زندان عادلآباد
زندان عادلآباد، یک زندان در بلوار عدالت جنوبی شیراز و در محلهٔ عادل آباد شیراز است.[1][2] عادل آباد که زندان مرکزی شیراز است سالها پیش در مکانی خالی از سکنه در جنوب شهر شیراز ساخته شد اما با گسترش شهر در محدودهٔ شهری قرار گرفت.[3] نوید افکاری، کسری نوری، مهدی حاجتی و عزتالله سحابی از جمله زندانیان سیاسی محبوس در این زندان از پیش انقلاب ۱۳۵۷ تاکنون بودهاند.
موقعیت | شیراز |
---|---|
وضعیت | عملیاتی |
ظرفیت | ۷۰۰۰ نفر |
باز شده | ۱۹۷۲ |
تحت مدیریت | قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران |
رئیس | یدالله علیرضا نژاد |
شهر | شیراز |
کشور | ایران |
این زندان از دو بخش بازداشتگاه مرکزی و زندان مرکزی تشکیل شده که دو ساختمان مجزا در یک مجموعهی نزدیک بههم هستند.
مشخصات
زندان عادل آباد شیراز ۱۴ بند دارد که معمولاً متهمان جرایم سنگین مثل قتل و سرقتهای مسلحانه و آدمرباییهای درجه یک با حکمهای سنگین در بند ۱۰ و ۱۱ با اسم رسمی بند همت و بند نشاط که از مخوفترین بندهای عادل آباد است، نگهداری میشوند.
سیستم تهویه و آب در این زندان به گونهای است که در زمستان اتاقها سرد و در تابستان همیشه گرم هستند.[4]
زندان پیربنو (ویژه مواد مخدر) و زندان نظام شیراز از دیگر زندانهای شهر شیراز هستند.
فقدان امکانات پزشکی
از هر هزار نفر جمعیت یک بند زندان، هفتهای ۳۰ تا ۴۰ نفر میتوانند به بهداری بروند. گفته میشود بسیاری از زندانیان عادلآباد به علت عدم رسیدگی پزشکی در این زندان فوت شدهاند. یک زندانی گفتهاست: «کمبود امکانات درمانی و دکتر باعث شده بود که زندانیان برای دیدن دکتر و گرفتن دارو معمولاً ۱۰ تا ۱۵ روز صبر کنند. بارها مشاهده کردم که یک مریضی ساده به دلیل بیتوجهی مسئولان زندان به مریضیهای بدتری تبدیل شده بود. به عنوان مثال یکی از زندانیها که دندانش عفونت کرده بود تقریباً بعد از دو هفته بیتوجهی مسئولان زندان دچار تشنج شد و مجبور شدند به بیمارستان بیرون منتقلش کنند».[5]
شورش فروردین ۱۳۹۹
در پی شیوع ویروس کرونا شامگاه یکشنبه ۱۰ فروردین ۱۳۹۹ زندانیان زندان عادل آباد در اعتراض به وضعیت خود و عدم اجازه برای مرخصی دست به شورش زدند.[6] در روزهای پایانی سال ۱۳۹۸، بهدلیل بحران کرونا مسئولان قضایی حدود ۸۵ هزار زندانی را به مرخصی فرستادند اما عدم اعطای مرخصی به برخی زندانیان در شیراز و چند شهر دیگر موجب اعتراض آنها شد.[7] همزمان برخی منابع محلی خبر دادند از زندان عادلآباد صدای تیراندازی شنیده شده و کاربران شبکههای اجتماعی هم از فرار عدهای از زندانیان سخن گفتند.[8] با اینحال در نخستین ساعت بامداد ۱۱ فروردین استاندار فارس خبر فرار زندانیان را تکذیب کرد و رئیس دادگستری آن استان هم عامل ناآرامیها را «زندانیان با جرائم خشن و خاص» معرفی کرد «که مشمول هیچگونه تسهیلاتی نمیشوند».[9]به گفتهٔ او در جریان این شورش زندانیان دو بند، اقدام به شکستن برخی نردهها و دوربینهای مداربسته کردند.[10]
بند ۱۴ محل نگهداری زندانیان سیاسی
مسئولین زندان عادلآباد از مردادماه ۹۶ زندانیان سیاسی، عقیدتی و امنیتی این زندان را در یک بند ایزوله موسوم به بند ۱۴ امنیتی نگهداری میکنند.
