رادیو زمانه
رادیو زمانه یک رسانهٔ فارسی‌زبان است که بخشی از بودجهٔ آن از سوی پارلمان هلند تامین می‌شود، این رسانه به لحاظ عملکرد محتوایی مستقل عمل می‌کند مرکز آن در آمستردام، پایتخت هلند قرار دارد.
 | |
| نوع | شبکهٔ رادیویی عمومی |
|---|---|
| کشور | |
تاریخ نخستین پخش | اوت ۲۰۰۶ |
| دسترس‌پذیری | جهانی |
| بنیان‌گذاری | ۲۰۰۵ |
| ستاد | آمستردام، هلند |
گستره پخش | ایران، بین‌المللی |
| مالک | بنیاد رادیو زمانه |
افراد کلیدی | محمدرضا نیک فر (سردبیر ارشد) آرین دِ ولف (مدیر اجرایی) پژمان اکبرزاده (تولیدکننده ارشد) |
| بنیان‌نهاده | ۲۰۰۶ |
آغازبه‌کار | اوت ۲۰۰۶ |
وبگاه رسمی | |
| زبان | فارسی و انگلیسی |
رادیو زمانه از ۱۳ مرداد ۱۳۸۵ خورشیدی فعالیت خود را آغاز کرد. برنامه‌های این رسانه از راه ماهواره و اینترنت پخش می‌شوند و دربرگیرندهٔ اخبار و گزارش‌های سیاسی، اجتماعی، فلسفی، ادبی و هنری هستند. رادیو زمانه در حال حاضر روزانه نود دقیقه برنامه پخش می‌کند. مدیر عامل رادیو، آرین دِ ولف است و از فوریهٔ ۲۰۱۲، محمدرضا نیکفر سردبیر آن شد.[1]
همکاران
سیاست رادیو زمانه به‌کارگیری گروهی کوچک در مقر اصلی آن در آمستردام و همکاری با گروهی از نویسندگان، روزنامه‌نگاران و وبلاگ نویسان ایرانی در کشورهای گوناگون بوده‌است. از جمله این افراد باید به ایرج ادیب زاده، فرید حائری‌نژاد، پژمان اکبرزاده، شهرنوش پارسی‌پور، مهدی خلجی، داریوش رجبیان (شفقت)، اردوان روزبه، ماه‌منیر رحیمی، عبدی کلانتری، معصومه ناصری، شهزاده نظروا، نیک آهنگ کوثر، عباس معروفی، بابک مینا، بهنام دارایی زاده، بهداد بردبار، بیژن روحانی، زهرا باقری شاد، مریم حسین خواه، احسان سنایی، لیدا حسینی نژاد، بهرنگ تاج دین، هادی ناصری، مهدی جامی، صنم دولتشاهی، پانته آ مدیری و … اشاره کرد.
از ژوئن ۲۰۰۶ تا ژوئن ۲۰۰۸ مسئولیت دبیری و مدیریت اجرایی بر عهدهٔ مهدی جامی بود. پس از آن به مدت کوتاهی زوران جوکوویچ و روت کرونن بورخ مدیریت رادیو زمانه را به صورت موقت بر عهده داشتند. فرید حائری‌نژاد از ژوئن ۲۰۰۹ تا ژوئن ۲۰۱۱ سردبیر این بنیاد بود و پس از آن تاکنون محمدرضا نیکفر سردبیر رادیو زمانه است. از فوریه ۲۰۱۰ تاکنون ارین د ولف مدیریت این بنیاد را بر عهده دارد.
خط مشی
محور اصلی فعالیت‌های «زمانه»، پشتیبانی از کوشش‌های فعالان حقوق بشر و جامعه مدنی در ایران است. با توجه به نبود فضای باز رسانه‌ای در ایران، یکی دیگر از اهداف زمانه، تلاش در جهت ایجاد تنوع رسانه‌ای است.
«زمانه» می‌کوشد تریبونی برای صداهای «دیگر» باشد. این رسانه علیه تبعیض است و تلاش می‌کند امکانات اطلاع‌رسانی خود را در اختیار افراد و گروه‌های اجتماعی‌ای بگذرد که مورد تبعیض قرار می‌گیرند. مباحث مربوط به زنان، اقلیت‌های مذهبی، قومی، جنسی و … در کانون توجه «زمانه» قرار دارند.
