دل (مجموعه نمایش خانگی)

دل یک مجموعهٔ نمایشی به کارگردانی منوچهر هادی و به تهیه کنندگی جواد فرحانی، محصول سال ۱۳۹۸ در شبکه نمایش خانگی است. این سریال به قلم بابک کایدان و میثم کایدان نگاشته شده‌است.[1][2]

دل
ژانرعاشقانه
ملودرام اجتماعی
نویسندهبابک کایدان
میثم کایدان
کارگردانمنوچهر هادی
مجریسعید خندق‌آبادی
بازیگرانحامد بهداد
ساره بیات
یکتا ناصر
کوروش تهامی
سعید راد
بیژن امکانیان
افسانه بایگان
نسرین مقانلو
مهدی کوشکی
علی سخنگو
مهراوه شریفی نیا
لیلا زارع
بهرام افشاری
مریم سعادت
سازنده موسیقی متنبابک زرین
آهنگسازبابک زرین
کشور سازندهایران
زبان اصلیفارسی
شمار فصل‌ها۳
شمار قسمت‌هافصل اول: ۱۳ قسمت
فصل دوم: ۱۵قسمت
فصل سوم: ۱۲ قسمت
تولید
مکان تولید۸۵٪
مدتهر قسمت ۵۰ دقیقه
پخش
شبکهٔ اصلیشبکه نمایش خانگی
انتشار اولیه۱۳ آذر ۱۳۹۸ –
۲ مهر ۱۳۹۹
پیوندهای بیرونی
وب‌سایت رسمی

خلاصه داستان

دل یک ملودرام اجتماعی، عاشقانه است که در خلاصه داستان آن آمده‌است آرش (حامد بهداد) و رستا (ساره بیات) ، پس از فراز و نشیب فراوان خانواده‌های خود به روز عروسی می‌رسند اما با پیدا شدن رقیب قدیمی آرش ،مهران معشوقه وعاشق سابق رستا درشب عروسی اتفاقاتی پی دَر پی پدید می‌آید و …[3]

بازیگران
بازیگر نقش توضیحات فصل
حامد بهداد آرش سپنتا پسر اتابک و توران، پسرخاله رابی، نوه حاتم خان، نامزد و معشوقه سابق رستا، عاشق سابق رستا و رابی، مدیر گالری، داماد سابق خانواده رستا، همکار سابق رستا، آوا و رابی در گالری، خواستگار سابق رابی و رستا ۱٬۲٬۳
ساره بیات رستا پژوهی دختر خسرو، خواهر ناتنی آوا و فرزاد، دختر ناتنی ناهید، نامزد و معشوقه سابق آرش، عاشق سابق مهران، همسر نکیسا، کارمند سابق گالری، عروس سابق خانواده آرش، همکار سابق آرش، آوا و رابی در گالری ۱٬۲٬۳
یکتا ناصر آوا بهرامی‌فر دختر ناهید، خواهر ناتنی رستا و فرزاد، دختر ناتنی خسرو، عاشق آرش، همدست نکیسا در دزدیدن رستا در شب عروسی اش. کارمند سابق گالری، همکار سابق آرش، رستا و رابی در گالری ۱٬۲٬۳
سعید راد خسرو پژوهی همسر دوم ناهید، پدر رستا و فرزاد، پدر ناتنی آوا، قاتل، مکانیک، دوست سرهنگ بازنشسته ۱٬۲٬۳
بیژن امکانیان اتابک سپنتا همسر اول توران، پدر آرش، معشوقه مرسده، داماد حاتم خان ۱٬۲٬۳
افسانه بایگان ناهید همسر دوم خسرو، مادر آوا و فرزاد، مادر ناتنی رستا ۱٬۲٬۳
نسرین مقانلو توران همسر اتابک، مادر آرش، خاله رابی، دختر حاتم خان ۱٬۲٬۳
مهراوه شریفی‌نیا رابی ماهان دخترعمو سیاوش، دخترخاله آرش، خواهرزاده توران، نوه حاتم‌خان، نامزد و معشوقه سابق سیاوش، معشوقه سابق آرش، کارمند سابق گالری، عاشق آرش، همکار سابق آرش، آوا و رستا در گالری ۱٬۲٬۳
کوروش تهامی نکیسا شاپوری شاگرد خسرو، عاشق و همسر رستا، همدست آوا در دزدیدن رستا در شب عروسی اش. ۱٬۲٬۳
بهرام افشاری فاراب سهراب‌پور همسر سابق مرسده، زندانی، کارمند عادل ۱٬۲٬۳
لیلا زارع مرسده پروین‌حسینی همسر سابق فاراب، معشوقه اتابک ۱٬۲٬۳
مهدی کوشکی مهران تهرانی معشوقه رستا ۱٬۲
مریم سعادت پروین خاله رستا ۲
علی سخنگو سیاوش پسرعموی رابی، نامزد و معشوقه سابق رابی ۱٬۲٬۳
تینو صالحی عادل زندانی و دشمن فاراب ۱٬۲
حمیدرضا نعیمی سرهنگ بازنشسته مشتری گاراژ خسرو، دوست خسرو، سرهنگ بازنشته، وکیل رستا ۲٬۳
سارا نجفی راننده اسنپ و دوست رستا ۱
محمدحسن معینی فرزاد پژوهی پسر خسرو و ناهید، برادر ناتنی رستا و آوا ۱٬۲٬۳
حسین عرب حاتم خان پدر توران، پدرزن اتابک، پدربزرگ آرش و رابی ۱٬۲٬۳

