زنجیره واپاشی

زنجیره واپاشی(به انگلیسی: Decay chain) در علوم هسته‌ای به فرایند زنجیره‌ای که طی آن یک ایزوتوپ ناپایدار به ذرات پایدار تبدیل می‌شود، گفته می‌شود. اکثر عناصر رادیواکتیو به صورت مستقیم و طی یک فرایند به ماده پایدار تبدیل نمی‌شود و در طی فرآیندی پیچیده این فرایند صورت می‌پذیرد.

زنجیره واپاشی ایزوتوپ اورانیوم-۲۳۵.

سری توریم

هسته	نام باستانی	نام باستانی (بلند)	حالت واپاشی	نیمه عمر (a=سال)	انرژی رها شده، MeV	محصول واپاشی
^252Cf			α	2.645 a	6.1181	^248Cm
^248Cm			α	3.4‎×۱۰^۵ a	5.162	^244Pu
^244Pu			α	8‎×۱۰^۷ a	4.589	^240U
^240U			β^−	14.1 h	.39	^240Np
^240Np			β^−	1.032 h	2.2	^240Pu
^240Pu			α	6561 a	5.1683	^236U
^236U			α	2.3‎×۱۰^۷ a	4.494	^232Th
^232Th	Th	Thorium	α	1.405‎×۱۰^۱۰ a	4.081	^228Ra
^228Ra	MsTh1	Mesothorium 1	β^−	5.75 a	0.046	^228Ac
^228Ac	MsTh2	Mesothorium 2	β^−	6.25 h	2.124	^228Th
^228Th	RdTh	Radiothorium	α	1.9116 a	5.520	^224Ra
^224Ra	ThX	Thorium X	α	3.6319 d	5.789	^220Rn
^220Rn	Tn	Thoron, Thorium Emanation	α	55.6 s	6.404	^216Po
^216Po	ThA	Thorium A	α	0.145 s	6.906	^212Pb
^212Pb	ThB	Thorium B	β^−	10.64 h	0.570	^212Bi
^212Bi	ThC	Thorium C	β^− 64.06% α ۳۵٫۹۴٪	60.55 min	2.252 ۶٫۲۰۸	^212Po ^208Tl
^212Po	ThC′	Thorium C′	α	299 ns	8.955	^208Pb
^208Tl	ThC″	Thorium C″	β^−	3.053 min	4.999	^208Pb
^208Pb	ThD	Thorium D	stable	.	.	.

سری اورانیوم (سری رادیم)

(نمودارهای مقایسه‌ای بیشتر)

هسته	نام باستانی (کوتاه)	نام باستانی (بلند)	حالت واپاشی	نیمه عمر (a=سال)	انرژی رها شده، MeV	محصول واپاشی
^238U	UI	Uranium I	α	4.468·10^9 a	4.270	^234Th
^234Th	UX1	Uranium X1	β^−	24.10 d	0.273	^234mPa
^234mPa	UX2	Uranium X2, Brevium	β^− 99.84% IT 0.16%	1.16 min	2.271 ۰٫۰۷۴	^234U ^234Pa
^234Pa	UZ	Uranium Z	β^−	6.70 h	2.197	^234U
^234U	UII	Uranium II	α	245500 a	4.859	^230Th
^230Th	Io	Ionium	α	75380 a	4.770	^226Ra
^226Ra	Ra	Radium	α	1602 a	4.871	^222Rn
^222Rn	Rn	Radon, Radium Emanation	α	3.8235 d	5.590	^218Po
^218Po	RaA	Radium A	α ۹۹٫۹۸٪ β^− 0.02%	3.10 min	6.115 ۰٫۲۶۵	^214Pb ^218At
^218At			α ۹۹٫۹۰٪ β^− 0.10%	1.5 s	6.874 ۲٫۸۸۳	^214Bi ^218Rn
^218Rn			α	35 ms	7.263	^214Po
^214Pb	RaB	Radium B	β^−	26.8 min	1.024	^214Bi
^214Bi	RaC	Radium C	β^− 99.98% α ۰٫۰۲٪	19.9 min	3.272 ۵٫۶۱۷	^214Po ^210Tl
^214Po	RaC'	Radium C'	α	0.1643 ms	7.883	^210Pb
^210Tl	RaC"	Radium C"	β^−	1.30 min	5.484	^210Pb
^210Pb	RaD	Radium D	β^−	22.3 a	0.064	^210Bi
^210Bi	RaE	Radium E	β^− 99.99987% α ۰٫۰۰۰۱۳٪	5.013 d	1.426 ۵٫۹۸۲	^210Po ^206Tl
^210Po	RaF	Radium F	α	138.376 d	5.407	^206Pb
^206Tl	RaE"	Radium E"	β^−	4.199 min	1.533	^206Pb
^206Pb	RaG	Radium G	-	پایدار	-	-

