زامیاد
زامیاد (فارسی میانه: zāmyād؛ اوستا: zam؛) زام یا زامیاد مینوی زمین و سپندارمذ الهۀ آن است (وندیداد ۲، بندهای ۱۰ و ۱۸). زامیاد ایزد زمین است که گاهی در متون، او را همان سپندارمذ، امشاسپند موکل بر زمین میدانند. میگویند اشتاد و زامیاد بر سر پل چینود روان درگذشتگان را به ترازو میگذارند. او از ایزدان همکار امرداد امشاسپند است. گل «بانو اسپرغم» (ریحان) به این مینو تعلق دارد. یشت نوزدهم به این ایزد اختصاص دارد.[1]
در گاهشماری زرتشتی که هر روز نامی بر خود دارد، روز بیست و هشتم هر ماه به نام زامیاد است.[2][3]
زامیاد در لغت از دو بخش «زام» و «یاد» ساخته شدهاست. «زام» هم به معنای زمین و هم به معنی فرشتۀ زمین آمدهاست. پسوند «یاد» که در اوستایی و فارسیباستان به ریخت «داتَ» آمده به معنی داده یا آفریده است.[4] زامیاد همچنین گفتهاند نام فرشته موکل بر حوران بهشتی است.[5]
منابع
- فرهنگ اساطیر ایرانی بر پایۀ متون پهلوی، دکتر خسرو قلیزاده، نشر کتاب پارسه، چاپ سوم ۱۳۹۲، تهران.
- مهبد فرامرزی (مرداد ۱۳۹۵). «زامیاد؛ نام بیست و هشتمین روز از ماه زرتشتی». امرداد.
- میبوسرچ-زامیاد
- «زامیاد». پارسی ویکی.
- محمد عباسی، اقتباس از نامنامه فردیناند یوستی، «فرهنگ نامهای ایرانی» ، چاپ سوم، تهران: انتشارات بنیاد، آذر ۱۳۵۷.