موسیقی[4][5]
شمارهنامخوانندهمدت
۱.«دل» (تیتراژ ابتدایی)رضا بهرام۳:۱۹
۲.«عادلانه نیست» (تیتراژ میانی)رضا بهرام۳:۴۱
۳.«زیبایِ چشم‌سفید» (تیتراژ میانی)شهاب مظفری۳:۱۵
۴.«دلِ خون» (تیتراژ میانی)شهاب مظفری۴:۱۶
۵.«مرد» (تیتراژ میانی)شهاب مظفری۳:۲۹
۶.«شناسنامه» (تیتراژ میانی)شهاب مظفری۳:۰۸
۷.«الله» (تیتراژ میانی)شهاب مظفری۳:۰۴
۸.«از عشق تو» (تیتراژ میانی)شهاب مظفری۳:۰۶
۹.«ردّ پا» (تیتراژ میانی)شهاب مظفری۳:۳۹
۱۰.«لعنتی‌ترین حوالی» (تیتراژ میانی)شهاب مظفری۵:۱۰
۱۱.«چه شبایی» (تیتراژ میانی)علی لهراسبی۳:۱
۱۲.«دل» (تیتراژ میانی)علی لهراسبیnil
۱۳.«وابستگی» (تیتراژ میانی)علی لهراسبیnil
۱۴.«تنهایِ تنها» (تیتراژ پایانی)شهاب مظفری۳:۵۴

بازتاب‌ها
  • مسعود فراستی در برنامه هفت گفت:

    پنج دقیقه از این سریال را دیدم و شش دقیقه از آن اسلوموشن بود! … تاحالا آب بستن تا این حد را ندیده بودم! … حالا چی نشون می‌داد به کنار. مطلقاً کارگردانی، بازیگری، قصه و هیچ چیز دیگری هم در کار نبود و جالب اینجاست که کارگردان این سریال، درس کارگردانی در یکی از موسسات هم می‌دهد و این یعنی وضعیت فاجعه![6]

  • آرامه اعتمادی (منتقد مجلهٔ فیلم): در حساب توییتری خود نوشت:

    قسمت ۲۳ سریال دل، با ۵۲ دقیقه در بازار پخش و ارائه شده. از سر کنجکاوی دقایق مفیدش را محاسبه کردم؛ با حذف صحنه‌های «موسیقی (کلیپ‌طور)»، «آنچه دیده‌اید» و «آنچه خواهید دید» و «فلش بک» ها، با اغماض، حدوداً ۲۹ دقیقه روند داستان‌گویی این قسمت بوده.»[7]

  • مهرداد معظمی (خبرنگار سینمایی) در توییتی در شرح این توییت نوشت:

    «برای نوشتن یادداشتی، ۱۵ قسمت سریال «دل» رو تو یه یک ساعت دیدم بدون اینکه لحظه‌ای از داستان جا بمونم! همین قدر زباله …[7]

  • روزنامهٔ جوان نوشت:

    سریال «دل» که این روزها در شبکهٔ نمایش خانگی توزیع می‌شود نمونهٔ بارز یک سریال بی‌ارزش است که اساساً با کلیشه‌های رایج همیشگی ساخته شده‌است.[8]

  • رضا توسلی:

    نکتهٔ عجیب دربارهٔ سریال دل اینکه در اینجا استفاده از اسپانسرها به حدی زیاد و غیرمعقول است که زمان مفید سریال دل در هر قسمت را به سختی به ۲۰ دقیقه می‌رساند … دل یکی دیگر از سریال‌های ضعیف شبکهٔ نمایش خانگی است که چندان دغدغهٔ مخاطب ندارد و بیشتر برای راضی کردن دل اسپانسرها ساخته شده. در ساخت دل کوچک‌ترین مسائل فیلمسازی رعایت نشده و در عوض تا جایی که امکان داشته، قاب دوربین در اختیار اسپانسرها بوده تا چگونگی به تصویر کشیدن محصولات‌شان را در سریال به دست بگیرند. باید دید مسیر سقوط سریال سازی در شبکهٔ نمایش خانگی تا کجا پیش خواهد رفت.[9]

محمد جلالی:

تکرار و تکرار در آنچه که گذشت و آنچه که خواهید دید حجم زیادی از قسمت‌های ۵۰ دقیقه‌ای سریال دل را به خود اختصاص داد و در طول سریال نیز باز هم تکرار، تکرار و تکرار! کارگردان فیلم گویا تماشاگر را کند ذهن تصور کرده چرا که صحنه ربوده شدن رستا را ده‌ها بار به تصویر کشید![10]

دل باید همینجوری ساخته می‌شد و ریتمش همینه که می‌بینید. اما قصه اینقدر مخاطب را درگیر کرده که مخاطب کلافه شده و دوست دارد ببیند پایانش چی می‌شه. همین مخاطبی که از قصهٔ «دل» ایراد می‌گیرد، سریال‌های ترکیه‌ای صد برابر این کشش می‌دهند مشکلی ندارد. طرف یک اسلحه می‌گیرد سمت پارتنرش یک قسمت می‌گذرد و به راحتی نگاه می‌کند. یا دویست و پنجاه قسمت را در یک لوکیشن می‌بینند. یا از من این انتظار را ندارند یا این کار را متوجه نشدند. قصهٔ دل، قصهٔ روابط عاشقانهٔ آدم‌هاست. گفتگو محور است. اساساً جنس قصه و نوع روایت این را می‌طلبد. شاید یک مقدار مخاطب اذیت بشود اما اگر دوباره دل را می‌ساختم ریتم این سریال همین بود. بخش‌هایی که بهرام افشاری می‌آید و زد و خورد دارد ریتم تند می‌شود اما یک گفتگوی عاشقانه را نمی‌توانم بگم تند تند راه بروید! شما صد هزار تومان می‌دهید اشتراک نماوا و فیلیمو می‌گیرید و هزارتا فیلم می‌بینید دیگر نمی‌توانید بگویید مجبورم ببینم. کسی خوشش نیاید می‌تواند نبیند. من نمی‌دانم چه اصراریه که کسی سی قسمت دیده می‌گوید کاش سی قسمت می‌شد ده قسمت! بله من سی قسمت را در نود دقیقه هم می‌توانم مونتاژ کنم، ولی این به آن معنی نیست که بیست و هشت قسمت اضافه است. من سریال‌های خانگی را می‌بینم هرجا خسته می‌شوم دیگر نمی‌بینم. اما دل را خیلی‌ها دارند می‌بینند و ما فیدبک‌ها را می‌بینیم و این پربیننده‌ترین سریالی است که من ساختم. این را از واکنش‌ها می‌فهمم. همه چیز آمار فیلیمو دست خودشونه و چیزی نیست که محرز باشد اما در همین آمار هم سریال ما رتبهٔ بالایی دارد. نقدها به سریال زیاد است اما طرز عجیبی همهٔ منتقدان کار را نگاه می‌کنند. در «عاشقانه» اما بر اساس فیلمنامه قصه و ریتم و ماجرا تندتر از دل هست.[11]

