هلند

هُلند یا نِدِرلَند (به هلندی: Nederland) کشوری است کوچک از قلمروهای پادشاهی هلند در شمال غربی اروپا با ۱۷٫۱میلیون نفر جمعیت[1]که بیشترشان مسیحی پروتستان هستند. جمعیت مسلمانان هلند نزدیک به یک میلیون نفر[2] است. پایتخت هلند شهر آمستردام است، اما به منظور تمرکززدایی بسیاری از وزارتخانه‌ها و سفارتخانه‌ها در شهر لاهه یا پیرامون آن مستقر شده‌اند. هلند بخش اصلی و اروپایی پادشاهی هلند (به زبان هلندی: Koninkrijk der Nederlanden کُنینک‌رَیک دِر نِیدِرلاندِن) به‌شمار می‌رود که جزایری را در آمریکای مرکزی نیز شامل می‌شود. هلند از شرق با آلمان همسایه‌است و از جنوب با بلژیک و از غرب نیز از طریق دریا با بریتانیا هم‌جوار است. بندر روتردام دومین شهر بزرگ هلند است و از نظر مساحت و تعداد اسکله‌هایی که دارد، بزرگ‌ترین بندر اروپا نیز به‌شمار می‌رود.

مختصات: ۵۲°۱۹′ شمالی ۰۵°۳۳′ شرقی
برای دیگر کاربردها، هلند (ابهام‌زدایی) را ببینید.
هلند

Nederland
هلند
شعار: «ماندگار خواهم شد»
سرود: ویلهلموس
هلند (سبز)
اتحادیه اروپا (سبز کم رنگ)
اروپا (خاکستری تیره)
پایتختآمستردام۱
۵۲°۲۱′ شمالی ۰۴°۵۲′ شرقی
بزرگترین شهرآمستردام
زبان(های) رسمیهلندی
حکومتپادشاهی
شاه ویلم الکساندر
مارک روته
بنیان‌گذاری۲۶ ژوئیه ۱۵۸۱
۳۰ ژانویه ۱۶۴۸
مساحت
• کل
۴۱٬۵۴۳ کیلومترمربع (۱۶۰۴۰ مایل‌مربع) (۱۳۴ام)
• آبها (٪)
۱۸٫۴۱۲
جمعیت
• سرشماری
۱۷٬۱۳۱٬۰۰۰ (۶۹ ام)
• تراکم
۳۹۵ /به ازای هر کیلومترمربع (۱۰۲۳٫۰ /مایل‌مربع) (۲۳ام)
تولید ناخالص داخلی (GDP)  برابری قدرت خرید (PPP)برآورد ۲۰۰۶ 
• کل
۵۴۱٫۵۱۳ میلیارد دلار (۲۳ام)
• سرانه
۳۵٬۰۷۸ دلار (۱۰ام)
شاخص توسعه انسانی (۲۰۰۶)۰٫۹۴۷
۱۰ام(بالا)
واحد پولیورو (€)۲ (EUR)
منطقه زمانیCET
• تابستان (ساعت تابستانی)
CEST
پیش‌شماره تلفنی۳۱
کد ایزو ۳۱۶۶NL
دامنه سطح‌بالا.nl
۱ لاهه پایتخت اداری کشور است.
۲ تا پیش از سال ۲۰۰۲: گیلدر هلند

کشور گل لاله و سرزمین آسیاب بادی از معروف‌ترین لقب‌های هلند است.

۲۵ درصد از زمین‌های کشور هلند پایین‌تر از سطح دریای آزاد قرار دارد و ۲۱ درصد از جمعیت آن در این مناطق زندگی می‌کنند.[3]

نام

حدود ۵۰ درصد از زمین‌های هلند نیز ارتفاعی کمتر از یک متر از سطح دریا دارد.[4] به این خاطر است که نام این کشور در زبان هلندی Nederland به معنی «سرزمین پست» (فروبوم) است و نامی که بسیاری زبان‌های دیگر برای این کشور به‌کار می‌برند هم همین معنی را می‌دهد. هلند را در آلمانی Niederlande، در انگلیسی the Netherlands، در کرواتی Nizozemska، در فرانسوی Les Pays-Bas، در ایتالیایی Paesi Bassi، در فنلاندی Alankomaat و در اسپانیایی Países Bajos می‌نامند که همگی در این زبان‌ها به معنی «سرزمین پست» است.

