ونزوئلا
ونزوئلا (به اسپانیایی: Venezuela، /beneˈswela/)[1][2] با نام رسمی جمهوری بولیواری ونزوئلا (به اسپانیایی: República Bolivariana de Venezuela) کشوری در شمال آمریکای جنوبی و با جزیرههایی در دریای کارائیب است.[3] ونزوئلا با ۲۸ میلیون نفر جمعیت، پنجاهمین کشور پرجمعیت جهان و با ۹۱۶٬۴۴۵ کیلومترمربع وسعت، سیوسومین در میان کشورهای جهان است.[4][5] پایتخت و بزرگترین شهر آن کاراکاس است.
جمهوری بولیواری ونزوئلا Repùblica Bolivariana de Venezuela ونزوئلا | |
---|---|
شعار: خدا و فدراسیون | |
سرود: افتخار به مردم شجاع | |
مناطق تحت کنترل ونزوئلا «سبز تیره» مناطق ادعا شده و مورد مناقشه با گویان "سبز کمرنگ" | |
پایتخت و بزرگترین شهر | کاراکاس ۱۰°۳۰′ شمالی ۶۶°۵۸′ غربی |
زبان(های) رسمی | زبان اسپانیایی |
دین(ها) | مسیحیت ۹۱٪ بدون دین ۸٪ |
حکومت | جمهوری مشروطه سوسیالیست فدرال |
• | رئیسجمهور: خوان گوایدو مورد مناقشه نیکلاس مادورو مورد مناقشه |
بنیانگذاری | ۵ ژوئیه ۱۸۱۱ (اعلان شدن) ۳۰ مارس ۱۸۴۵ (رسمیت یافتن) ۱۵ نوامبر ۱۹۴۵ (پیوستن به منشور ملل متحد) ۲۰ نوامبر ۱۹۹۹ (تأیید قانون اساسی فعلی) |
مساحت | |
• کل | ۹۱۶٬۴۴۵ کیلومترمربع (۳۵۳۸۴۱مایلمربع) (۳۲ام) |
• آبها (٪) | ۳/۲ درصد |
جمعیت | |
• سرشماری | ۲۸٫۴۴۴٫۰۰۰ (۴۵ام) |
• تراکم | ۳۳٫۷۴ /به ازای هر کیلومترمربع (۸۷٫۴ /مایلمربع) (۱۷۳ام) |
تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP) | برآورد ۲۰۱۹ |
• کل | ۲۰۴٬۲۹۱ میلیارد دلار (۸۴ام) |
• سرانه | ۷٬۱۹۸ دلار (۱۴۶ام) |
واحد پول | بولیوار ونزوئلا (VEF) |
منطقه زمانی | ۴- (ساعت هماهنگ جهانی) |
پیششماره تلفنی | ۵۸+ |
کد ایزو ۳۱۶۶ | VE |
دامنه سطحبالا | .ve |
ونزوئلا از شرق با گویان (۷۸۹ کیلومتر)، از جنوب با جمهوری فدرال برزیل (۲٬۱۳۷ کیلومتر) و از غرب با کلمبیا (۲٬۳۴۱ کیلومتر) مرز مشترک دارد.[6] در شمال ونزوئلا دریای کارائیب قرار گرفته که در آن کشورهای جزیرهای آمریکای مرکزی قرار گرفتهاند.[7] ونزوئلا همچنین جزیرههایی در آمریکای مرکزی دارد که کشوری واقع در آمریکای جنوبی و مرکزی محسوب میشود. طول خطوط ساحلی این کشور ۲٬۸۰۰ کیلومتر است.[8][9] ونزوئلا در میان کشورهای آمریکای لاتین قرار دارد و با توجه به قرارگیری استعمار امپراتوری اسپانیا در این ناحیه؛ فرهنگپذیری آن تحت تأثیر اسپانیای نو قرار گرفته و بدین ترتیب زبان رسمی آن زبان اسپانیایی است.[10] کریستف کلمب کاشف ایتالیاییتبار، به عنوان کاشف مأموریت گرفته از امپراتوری اسپانیا، وقتی در سال ۱۴۹۸ به کرانههای شرقی این کشور رسید، به قدری مجذوب چشمانداز منطقه شد که آن را «سرزمین زیبایی» (Tierra de Gracia) نامید که از آن زمان تاکنون لقب این کشور بودهاست.[11]
ونزوئلا کشوری سرسبز در منطقه گرمسیری، دارای اقلیم گرمسیری است. ونزوئلا همچنین دارای تنوع زیستی فراوان است و میان کشورهای دارای تنوع زیستی فراوان قرار دارد.[12] ونزوئلا بعدها بهطور کامل مستعمره امپراتوری اسپانیا شد، امّا در ۵ ژوئیه ۱۹۱۱ یک حکومت مستقل شد و در حال حاضر یک جمهوری فدرال است.[13] در طول تاریخ، ونزوئلا با گویان بر سر قلمرو درگیری و مشاجراتی داشتهاست که عمدتاً مربوط به منطقه اسکیبو میشود و همچنین با کلمبیا بر سر خلیج ونزوئلا و همکاری با ایران درگیری داشتهاست.[14] ونزوئلا امروزه در بعد وسیع به خاطر صنعت نفت، تنوع زیست و مشخصههای طبیعی آن شهرت یافتهاست.