  • منوچهر هادی در برنامهٔ «کافه آپارات» به صراحت گفت که از قسمت ۴–۵ تا قسمت ۱۰، وقتی متوجه شده انتقادات زیاد است و حوصلهٔ مخاطب سر می‌رود، تصمیم گرفته سه قسمت از سریال کم کند و این مجموعه را از ۴۳ قسمت به ۴۰ قسمت کاهش دهد.[12]
  • منوچهر هادی همچنین در مصاحبهٔ مجله فیلم با هوشنگ گلمکانی درمورد انتقاد عظیم سریالش به گفتگو پرداخت.[13]
  • یکتا ناصر در صفحه اینستاگرام خود نوشت:

    شاید برای خیلی از شما این نقش تجسم شیطان باشد اما برای من تجسمی از رنج و درد بود از اینکه با ادبیاتی توهین‌آمیز برایم می‌نویسید هم خوشحال می‌شوم چون می‌پندارم حتماً آنقدر واقعی بودم که پذیرفتید و هم می‌رنجم که ندانستید ایفای این نقش یعنی لطمه‌ای عظیم بر روح وجسمم و در نهایت سپاسگزارم که با وجود تمام انتقادات به جا و نابه جا ما را دنبال می‌کنید.[14]

  • سعید راد نیز از بازی در این سریال ابراز پشیمانی و این سریال را مورد نقد قرار داد. وی علت بازی در این سریال را تجربه کردن شبکه نمایش خانگی دانست و گفت که اشتباه کرده‌است. وی همچنین گفت:

    در زمان پخش هم این سریال را دنبال نکردم، چون می‌دانستم چه خبر است و مطمئناً اذیت می‌شدم!»[15]

وی در رابطه با انتخاب عوامل و بازیگران مطرح کرد:

انتخاب‌ها و کستینگ‌ها همه غلط بود؛ مثلاً حامد بهداد که خیلی بازی‌هایش را دوست دارم یا ساره بیات مال این نقش‌ها نیستند، چون این قدر غمباره و افسرده و سن بالا هستند که باورپذیر نمی‌شوند. صورت اینها اصلاً برای عشق و عاشقی شاد نیست که مردم با آنها سمپات پیدا کنند. حامد بهداد یک ضد قهرمان فوق‌العاده است ولی در این سریال فقط حرف می‌زند. اینها زود می‌خواستند بگیرند و تمام کنند و ۲۰ قسمت را بکنند ۳۰ قسمت، ۳۰ قسمت را بکنند ۴۰ قسمت و اگر یک مقدار جا داشت می‌کردند ۵۰ قسمت چون مردم برای‌شان مهم نیستند. اینها دارند بیزینس می‌کنند. من اشتباه کردم و سعی می‌کنم دیگر نکنم. قشنگ نیست من که ۷۰ فیلم پشتم هست این‌طور به شعور مخاطب توهین کنم.»[16]

  • منوچهر هادی به انتقادات سعید راد واکنش نشان داد و در صفحه اینستاگرام خود نوشت:

"سعید راد عزیز:

خودت دوست داری بچه‌ها

سعید جون صدات کنن.

سعید جون: اگر به هر دلیلی این همکاری به سلیقه شما خوش نیامده و خاطر زیبای شما را آزرده، من تمام قد به احترام شما، مهربانی‌هایت و سابقه درخشانت در حوزه بازیگری می‌ایستم و فقط، به خاطرات خوبی که در پشت صحنه با شما داشتم فکر می‌کنم. هر نقدی به سریال دل و بازی شما هست اشکال من است و این را می‌پذیرم. با تمام وجودم و همه تلاشم سریال دل را ساخته‌ام و پای کارم چه خوب چه بد ایستاده‌ام. از همه کسانی که به هر دلیلی با سریال دل ارتباط برقرار نکردند هم عذر خواهی می‌کنم".[17]

