خلوت کریمخانی
خلوت کریمخانی در گوشه شمال غربی محوطه کاخ گلستان قرار دارد و دیوار به دیوار تالار سلام است. خلوت کریمخانی بنایی سر پوشیده و ستوندار بهصورت ایوان سه دهنه میباشد. در مرکز ساختمان آن حوضی ساخته شده است و پیشتر از این آب قنات شاه از میانه حوض میجوشیدهاست. دو اثر هنری در خلوت کریمخانی وجود دارد که یکی سنگ مزار ناصرالدین شاه و دیگری تخت فتحعلی شاه میباشد.[1]
تاریخچه
این بنا ظاهرآ در سال ۱۱۷۳ هجری قمری و در زمان کریمخان زند احداث گردیده و در زمان ناصرالدین شاه، که بنای جدید تالار سلام ساخته می شدهاست، قسمت اعظم آن تخریب گردیده و امروزه تنها بخشی از آن باقیماندهاست.
خلوت کریم خانی یا جلوخان یکی از بناهای دوران کریم خان میباشد. این محل راه عبوراز اندرون و باغ گلستان به دیوانخانه و تالار تخت مرمر بود؛ ولی در زمان ناصرالدین شاه به سبب تغییر وضع ساختمانها آن معبر مسدود گردید.
در این محل نیز یک تخت مرمرین قرار دارد که بسیار کوچکتر و سادهتر از تخت مرمر اصلی است. معروف است که ناصرالدین شاه این گوشه کاخ گلستان را بسیار دوست داشته و اغلب در این محل خلوت می کرده و قلیان میکشیده.[2][3][4]
سنگ قبر ناصرالدین شاه
سنگ قبر ناصرالدین شاه در خلوت کریمخانی نگهداری میشود. این سنگ پس از انقلاب ۱۳۵۷ از روی قبر ناصرالدین شاه در شهر ری برچیده گردید و به این محل نقل مکان داده شد. جنس سنگ از نوع مرمر میباشد. بر روی سنگ قبر تصویر تمام قد ناصر الدین شاه تراشیده شده است. ابعاد سنگ قبر ۵۰×۱۳۱×۲۴۹ سانتیمتر میباشد. استاد عباسقلی حجار سازنده سنگ قبر است که نامش در زیر سنگ ذکر شده است.[5][6]
تخت فتحعلی شاه
در خلوت کریمخانی تختی موجود است که متعلق به فتحعلی شاه قاجار بوده است. این تخت در راستای اصلاح و تغییرات در معماری کاخ گلستان در زمان ناصرالدین شاه از محل اصلیش برداشته شد. در زمان محمدرضا شاه این تخت به خلوت کریمخانی منتقل گردید.[6]
نگارخانه
- نمای شرقی خلوت کریمخانی
- نمای شرقی خلوت کریمخانی
- سنگ قبر ناصرالدینشاه
- نمای جنوبی خلوت کریمخانی
- کاشیکاریهای خلوت کریمخانی
منابع
- «خلوت کریمخانی، تیشینه».
- خلوت کریمخانی بایگانیشده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine وبگاه کاخ گلستان
- خلوت کریم خانی بایگانیشده در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine وبگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران
- خلوت کریم خانی بایگانیشده در ۳ نوامبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine دانشنامه ایرانیکا
- تنهاحجاری نقش شاهان بر سنگ قبر در خلوت کریمخانی بایگانیشده در ۲۳ اکتبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine خبرگزاری میراث فرهنگی
- commons.wikimedia.org [File:Khalvate karimkhani (3).JPG https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Khalvate_karimkhani_(3).JPG]
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ خلوت کریمخانی موجود است. |