«زمانه» یک رسانه باز و آزاد و انتقادی است. همکاران زمانه ضمن رعایت استانداردهای عمومی نویسندگی و ژورنالیسم باکیفیت، خلاق و نقاد، دستی باز در گزینش و پرورش موضوع دارند. هیچ مطلبی موضع رسمی «زمانه» در کلیت آن یا در بخش مدیریت آن نیست.
پیشینه
در سال ۲۰۰۳ و با همت ایرانیانی مانند فرح کریمی، نمایندهٔ وقت پارلمان هلند، بودجه‌ای در این پارلمان به تصویب رسید تا یک تلویزیون فارسی‌زبان، با هدف تعامل فرهنگ‌ها و پیشبردِ آرمان حقوق بشر، در آمستردام بنیان گذاشته شود. خبر ایجاد این تلویزیون با واکنش شدید دولت ایران مواجه شد. طرح مدتی متوقف ماند و سپس بودجه در نظر گرفته شده میان چند پروژه تقسیم شد که رادیو زمانه، روزآنلاین و شهرزاد نیوز از دریافت‌کنندگان اصلی آن بودند. منبع مالی اصلی رادیو زمانه از سوی پارلمان، توسط یک نهادِ غیردولتی در زمینه رسانه با عنوان پرس ناو (Press Now) قرار گرفته‌است.
در ژوئیه سال ۲۰۰۶ رادیو زمانه از ده‌ها تن از روزنامه‌نگاران و وبلاگ‌نویسان ایرانی که بیشتر در خارج از ایران ساکن بودند دعوت کرد تا در کارگاهی یک هفته‌ای به ارائه دیدگاه‌های خود برای ایجاد یک رسانه مستقل، تهیه برنامه و تجربیات کاری بپردازند. گزارش این گردهمایی همراه با تصاویر متعدد در تارنمای «ایرانیان» (به مدیریت جهانشاه جاوید) منعکس شد.
فرح کریمی، نماینده پیشین پارلمان هلند، در کارگاه ابراز امیدواری کرد که با کوشش‌های گردانندگان این رادیو، طرح در نهایت به ایجاد تلویزیون منتهی شود.
مدت کوتاهی پس از کارگاه، از سوم اوت ۲۰۰۶ پخش آزمایشی رادیو از اینترنت آغاز شد و از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۶ پخش رسمی از راه موج کوتاه و ماهواره و اینترنت صورت گرفت.
انتقادات
شماری از منتقدان رادیو اظهار داشته‌اند رادیو زمانه هویت مشخصی پیدا نکرده و خط مشی آن روشن نیست.
پخش بیش از اندازهٔ موسیقی زیرزمینی نیز در آغاز راه‌اندازی رادیو اعتراض برخی شنوندگان را برانگیخت.
رادیو همچنین در ابتدای کار از بابت فعالیت ناچیز در زمینه مسایل سیاسی روز ایران و مسایل حقوق بشر مورد انتقاد قرار گرفت لذا تاکنون با دگرگونی‌های متعددی در تخصیص برنامه‌های خود به مسایل سیاسی ایران همراه بوده‌است و در حال حاضر روزانه نیم ساعت مجله خبری-سیاسی پخش می‌کند. رادیو همچنین برنامه‌های متعددی را در زمینه مسئله سنگسار در ایران و بازداشت پژوهشگران ایرانی-آمریکایی پخش کرد.
رادیو زمانه و دولت ایران
روزنامه کیهان در یادداشتی این رادیو را به اشاعه فحشا متهم کرده‌است.[2] در پاسخ به این اتهام، ویلکو د یونگه، مدیر مؤسسه هلندی "پرس نو"٫ حسین شریعتمداری سردبیر روزنامه کیهان را به مذاکره دعوت کرد.[3] از سوی دیگر شماری از ایرانیان مقیم هلند نیز آن را به ارتباط با دولت ایران یا نهادهای استعماری هلند متهم کرده‌اند.[4] رادیو زمانه در پاسخ به اتهام ارتباط با خانه آزادی نیز پاسخی را منتشر کرد.[5] باشگاه روزنامه‌نگاران جوان وابسته به صدا و سیمای جمهوری اسلامی نیز از رادیو زمانه با عنوان فتنه‌گر یاد کرده‌است.[6] سپاه پاسداران ایران نیز در اطلاعیه‌ای رادیو زمانه و روزآنلاین را به عنوان نیروی برانداز جمهوری اسلامی ایران نام برد.[7] با این‌حال رادیو زمانه خود را یک منبع مستقل و جدا از وابستگی نهادی و حکومتی می‌داند که صدای همهٔ قشرها را در خود جای داده‌است.[8]
داستان نویسان ایرانی در رادیو زمانه
رادیو زمانه برای نخستین بار تعداد زیادی از داستان‌های نویسندگان ایرانی را با صدای خودشان پخش کرده‌است که برخی از این داستان‌ها در ایران مجوز نشر پیدا نکردند. سرپرستی این طرح با عباس معروفی، نویسندهٔ ایرانی مقیم برلین و سردبیر مجله توقیف شده ی گردون است. رادیو با همکاری او در حال برگزاری مسابقه‌ای با عنوان «قلم زرین زمانه» است.