  • یکتا ناصر زیر این پست با کامنت نوشت:

    عزیزم در این دوران خیلی از آدمها یادگرفتن که تعریفهارو مال خودشون کنن و انتقادات را به دیگران حواله بدهند حقا جایگاه بلند تو تحسین‌برانگیز است و وسوسه رسیدن به آن برای بعضی حسادت را جایز می‌کند. می‌دانم که حرفهای نابجا را به دل نمی‌گیری و می‌دانم نادرند کسانی که آنقدر خالصانه برای کارشان زحمت بکشند و جواب دشمنان و کینه توزانشنان را هم با مهربانی می‌دهند. پاینده باش[18]

  • بابک کایدان نویسنده مجموعه گفت:

    فیلم‌نامه‌ای که ما تحویل دادیم دو فصل ۱۴ قسمتی بود که در مجموع ۲۸ قسمت می‌شد. برخلاف آنچه مطرح می‌شود ریتم فیلم نامه برخلاف آنچه پخش شد، تند و پر از ماجرا بود. متأسفانه به خاطر ریتم کند سریال و حواشی بی‌دلیل، کار به این مهم دست پیدا نکرد.[19]

  • حامد بهداد در مصاحبه‌ای اینترنتی گفت:

    مثل بعضی از بازیگرها نیستم که وقتی کاری را انجام می‌دهم و از یک پل عبور می‌کنم یک پشت پا بزنم و کسانی را که با آنها همکاری کردم را آزرده‌خاطر کنم. مسئولیت هر کاری که کردم را می‌پذیرم. اگر هم در طول زندگی اشتباهاتی کرده باشم آنها هم قابل جبران و عذرخواهی‌اند. در مورد دل من از بس که فیلم‌های خشن و خشونت‌بار بازی کرده بودم و از بس که فریاد کشیده بودم فکر می‌کردم لازم دارم تصویری را از خودم به جا بگذارم یا قصه‌ای را بازی کنم که در راه عشق و محبت و ثبات قدم و صبر باشد و در راه اتصال و وصل باشد و برای خودم تماشاگری جدید تولید کنم. تماشاگری که با قلب ساده خودش قلاب بیندازد و این عشق را دریافت کند.[20]

  • منوچهر هادی پس از صحبت‌های حامد بهداد در صفحه اینستاگرامش نوشت:

    حامد بهداد عزیز یه چیزایی یاد گرفتنی نیست، و وقتی یادت میدن ممکن دوباره فراموش کنی. یه چیزایی باید تو وجود آدم باشه، تو ذات آدم، توسرشتش. در تمام مدت کار و بعد اون یکرنگ و متعهد به نقش و وفادار به مجموعه بودی. خیلی از دوستانمون با چندتا انتقاد، خودشونو پنهان کردن و بی مهری و بی معرفتیشون به من ثابت شد، که خودشونم می‌دونن کیا هستند. ولی وجود سرشار از تعهد تو به نقش و بازیگری و شناخت و معرفت انسانیت در سریال دل همراه من بوده و هست، شاید ناخواسته از سمت تو، ولی هست. دم معرفت و شعورت گرم داداشی. این روزها در می‌خواهم زنده بمانم می‌درخشی و لذت دیدار تو زیاد نصیب من می‌شود. بمان و بدرخش همچنان برای سینما و مخاطب فهیم این هنر ناب.[21]

سانسور

به دلیل ممیزی لباس بانو نسرین مقانلو توسط وزارت ارشاد مجبور شدیم بخش رنگی لباس رو به رنگ آبی در بیاوریم این پروسه نزدیک به دو ماه کار برد و در بخش‌هایی از صحنه‌های فیلم گردن‌بند خانوم مقانلو هم به رنگ آبی درآمده بود که بهتر از این نمی‌شد.[22]

اگه حافظه‌ام درست یاری کنه!، در سکانس‌های اول حضور نقش من در «دل»، مثلاً عروسی رابی بود که با تغییر رنگ لباس تبدیل شده به نامزدی!!!