واژه هلند که در زبان فارسی برای این کشور به‌کار می‌رود در اصل نام منطقه‌ای از این کشور بوده (مقایسه شود: پارس/ایران) که برای اشاره همه کشور به‌کار رفته‌است. واژه هلند Holland در زبان هلندی میانه به شکل holtland بود و معنی آن «سرزمین چوب» است.[5] همچنین نام "هلند" نام یکی از مناطق هلند است.

جغرافیا
نوشتار اصلی: جغرافیای هلند

مساحت بخش اروپایی پادشاهی هلند ۴۱٬۵۴۳ کیلومتر مربع است. هلند بین عرض‌های ۵۰ درجه و ۵۴ درجه شمالی و طول‌های ۳ و ۸ درجه شرقی قرار گرفته‌است.

هلند کشوری است بسیار کم‌ارتفاع و هموار، به‌طوری‌که حدود ۲۶ درصد از مساحت آن و ۲۱ درصد از جمعیت آن در زمین‌هایی زیر سطح دریاهای آزاد زندگی می‌کنند.[6] حدود ۵۰ درصد از سرزمین هلند نیز تنها یک متر بالاتر از سطح دریا جای گرفته‌است.

بخش اعظم قسمت اروپایی کشور مسطح است، به استثنای مقداری تپه در انتهای جنوب شرقی کشور، و یک منطقه تپه‌ماهوری در مرکز کشور. بلندترین تپه‌ها که در جنوب شرق واقع شده‌اند بیش از ۳۲۱ متر ارتفاع ندارند.

اکثر نواحی زیر سطح دریا، توسط مردم هلند ایجاد شده‌اند، این کار در پی حفر زمین‌ها برای استخراج زغال‌سنگ یا خشک کردن آب دریا و سدبندی جلوی دریا انجام شده‌است. از اواخر سده شانزدهم، زمین‌های پهناور خشک‌شده از دریا که پُلدر نامیده می‌شوند توسط سامانه‌های زهکشی دقیق و حساسی که شامل خاکریزها، کانال‌ها و ایستگاه‌های پمپاژ هستند، حفظ می‌شوند. تقریباً ۱۷ درصد از اراضی کشور پیش از این دریا و دریاچه بوده که در چارچوب پروژه‌های مختلف خشک و قابل استفاده شده‌است.

بخش اعظم خاک هلند ابتدائاً بر اثر رسوبات سه رودخانه بزرگ اروپایی در ریزشگاه آن‌ها به دریا تشکیل شده‌است. این سه رودخانه عبارتند از راین، رود موز (ماس) و اسخلده. بخش جنوب غربی هلند تا به امروز همچنان دلتای این سه رودخانه است و دلتای راین-موز-اسخلده نامیده می‌شود.

پیشینه
نوشتار اصلی: تاریخ هلند
تاریخ هلند
آغازین
سده‌های میانه
جمهوری
سلطنتی
مدرن
موضوعات
  • Military history
  • امپراتوری هلند
  • Language
    (influence on naval terms)
  • Literature
  • Inventions and discoveries
  • Flood control
  • Heraldry
درگاه هلند

استقلال هلند

هلند تا پیش از استقلال به هلند هابسبورگ شناخته می‌شد. چراکه زیر فرمان امپراتوری هابسبورگ بود. در پی جنگی خونین و هشتادساله در سال ۱۶۴۸ میلادی از زیر فرمان امپراتور اسپانیا خارج شد. پس از آن با برقراری جمهوری و در پی آن با ایجاد آرامش در کشور، فعالیت‌های بازرگانی، فرهنگی و سیاسی گسترده‌ای از سوی هلندیان آغاز شد که از آن به عنوان دوران طلایی هلند نام برده می‌شود.[7]

جنگ‌های انگلستان-هلند

مقاله اصلی: جنگ‌های انگلستان-هلند

مقاله اصلی: فهرست شاهان هلند

اقتصاد
نوشتار اصلی: اقتصاد هلند

تولید ناخالص داخلی هلند (نه تولید ملی) در سال ۲۰۰۶ بیش از پانصد میلیارد یورو بوده‌است و نرخ رشد اقتصادی در همین سال نزدیک به ۳ درصد بوده‌است. رشد تورم در هلند از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ به‌طور میانگین حدود دو درصد گزارش شده‌است. نرخ بیکاری در دورهٔ مشابه حدود دو درصد بوده‌است (۴۰۰ هزار نفر و کمتر).

