خر عیسی

خر عیسی به باور مسیحیان به خری گفته می‌شود که عیسی در بازگشت پیروزمندانه به اورشلیم که در یکشنبه پیش‌از عید پاک واقع گردید، به‌جای اسب که نماد پادشاهان بود، سوار بر آن که نمادی از صلح بود وارد شهر شد.[1][2] و در هر چهار انجیل اصلی ذکری از آن رفته‌است.[3]

باور مسلمانان

به گفته مینورسکی در باور مسلمانان، خر عیسی، سم و گاه سرگین آن به اشتباه مورد احترام و پرستش گروه‌هایی از مسیحیان دانسته شده‌است. جمشید مظاهری ریشه «خرپرستی نصاری» را دارای بن مایه‌های واقعی در میان قدمای مسیحی می‌داند. خاقانی در ابیاتی به در زر گرفتن سم خر عیسی اشاره کرده‌است. مظاهری مآخذ سخن خاقانی را داستانی می‌داند که یک فرنگی مسیحی در مجلس یزید بن معاویه به هنگام مشاهده سر حسین بن علی تعریف کرده‌است که در نسخی از تاریخ طبری روایت شده‌است.[4]

از دیدگاه عطار نیشابوری و نمادشناسی او، خر نماد نفس و تن است و عیسی مظهر جان. عطار در منطق الطیر می‌گوید:[5]

نفس را همچون خر عیسی بسوز پس چو عیسی جان به جانان برفروز

در نخستین حکایت از باب هفتم گلستان سعدی بیتی آمده‌است که امروزه ضرب‌المثلی است. به گفته تقی‌زاده، گوته نیز به تاسی از سعدی مضمون مشابهی را برای خر عیسی بکار برده‌است.[6]

خر عیسی گرش به مکه برندچون بیاید هنوز خر باشد

منابع
  1. Matthew 19–28 by William David Davies, Dale C. Allison 2004 ISBN 0-567-08375-6 page 120
  2. John 12–21 by John MacArthur 2008 ISBN 978-0-8024-0824-2 pages 17–18
  3. قائم مقامی، احمد (۱۳۸۳). «ملاحظاتی دربارهٔ منطق الطیر عطار نیشابوری». نامه پارسی (۳۵): ۱۰۳-۱۲۲.
  4. مظاهری، جمشید (۱۳۷۲). «سم خر عیسی، نعل اسب سیدالشهدا». رشد آموزش زبان و ادب فارسی (۳۲): ۱۴-۱۶.
  5. آذرگون، علی (۱۳۸۳). «نماد در منطق الطیر عطار نیشابوری». ادبیات فارسی (۲): ۱۳۰-۱۵۱.
  6. تقی‌زاده، صفدر (۱۳۸۴). «دنیای تصویرها در شعر فارسی». بخارا (۴۴): ۳۸۰-۳۸۵.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.