شهر تهران در زمان ناصرالدین شاه، برج و باروی شاه تهماسبی را خراب کرده و با خاک آن خندق‌های اطراف بارو را پر نمودند. سپس شهر تهران را به تقلید از نقشهٔ شهر پاریس به صورت هندسی یک هشت ضلعی نامتساوی‌الاضلاع گسترش دادند و ۱۲ دروازه در اطراف آن احداث نموده و دورش را خندق کشیدند[3] و دروازه قزوین در ورودی خیابان قزوین (میدان قزوین کنونی) ساخته شد[4]. دروازه‌های جدید به سبک معماری صفوی ساخته شده بود و با کاشیکاری‌های براق و متنوع تزئین شده بود[5].

ویرانی دروازه‌ها

با روی کار آمدن رضا شاه و افزایش جمعیت تهران، بار دیگر نیاز به نوسازی و گسترش بناهای شهری احساس شد و در ۱۳۰۹ و با حکم شهردار وقت، این دروازه‌ها را ویران نمودند[6].

بازسازی و باززنده‌سازی

در ۱۳۸۰ شهرداری منطقهٔ ۱۱ و سازمان زیباسازی اقدام به اجرای پروژهٔ آرام‌سازی و بهسازی میدان قزوین نمود[7] و پس از آن در ۱۳۸۴ با هدف احیای دروازه‌های قدیمی تهران به صورت نمادین و با توجه به اسناد تاریخی، اقدام به بازسازی دروازه قزوین نمود[8] که اکنون این دروازه با سازه‌ای بتونی و نمایی آجری[9] در میدان قزوین تهران بنا شده‌است[10].

منابع
  1. «دروازه‌های دارالخلافه طهران». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۵ اوت ۲۰۱۶.
  2. «تهران در دوره‌های مختلف». دریافت‌شده در ۲۵ اوت ۲۰۱۶.
  3. «تهران در عصر قاجار». کتاب اول. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ فوریه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۲ آبان ۱۳۸۸.
  4. صبا آذرپیک (۵ مهر ۱۳۸۴). «دروازه قزوین دوباره ساخته می‌شود». خبرگزاری میراث فرهنگی. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۲ آبان ۱۳۸۸.
  5. جلال فرهمند. «دروازه‌های دارالخلافهٔ طهران». ماهنامهٔ الکترونیکی بهارستان. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۳ نوامبر ۲۰۰۹.
  6. «تهران در دوره‌های مختلف». دانشنامهٔ رشد. دریافت‌شده در ۱۳ نوامبر ۲۰۰۹.
  7. «نقطه تلاقی تاریخ و فرهنگ: میدان قزوین». روزنامه اعتماد. ۱۳ اردیبهشت ۱۳۸۵. دریافت‌شده در ۲۲ آبان ۱۳۸۸.
  8. صبا آذرپیک (۵ مهر ۱۳۸۴). «دروازه قزوین دوباره ساخته می‌شود». خبرگزاری میراث فرهنگی. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۲ آبان ۱۳۸۸.
  9. «نقطه تلاقی تاریخ و فرهنگ: میدان قزوین». روزنامه اعتماد. ۱۳ اردیبهشت ۱۳۸۵. دریافت‌شده در ۲۲ آبان ۱۳۸۸.
  10. «بازخوانی شهری بی‌قواره در سیمای ۱۲ دروازه». خبرگزاری جمهوری اسلامی. ۲۷ مهر ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۲۲ آبان ۱۳۸۸.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.