هلند در پرورش و تجارت گل مقام اول را در جهان داراست. دامداری و کشاورزی نیز از پایه‌های اقتصاد هلند محسوب می‌شود. هلندی‌ها علی‌رغم کوچکی کشورشان سهم بزرگی در تجارت و بانکداری جهانی دارند. ایالات متحدهٔ آمریکا یکی از بازارهای اصلی هلند است و کشورهای اتحادیه اروپا مهم‌ترین شرکای تجاری آن هستند. بیش از نیمی از سهام شرکت نفتی- گازی شل را هلند در اختیار دارد و مابقی را بریتانیا. این شرکت که بخش هلندی آن به رویال داچ شل معروف است در زمینهٔ استخراج و تجارت نفت و گاز در سراسر جهان از جمله ایران فعالیت می‌کند. هلند خود نیز دارای ذخایر گاز طبیعی است و بخش از آن را صادر می‌کند. کشتی‌سازی و صنایع شیمیایی از دیگر صنایع مادر در هلند هستند. از شرکت‌های بزرگ هلندی می‌توان به فیلیپس (صنایع الکترونیک)، هاینکن (یکی از عمده‌ترین تولیدکنندگان آبجو در جهان) و (صنایع شیمیایی مانند آکزونوبل) اشاره کرد. واحد پول هلند پیش از تبدیل به یورو، فلورن یا گیلدر هلندی بود.

سیاست

حکومت هلند پادشاهی مشروطه‌است که در آن شاه یا ملکه نقش چندان تعیین‌کننده‌ای در سیاست ندارد و بیشتر نماد وحدت ملی است. در ۳۰ آوریل ۲۰۱۳ میلادی، ملکه بئاتریکس از سمت خود کناره‌گیری کرد و پسرش ویلم الکساندر رسماً پادشاه کشور شد. پیش از ویلم الکساندر به مدت ۱۲۰ سال ملکه‌ها بر هلند حکومت کرده‌اند.

دو مجلس نمایندگان در این کشور وجود دارد و حزب دارای بیشترین رأی در انتخابات پارلمانی نخست‌وزیر را برمی‌گزیند و دولت را تشکیل می‌دهد. نخست‌وزیر مهم‌ترین مقام سیاسی کشور شناخته می‌شود. احزاب دموکرات مسیحی، سوسیال دموکرات (کار)، سوسیالیست، حزب سبزها و لیبرال از احزاب عمده در این کشور هستند. طی چند سال اخیر و به‌خصوص در انتخابات پارلمانی ۲۰۱۰ حزب آزادی (راست افراطی به رهبری خیرت ویلدرس) صندلی‌های بیشتری در مجلس هلند بدست آورده و ممکن است در دولتِ آتی به رهبری لیبرال‌هاحزب VVD حضور داشته باشد. تعداد قابل توجهی از نمایندگان مجلس هلند را شهروندان مهاجر ترک تبار و مراکشی‌تبار تشکیل می‌دهند. از ایرانیان مقیم هلند نیز «فرح کریمی» به نمایندگی از حزب سبزها در مجلس هلند حضور داشته‌است.

جریانِ راست‌گرای افراطی در هلند از جمله به خاطر رشد تعداد مهاجران در این کشور، در دههٔ حاضر قدرت گرفت که نتیجهٔ آن ورود احزابی چون ال‌پی‌اف (فهرست پیم فورتاین) به پارلمان و دولت بود. با کشته شدن پیم فرتاین بدست یک هلندی، او و بعد حزب اش از صحنهٔ سیاست حذف شدند و خیرت ویلدرس با «حزب آزادی» طرفداران او را به سوی خود جلب کرد و وارد پارلمان شد. ویلدرس مخالفِ حضور مسلمانان در هلند است چرا که اسلام را یک تهدیدِ رو به گسترش می‌داند که باید جلوی آن را گرفت. قتل فیلمساز هلندی تئو فان خُخ (ون گوگ) توسط یک مراکشی در سال ۲۰۰۴ به حزبِ ضد اسلامیِ ویلدرس کمک کرد تا وارد پارلمان بشوند.