آنها از حقوق اولیه خود همچون دسترسی به فروشگاه، امکان استفاده از هواخوری، سالن ورزشی و مراکز فرهنگی محروم هستند. زندانیهای عقیدتی سیاسی مطلقاً اجازه ارتباط با دیگر زندانیان را ندارند و در رفت و آمدها حتماً باید یک سرباز همراه آنها باشد.[11][12]
اعتصاب غذای گستردهٔ ۱۴۰۰
زندانیان سیاسی این زندان همراه با زندانیان زندانهای اوین، فشافویه در تاریخ ۲۹ اسفندماه ۱۳۹۹ اعلام کردند به یاد و احترام رنجهای مشترک مردم ایران، در اعتراض به ظلمهای ستمگران و به یاد گرسنگان وطن بر سفره نوروز، شروع سال ۱۴۰۰ خورشیدی را با اعتصاب غذا آغاز میکنند که تا سه روز ادامه داشت.[13][14]
تحریم وزارت خزانهداری آمریکا
در ۳ مهر ۱۳۹۹ «الیوت آبرامز» نماینده ویژه دولت آمریکا اعلام کرد تحریمهایی علیه دستگاه قضائی ایران وضع خواهند کرد و ساعاتی بعد وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا زندان عادل آباد را به دلیل ارتباط با نقض جدی حقوق بشر مورد تحریم قرار داد.[15] این تحریمها که پس از اعدام نوید افکاری وضع شد علاوه بر زندان عادلآباد، سید محمود ساداتی (رئیس شعبه اول دادگاه انقلاب شیراز) که بهگفته مقامات آمریکایی «در محاکمه، زندانی کردن و قصاص نوید افکاری نقش داشتهاست» را هم شامل شد.[16]
جستارهای وابسته
منابع
- «زندان عادل آباد شیراز». اطلس زندانهای ایران.
- «اینجا زندان عادل آباد شیراز است». irna.ir. ایرنا. ۵ بهمن ۱۳۹۴. دریافتشده در ۱۱ بهمن ۱۳۹۹.
- «زیبنده کلانشهر شیراز نیست که زندان آن در داخل شهر باشد». khabaronline.ir. خبر آنلاین. ۱۲ آذر ۱۳۹۶. دریافتشده در ۱۱ بهمن ۱۳۹۹.
- «اندرزگاه جدید ایثار در زندان عادل آباد شیراز افتتاح شد». مهر.
- «بحران کرونا در زندان عادل آباد». هرانا.
- «شورش در زندان عادل آباد به دلیل وحشت از شیوع ویروس کرونا». rfi.fr. RFI. ۳۰ مارس ۲۰۲۰. دریافتشده در ۳۱ ژانویه ۲۰۲۱.
- «شورش در زندان عادلآباد شیراز؛ از «فرار از زندان» خبری نبود». euronews.com. یورونیوز. ۳۰ مارس ۲۰۲۰. دریافتشده در ۳۱ ژانویه ۲۰۲۱.
- «زندانیان زندان عادلآباد شیراز هم شورش کردند». radiozamaneh.com. رادیو زمانه. ۲۹ مارس ۲۰۲۰. دریافتشده در ۳۱ ژانویه ۲۰۲۱.
- «جزئیات ناآرامی در زندان شیراز». hamshahrionline.ir. همشهری. ۱۱ فروردین ۱۳۹۹. دریافتشده در ۱۱ بهمن ۱۳۹۹.
- «در شورش در زندان عادلآباد شیراز «کسی فرار نکردهاست»». radiofarda.com. رادیو فردا. ۱۱ فروردین ۱۳۹۹. دریافتشده در ۱۱ بهمن ۱۳۹۹.
- «هزارتوی تاریک زندان عادلآباد؛ از بند لاکچری تا جزیره آدمخوارها». ایرانوایر.
- «مصادره وسایل شخصی زندانیان زندان عادلآباد». ایرانوایر.
- «۲۸ زندانی سیاسی در ایران: به یاد گرسنگان وطن بر سفره نوروز اعتصاب غذا میکنیم». بیبیسی.
- «کسری نوری از زندان عادلآباد: اعتصاب غذای من اعتراض به ستمگر است». ایران اینترنشنال.
- «آمریکا ۳ زندان و یک دادگاه ایرانی را تحریم کرد». تسنیم.
- «تحریمهای تازه آمریکا علیه ایران». khabaronline.ir. خبر آنلاین. ۳ مهر ۱۳۹۹. دریافتشده در ۱۱ بهمن ۱۳۹۹.