رضاشاه (کتاب)
رضاشاه نام کتابی تاریخی پیرامون زندگی و به قدرت رسیدن رضاشاه پهلوی بنیانگذار شاهنشاهی پهلوی نوشته صادق زیباکلام،استاد علوم سیاسی اهل ایران است. این کتاب در تاریخ ۱۰ تیر ۱۳۹۸ برابر با ۱ ژوئیه ۲۰۱۹ توسط انتشارات اچ‌انداس در لندن به چاپ رسید. کتاب رضاشاه عمدتاً بر رویداد کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ و شیوه به قدرت رسیدن رضاشاه متمرکز است.[1] انتشار این کتاب در ایران توسط نظام جمهوری اسلامی ممنوع اعلام شده‌است.[2][3] با این وجود نسخه‌هایی از این کتاب در اینترنت منتشر شده‌است. همچنین یک نسخه صوتی با صدای شخص صادق زیباکلام نیز در اینترنت در دسترس است. این کتاب در تضاد با روایت رسمی حکومت جمهوری اسلامی پیرامون زندگینامه رضاشاه بوده و در حیطه تجدیدنظر طلبی تاریخی جای می‌گیرد.[1]
.jpg.webp) جلد کتاب رضاشاه | |
| نویسنده(ها) | صادق زیباکلام |
|---|---|
| کشور | لندن، بریتانیا |
| زبان | فارسی |
| موضوع(ها) | زندگینامه رضاشاه، بنیانگذار شاهنشاهی پهلوی |
| گونه(های) ادبی | تحقیقی |
| ناشر |
|
تاریخ نشر | ۱۰ تیر ۱۳۹۸ برابر با ۱ ژوئیه ۲۰۱۹ |
| شمار صفحات | ۳۰۰ |
| شابک | شابک ۹۷۸۱۷۸۰۸۳۷۶۲۸ |
درونمایه
صادق زیباکلام در این کتاب احتمال دخالت خارجی در به قدرت رسیدن رضاشاه را «صفر درصد» می‌داند.[4] او این باور که «رضاشاه را انگلیسی‌ها بر سر کار آوردند» را رد می‌کند و آن را در حد یک تئوری توطئه می‌داند. [5] دستمایه اصلی او برای نوشتن این کتاب اسناد رسمی وزارت امور خارجه بریتانیا است.[6] به باور زیباکلام چون کتابش با قرائت رسمی حکومت جمهوری اسلامی از زندگی و دستاوردهای رضاشاه منافات دارد، در ایران مجوز انتشار نگرفته‌است.[7] زیباکلام در این کتاب عنوان می‌کند که نخست قرائت خودش با قرائت امروز نظام جمهوری اسلامی یکسان بوده اما در زمانی که مشغول تحقیق برای پایان‌نامه دکترایش بود، دیدگاهش نسبت به رضاشاه کاملاً تغییر کرد.[8]
بخش‌هایی از متن کتاب
...نمی‌توان میان آنچه در ایران به عنوان "تاریخ" عصر رضاشاه ترویج می‌شود، با آنچه در اسناد وزارت خارجه انگلستان در مورد او و نحوه به قدرت رسیدنش آمده، نسبتی برقرار کرد. بر اساس روایت اول او عامل انگلستان بود و انگلیسی‌ها وی را به قدرت می‌رسانند. در حالی که از اسناد رسمی دولت انگلستان ابداً چنین چیزی برداشت نمی‌شود و آنها نه اساساً آشنایی عمیق و درازمدتی با او داشتند و نه بعداً که او را شناختند شخصیتش را پسندیدند.
جستارهای وابسته
منابع
- «کودتای سوم اسفند رضاخان/نگاهی به کتاب «رضاشاه» صادق زیباکلام». ایندپندنت فارسی. ۲۲ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۲۰.
- «مجوز نداشتن «رضاشاه» و لغو مجوز یک کتاب دیگر». خبرگزاری ایسنا. ۳ سپتامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۲۰.
- «ممنوعیت فروش برای دو کتاب/«رضا شاه» زیباکلام مجوز نشر ندارد». خبرگزاری مهر. ۳ سپتامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۲۰.
- «رضاخان چگونه رضاشاه شد». آفتاب‌نیوز. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۲۰.
- «زیباکلام:رضاشاه را انگلیسی‌ها سر کار نیاوردند». تاریخ ایرانی. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۲۰.
- «زیباکلام: کتاب «رضاشاه» فرضیه‌های دایی‌جان ناپلئونی درباره کودتا را زیر سوال می‌برد». مورخان - شبکه علمی تاریخ‌نگاران ایران. ۳ مارس ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۲۰.
- «گفتگوی احمد غلامی با صادق زیباکلام درباره کتاب رضاشاه/چه کسانی برای رضاشاه قلاب گرفتند؟». خبرگزاری جمهوری اسلامی. ۲۵ آگوست ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۲۰.
- «رضاشاه به روایت صادق زیباکلام؛ حرف تازه‌ای که نظام دوست ندارد». خبرنامه گویا. ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۲۰.