در فروردین ۱۳۸۷ نمایش فیلم کوتاهی از خیرت ویلدرس به نام فتنه مخالفت‌های زیادی در هلند و خارج از این کشور برانگیخت. او در این فیلم قرآن و مسلمانان را مروج خشونت می‌داند. نخست‌وزیر پیشین دولت هلند،یان پتر بالکننده که از حزب دموکرات مسیحی است این فیلم را محکوم کرد. بر خلاف نگرانی‌ها، مسلمانان هلند خشونتی علیه این فیلم نشان ندادند و از روش‌های قانونی برای اعتراض به آن استفاده کردند. رسانه‌های دولتی هلند آگاهانه به مسلمانان میدان دادند تا مخالفت‌هایشان را ابراز کنند.

هلند عضو قدیمی اتحادیهٔ اروپا و همچنین عضو پیمان نظامی ناتو است. دولت هلند از حملهٔ آمریکا به افغانستان و عراق پشتیبانی کرد و هم‌اکنون در افغانستان نیروی اندکی دارد.

هلند همراه با بلژیک و لوکزامبورگ، بنِلوکس را تشکیل می‌دهند. این نام یک پیمان همکاری منطقه‌ای بین این سه کشور است و از ترکیب نخستین حروف نام این کشورها ساخته شده‌است و این پیمان مادر پیمان اروپای یکپارچه‌است.

تقسیمات کشوری
استانمرکز
درنتهآسن
فلیوولاندلیلی‌استاد
فریس‌لاندلیوواردن
خلدرلاندآرنهم
خرونینگنخرونینگن
لیمبورخماستریخت
برابانت شمالیسِرتوخِن‌بوس
هلند شمالیهارلم
افریسلزووله
هلند جنوبیلاهه
اوترختاوترخت
زیلاندمیدل‌بورخ
تصویر ماهواره‌ای از کشور هلند، سال ۲۰۰۰

مهار آب دریا و رودخانه‌ها همواره یکی از چالش‌های هلند بوده‌است (به دلیل کم ارتفاع بودن هلند)، آن‌ها در این کار و نیز در ایجاد خشکی در دریا بسیار پرتجربه هستند و توانسته‌اند سیلاب را به خوبی کنترل کنند.

پیشروی دریا در ساحل و زیر آب رفتن زمین‌ها در پی آب شدن مناطق قطبی زمین از چالش‌های آینده هلند است.

شهرهای جدیدی چون آلمیره و لیلی‌استاد که در جنوب دریاچهٔ ایسل‌میر واقع اند، در چنین زمین‌هایی بنا شده‌اند.

شهرها به ترتیب جمعیت
رتبه شهر استان جمعیت رتبه شهر استان جمعیت


نقشه تراکم جمعیت[8]

۱ آمستردام هلند شمالی ۸۶۲٬۰۰۰ ۷ آلمیره فلیوولاند ۲۰۷٬۰۰۰
۲ روتردام هلند جنوبی ۶۴۴٬۰۰۰ ۸ خرونینگن خرونینگن ۲۰۳٬۰۰۰
۳ لاهه هلند جنوبی ۵۳۷٬۰۰۰ ۹ بــِرِدا برابانت شمالی ۱۸۳٬۰۰۰
۴ اوترخت اوترخت ۳۵۲٬۰۰۰ ۱۰ نَیمـِیخن خِلدِرلاند ۱۷۶٬۰۰۰
۵ اَیندهوون برابانت شمالی ۲۳۱٬۰۰۰ ۱۱ اِنسخِده اُفریَسل ۱۵۶٫۱۰۹
۶ تیلبورخ برابانت شمالی ۲۱۷٬۰۰۰ ۱۲ اَپلدورن خلدرلاند ۱۵۵٫۴۱۵
برآورد سال ۲۰۱۸