رویکرد رادیو در پخش موسیقی
رادیو در آغاز گرایش زیادی به پخش موسیقی زیرزمینی ایران از گروه‌های گوناگون داشت. این عملکرد مورد استقبال گروه‌های زیرزمینی قرار گرفت و همچنین انتقادات زیادی را از پخش این ترانه‌ها به دلیل زبان و کلمات مورد کاربرد برانگیخت. این رویه به مرور با پرداختن به دیگر سبک‌های موسیقی تعدیل شد. رادیو زمانه در برگزاری جشنواره میان‌کهکشانی موسیقی ایرانی در شهر زندام در هلند نیز همکاری نزدیکی داشته‌است.
در حال حاضر به‌طور هفتگی مجلات موسیقی ایرانی، کلاسیک، و موسیقی ملل از رادیو زمانه پخش می‌شود.
پشتیبانی و سازماندهی
رادیو زمانه تاکنون پشتیبانی مالی جشنواره موسیقی زیرزمینی ایرانی در زندام (۲۰۰۶)، بخش تهران جشنواره جهانی فیلم روتردام (۲۰۰۷) و بخشی از پروژه مستند «سخن از هایده» را به عهده داشته‌است.
رادیو زمانه در دسامبر ۲۰۰۹ نشستی برای بررسی وضعیت حقوق بشر و آزادی رسانه‌ها در ایران، با حضور شادی صدر، فعال حقوق بشر، نماینده عفو بین‌الملل و دو نماینده پارلمان هلند برگزار کرد. در این نشست، بخش‌هایی از فیلم «زنان در کفن» ساخته سردبیر رادیو، فرید حائری‌نژاد هم به نمایش درآمد.
در می ۲۰۱۰ رادیو زمانه به عنوان «پشتیبان رسانه‌ای» برای برگزاری شب بزرگداشت احمد شاملو و رونمایی ترجمه هلندی سروده‌های او در کتابخانه مرکزی آمستردام با ناشر همکاری داشت.
هک شدن توسط ارتش سایبری ایران
در تاریخ ۱۱ بهمن ۱۳۸۸ منابع خبری اطلاعاتی مبنی بر هک شدن وبسایت این رادیو توسط ارتش سایبری ایران ارائه کردند. فرید حایری نژاد، سردبیر وقت این رادیو اعلام داشت که هکرها به ایمیل‌های مشترکان این رادیو نفوذ کرده و سعی کرده‌اند اطلاعات شخصی افرادی که در تماس با این رادیو بوده‌اند را به دست آورند.[9]
پس از این حمله سرورهای رادیو زمانه به یکی از امن‌ترین شرکت‌های اینترنتی سپرده شده و پس از آن امکان نفوذ هکرهای ارتش سایبری از آن گرفته شد.
جستارهای وابسته
منابع
- درباره ما | رادیو زمانه |Radiozamaneh
- «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۹ اوت ۲۰۱۶.
- «سایت رادیو زمانه هک شد». وبگاه خبرآنلاین. دریافت‌شده در ۲۱ سپتامبر ۲۰۰۸.
پیوند به بیرون
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ رادیو زمانه موجود است. |
- وبگاه رادیو زمانه
- سازمان پرس نو درباره رادیو زمانه
- "هم فحشا هم اندیشه!" مقاله روزنامه کیهان درباره رادیو زمانه
- مطالب نشریات هلند و مطالب دیگر درباره رادیو زمانه
- بیانیه مطبوعاتی رادیو زمانه
- «زمانه» قرعه نو می‌زند به نام ما
- زمانه در برنامه خبری هلند
- زمانه در سایت boston.com
 | این نوشتار، نیازمند مختصات است. خواهشمند است با تعیین مختصات بر پایه راهنمای مختصات‌دهی به بهبود کیفیت آن کمک کنید. سپس این برچسب را از صفحه بردارید. |