احتمالاً باب طبعِ عزیزانِ ناظر نبوده که در پنج قسمت اولِ سریال، شاهد ناکام موندن دو تا جشن عروسی باشیم و با تغییر رنگ لباس از سفید به آبی و استفاده از واژهٔ «نامزد» به جای «عروس» مراسم عروسی رو به نامزدی بدل کردند!

به نظرم این تصمیم بدون توجه به روند قصه و اتفاقاتی که در آینده برای رابی خواهد افتاد، گرفته شده!!!

اینقدر این ماجرا فانتزیه که یاد کارتون «زیبای خفته» و دعوای بچگانهٔ پری‌ها سر رنگ لباسش افتادم ….

باشد که سرنوشت «رابی عزیزم» بیشتر از این مورد هجومِ طلسم‌های بی‌دلیل و عجولانه قرار نگیرد … آمین.[23]

منابع
  1. «سریال هیچ چیز مانند قلب نمی‌شکند؛ به اختصار :دل، ساخته منوچهر هادی به شبکه نمایش خانگی آمد». خبرگزاری ایسنا. ۱۲ آذر ۱۳۹۸.
  2. «زمان توزیع سریال «دل» در شبکه نمایش خانگی مشخص شد». پایگاه خبری سینما سینما. ۱۴ شهریور ۱۳۹۸.
  3. «دربارهٔ دل». خبرگزاری میزان. ۱۱ بهمن ۱۳۹۸.
  4. «مصاحبه با بابک زرین دربارهٔ سریال دل». پایگاه خبری-تحلیلی موسیقی ما. ۱ آذر ۱۳۹۸.
  5. ««الله» موسیقی سریال «دل»». پایگاه خبری-تحلیلی موسیقی ما. ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۹.
  6. «نظر مسعود فراستی دربارهٔ سریال «دل» / تابحال آب بستن تا این حد ندیده بودم!». خبرگزاری برنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۰۹.
  7. «زباله ای به نام دل!». سلام نو. ۲۰۲۰-۰۸-۰۹.
  8. «انتقاد تند روزنامهٔ جوان از سریال دل». اقتصاد نیوز. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۲.
  9. MovieMag. «نقد و بررسی سریال دل». moviemag.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۰۹.
  10. «پایان سریال "دل" و همه دل زده از "دل"». www.asriran.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۱.
  11. «جواب منوچهر هادی به منتقدان». ایران آرت نیوز. ۲۰۲۰-۰۸-۰۹. کاراکتر C1 control character در |نشانی= در موقعیت 35 (کمک)
  12. «آیا می‌توان دفاع کارگردان «دل» از سریالش را پذیرفت؟». خبرآنلاین. ۲۰۲۰-۰۶-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۰.
  13. «مصاحبه منوچهر هادی برای نقد سریال دل در مجله فیلم با اجرای هوشنگ گلمکانی». آپارات - سرویس اشتراک ویدیو. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۰.
  14. «خوشحالی یکتا ناصر از توهین مخاطبان سریال «دل» به او/ عکس». خبرآنلاین. ۲۰۲۰-۰۹-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۸.
  15. «پشیمانی سعید راد از بازی در سریال «دل»». خبرآنلاین. ۲۰۲۰-۰۹-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۱.
  16. «حمله دلی به بیزینس!».
  17. «پاسخ منوچهر هادی به انتقادات سعید راد». www.yjc.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۴.
  18. «دفاع یکتا ناصر از شوهرش در مقابل سعید راد». خبرگزاری برنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۱.
  19. «نویسنده سریال دل می‌گوید ۱۲ قسمت این سریال اضافه است». زومجی. ۲۰۲۰-۰۹-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۲۸.
  20. «حامد بهداد بالاخره سکوتش را شکست؛ واکنش آقای بازیگر به حواشی سریال دل». روزیاتو. ۲۰۲۱-۰۳-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۴.
  21. «کنایه منوچهر هادی به سعید راد و تشکر از حامد بهداد». خبرآنلاین. ۲۰۲۱-۰۳-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۴.
  22. «کدام بخش از سریال دل سانسور شده‌است؟!». رصد امروز. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۰۹.
  23. «سانسور عجیب مهراوه شریفی نیا در سریال دل». دلگرم. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۰۹.

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.