مردم
نوشتار اصلی: مردم هلندی
نماد فرهنگ هلندی

زبان رسمی هلند، هلندی است (به هلندی:Nederlands). این زبان شاخه‌ای از زبان‌های ژرمنی است و به آلمانی شباهت‌هایی دارد. برخی واژگان فرانسوی نیز از دوره‌های تسلط فرانسویان بر این منطقه، در زبان هلندی جذب شده‌اند. گسترهٔ جغرافیایی زبان هلندی به جز کشور هلند، استان‌های شمالی بلژیک را نیز دربر می‌گیرد. در مستعمرات هلند از جمله در سورینام لهجه‌های بومی‌شدهٔ هلندی کاربرد داشته‌است. همچنین هلندیان علاقه‌مند به یادگیری زبان‌های خارجی هستند به گونه‌ای که بین ۹۱ تا ۹۳ درصد آن‌ها به انگلیسی، ۷۱ درصد به آلمانی، ۲۹ درصد به فرانسوی و ۵ درصد به اسپانیایی می‌توانند محاوره کنند.[9]

در کشور هلند در حدود ۳۰ هزار فارسی‌زبان ایرانی سکونت دارند، ۳۵ هزار نفر از کشور افغانستان هستند که آن‌ها به زبان‌های فارسی دری، پشتو، اردو، ترکی ازبکی صحبت می‌کنند.

میانگین قد مردان هلندی ۱۸۴ سانتی‌متر است که کشور هلند را در رتبه اول بلند قامت‌ترین مردمان جهان قرار داده‌است، پس از هلند مردان نروژ نیز با ۱۸۳ سانتی‌متر در جایگاه دوم جای دارند.[10]

فرهنگ

هلند نقاش‌های شناخته شده‌ای داشته‌است. در سده ۱۷ میلادی، در زمانی که جمهوری هلند در اوج خود بود، استادان بزرگی همچون رامبرانت، یوهانس ورمر، جان استین، جیکوب ایساکزون و بسیاری دیگر فعالیت می‌کردند. نقاش‌های مشهور سده ۱۹ و ۲۰ هلند، ون گوگ و پیت موندریان بوده‌اند. موریس اشر هنرمند گرافیست این دوران بود. هلند خانهٔ فیلسوف‌های بزرگی چون اسپینوزا و دزیدریوس اراسموس بوده‌است. تمام کارهای اصلی دکارت در هلند انجام شده‌است.

عقیم کردن سگ‌ها

در گذشته برای مدتی طولانی، هلند آمار بیشترین تعداد سگ خیابانی در اروپا را داشت، اما امروزه هلند به عنوان اولین کشوری که حتی یک سگ بی‌خانمان در خیابان‌هایش ندارد، شناخته می‌شود. در این راستا دولت هلند تصمیم گرفت تا راه حل قطعی برای این مشکل پیدا کند و عقیم کردن سگ‌ها را با نتایج عالی اجرا کرد و اکنون هیچ سگ ولگردی در این کشور وجود ندارد.[11]

جستارهای وابسته

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ هلند موجود است.
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به هلند در ویکی‌گفتاورد موجود است.

منابع
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای هلند دارد.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ هلند موجود است.
  1. "Netherlands Population (2020) - Worldometer". www.worldometers.info. Retrieved 2020-05-27.
  2. بر پایه سرشماری سال ۲۰۰۸
  3. "Milieurekeningen 2008" (PDF). Centraal Bureau voor de Statistiek. Archived from the original (PDF) on 15 February 2010. Retrieved 4 February 2010.
  4. "Netherlands Guide – Interesting facts about the Netherlands". Eupedia. 19 April 1994. Retrieved 29 April 2010.
  5. Online Etymological Dictionary، بازدید: آوریل ۲۰۱۲.
  6. "Milieurekeningen 2008" (PDF). Centraal Bureau voor de Statistiek. Archived from the original (PDF) on 15 February 2010. Retrieved 4 February 2010.
  7. نمایشگاه دوران طلایی هلند در موزه هرمیتاژ آمستردام (شبکه ایرانیان هلند)، دریافت‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۱۵
  8. Population density in the Netherlands by neighbourhood as of 2007.
  9. مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Languages of the Netherlands». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۵.
  10. خبرنامه دانشگاه لیدن، ۶ نوامبر ۲۰۰۷
  11. https://www.khabaronline.ir/news/1293397/هلند-کشوری-بدون-حتی-یک-سگ-خیابانی
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.