دروغگو! (داستان کوتاه)
دروغگو! (انگلیسی: Liar!) داستان کوتاهی علمی-تخیلی نوشته‌ی آیزاک آسیموف است. در شماره‌ی ماه مِی ۱۹۴۱ علمی-تخیلی شگفت‌انگیز برای اولین بار چاپ شد و سپس در کتاب‌های من، ربات (۱۹۵۰) و ربات کامل (۱۹۸۲) نیز گردآوری شد. سومین داستان مجموعه‌ی ربات محسوب می‌شود. گرچه واژه‌ی «ربات» توسط نویسنده‌ی چک کَرِل چَپِک (از طریق نمایشنامه‌ی سال ۱۹۲۰ او با عنوان آر.یو.آر.[پانویس 1]) وارد عرصه‌ی عمومی شده بود؛ بر اساس فرهنگ انگلیسی آکسفورد در داستان دروغگو! برای اولین بار واژه‌ی «رباتیک»استفاده می‌شود.[1][2] رویدادهای این داستان کوتاه در رمان ربات‌های سپیده‌دم نیز ذکر می‌شوند.
| «دروغگو!» | |
|---|---|
| نویسنده | آیزاک آسیموف |
| کشور | ایالات متحده |
| زبان | انگلیسی |
| از مجموعهٔ | ربات |
| سبک | علمی-تخیلی |
| چاپ شده در | علمی-تخیلی شگفت‌انگیز |
| نوع چاپ | دوره‌ای |
| تاریخ انتشار | مِی ۱۹۴۱ |
| داستان کوتاه قبلی | «آن خرگوش را بگیرید» |
| داستان کوتاه بعدی | «رضایت تضمین‌شده» |
خلاصه‌ی داستان
به دلیل نقص فنی در تولید، رباتی، آربی-۳۴ (و یا به نام هربی) ایجاد می‌شود که توانایی تله‌پاتی دارد. در زمانی که متخصصانِ ربات در حال بررسی دلیلِ این مساله هستند، ربات به آنها می‌گوید که دیگران چه فکری می‌کنند. ولی هنوز قانون اول در این ربات وجود دارد، پس در زمان لازم از عمد دروغ می‌گوید تا از آسیب زدن به احساساتشان اجتناب کند (و خوشحالشان کند به خصوص از جنبه رمانس).
با این وجود، با دروغ گفتن، به هر حال به آنها آسیب می‌زند. وقتی سوزان کالوین او را با این حقیقت رو به رو می‌کند (با پافشاری زیاد، چون هربی به نادرستی گفته بود که همکارش شیفته‌ی او شده - دروغی دردآور) ربات دچار تعارض منطقیِ حل‌نشدنی می‌شود، و از پا در میآید.[پانویس 2]
پانویس
- R.U.R. (Rossum's Universal Robots)
- این داستان با عنوان دروغگو در کتاب «دنیای روباتها» (انتشارات شقایق) به ترجمه‌ی حسن اصغری منتشر شده است.
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Liar! (short story)». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۰ مارس ۲۰۲۱.