سری نپتونیم

هسته	حالت واپاشی	نیمه عمر (a=سال)	انرژی رها شده، MeV	محصول واپاشی
^249Cf	α	351 a	5.813+.388	^245Cm
^245Cm	α	8500 a	5.362+.175	^241Pu
^241Pu	β^−	14.4 a	0.021	^241Am
^241Am	α	432.7 a	5.638	^237Np
^237Np	α	2.14·10^6 a	4.959	^233Pa
^233Pa	β^−	27.0 d	0.571	^233U
^233U	α	1.592·10^5 a	4.909	^229Th
^229Th	α	7340 a	5.168	^225Ra
^225Ra	β^−	14.9 d	0.36	^225Ac
^225Ac	α	10.0 d	5.935	^221Fr
^221Fr	α	4.8 min	6.3	^217At
^217At	α	32 ms	7.0	^213Bi
^213Bi	β^− 97.80% α ۲٫۲۰٪	46.5 min	1.423 ۵٫۸۷	^213Po ^209Tl
^213Po	α	3.72 μs	8.536	^209Pb
^209Tl	β^−	2.2 min	3.99	^209Pb
^209Pb	β^−	3.25 h	0.644	^209Bi
^209Bi	α	1.9·10^19 a	3.137	^205Tl
^205Tl	.	پایدار	.	.

سری اکتینیم

(نمودار دقیق تر)

هسته	نام باستانی (کوتاه)	نام باستانی (بلند)	حالت واپاشی	نیمه عمر (a=سال)	انرژی رهاشده، MeV	محصول واپاشی
^239Pu			α	2.41·10^4 a	5.244	^235U
^235U	AcU	Actin Uranium	α	7.04·10^8 a	4.678	^231Th
^231Th	UY	Uranium Y	β^−	25.52 h	0.391	^231Pa
^231Pa		Protactinium	α	32760 a	5.150	^227Ac
^227Ac	Ac	Actinium	β^− 98.62% α ۱٫۳۸٪	21.772 a	0.045 ۵٫۰۴۲	^227Th ^223Fr
^227Th	RdAc	Radioactinium	α	18.68 d	6.147	^223Ra
^223Fr	AcK	Actinium K	β^− 99.994% α ۰٫۰۰۶٪	22.00 min	1.149 ۵٫۳۴۰	^223Ra ^219At
^223Ra	AcX	Actinium X	α	11.43 d	5.979	^219Rn
^219At			α ۹۷٫۰۰٪ β^− 3.00%	56 s	6.275 ۱٫۷۰۰	^215Bi ^219Rn
^219Rn	An	Actinon, Actinium Emanation	α	3.96 s	6.946	^215Po
^215Bi			β^−	7.6 min	2.250	^215Po
^215Po	AcA	Actinium A	α ۹۹٫۹۹۹۷۷٪ β^− 0.00023%	1.781 ms	7.527 ۰٫۷۱۵	^211Pb ^215At
^215At			α	0.1 ms	8.178	^211Bi
^211Pb	AcB	Actinium B	β^−	36.1 min	1.367	^211Bi
^211Bi	AcC	Actinium C	α ۹۹٫۷۲۴٪ β^− 0.276%	2.14 min	6.751 ۰٫۵۷۵	^207Tl ^211Po
^211Po	AcC'	Actinium C'	α	516 ms	7.595	^207Pb
^207Tl	AcC"	Actinium C"	β^−	4.77 min	1.418	^207Pb
^207Pb	AcD	Actinium D	.	پایدار	.	.

جستارهای وابسته

• فیزیک هسته‌ای
• واپاشی هسته‌ای
• محصول واپاشی
• ایزوتوپ پرتوزا

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Decay chain». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۷ آذر ۱۳۹۲.

پیوند به بیرون

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ زنجیره واپاشی موجود است.

• Nucleonica nuclear science portal
• Nucleonica's Decay Engine for professional online decay calculations
• Decay chains
• Government website listing isotopes and decay energies
• National Nuclear Data Center Freely available databases that can be used to check or construct decay chains. Fully referenced.
• The Live Chart of Nuclides - IAEA with decay chains
• Decay Chain Finder