ونزوئلا بزرگترین ذخیره نفتی در اوپک و جهان را داراست امّا در رتبه ۷۵ام در رده تولید ناخالص داخلی قرار دارد.[15][16] بعد از روی کار آمدن هوگو چاوِز و ایجاد اندیشه چپگرای انقلاب بولیواری و سیاستهای خارجی بهخصوص، ونزوئلا با داشتن ذخایر نفتی فراوان دچار مشکلات اقتصادی شدید شد. این مشکلات اغلب بهخاطر سیاستهای چاوز در برابر جامعهٔ جهانی و آمریکا است.[17] بولیوار ونزوئلا، یکای پول ونزوئلا بعد از ریال ایران دومین واحدپولی بیارزش در جهان است.[18] هوگو چاوز چندین بار با کوبا، نیکاراگوئه و ایران، برای مقابله با تحریمهای ایالات متحده، همکاری داشتهاست.[19][20][21]
ونزوئلا همچنین رتبه ۱۷۳ام را در داشتن فساد، میان کشورهای جهان دارد.[22]
فساد که بهشدت در تمام سطوح دولت ونزوئلا ریشه دوانده، ثروت این کشور را به یغما برده و مشکلات دیگر را تشدید کرده و چشمانداز غلبه بر مشکلات را برای مدت زمانی طولانی تیره و تار ساختهاست.[23] نیکلاس مادورو پس از مرگ و خاکسپاری هوگو چاوز، رئیسجمهور موقت ونزوئلا شد.[24] انتخابات زودهنگام در ریاستجمهوری ونزوئلا در سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۸ مسائل مناقشات انتخاباتی و ناهماهنگی مجلس و عدم توانایی مجلس ملی برای برگزاری انتخابات شد. که این مانع از مشارکت احزاب سیاسی مخالف و نبود زمان برای ثبتنام برای انتخابات عمومی بود که موجب ریاست دوباره مادورو شد.[25][26][27][28] در سال ۲۰۱۹ مجلس ملی ونزوئلا، نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۸، که منجر به پیروزی نیکلاس مادورو شد را نامعتبر اعلام کرد.[29] پس از آن مجموعهای از اعتراضات علیه مادورو و حکومت حاکم، مجموعهای از اعتراضات که از ۱۱ ژانویه در یک تلاش هماهنگ برای حذف نیکلاس مادورو از ریاستجمهوری که بهطور گسترده مورد انتقاد دومین دوره ریاست جمهوریاش قرار گرفت به قیام ۲۰۱۹ ونزوئلا در این کشور منجر شد که آن را بحران ریاستجمهوری ونزوئلا میگویند. مجلس ملی ونزوئلا، خوان گوایدو را به عنوان رئیسجمهور موقت معرفی کرد.[30] این اعتراضات آرمانهای دموکراسی و رفع مشکلات اقتصادی را میپیماید.[31][32][33] پس حمایت مجلس ونزوئلا، سازمان کشورهای آمریکایی و اتحادیه اروپا از گوایدو و حمایت روسیه، ترکیه، ایران و کشورهای کمونیستی «چین، ویتنام، لائوس و کوبا» از مادورو؛ دودستگی سیاسی میان شرق و غرب بر سر سیاست درونزوئلا شکل گرفت.[34][35][36][37][38][39] هماکنون روابط ونزوئلا و ایران دربرابر تحریمهای آمریکا افزایش یافته و کمکهای ایران در قالب سوخت، فناوری، صنعت نفت، خوراک، دارو و انواع موشک آن هم در شرایطی که این کشور بحرانزده مدتهاست با کمبودهای اساسی روبهرو شده و حالا هم با افت شدید خدمات عمومی و شیوع بیماری کووید ۱۹ روبرو شدهاست.[23][40]
خاستگاه ونزوئلا
اعتقاد بر این است که نام ونزوئلا از نام یک نقشهکش «آمریگو وسپوچی» که به همراه «آلونسو داوخدا» در سال ۱۴۹۹ به سواحل شمال غربی خلیج ونزوئلا سفر کرد، گرفته شده باشد. گروه به محض رسیدن به شبه جزیره گوآخیرا، روستاهای پایه بلند متمایزی «پالافیتوها» را مشاهده کردند که مردم بومی آن بر روی آب ساخته بودند. دیدن این مناظر، صحنه شهر ونیز در ایتالیا را در ذهن وسپوچی زنده کرد و در نتیجه نام ونیسیلا به منطقه داده شد. برخی بر این باورند که این واژه معنای «ونیز کوچک» داشته و بعدها پس از تغییراتی به ونزوئلا تبدیل شدهاست. مورخان دیگر «مخصوصاً فرانسیسکو هرا لوک» خاطر نشان میسازند که پسوند اسپانیایی " zuela- " دارای بار منفی و تحقیرآمیز است، از این رو آنها معتقدند که نام انتخاب شده بیشتر معنای «ونیز درجه دوم» را القا میکند.
از سوی دیگر، مارتین فرناندز انسیکو، جغرافیدان اسپانیایی، که یکی از اعضای همان گروه بودهاست، در اثر خود به نام "Summa de Geografía" چنین میآورد که جمعیتی که قبلاً به آن اشاره شد، "Veneciuela"خوانده میشدند و اینکه منطقه بر روی صخره بزرگ صافی ساخته شده بود. بر اساس این نظریه واژه "Venezuela" میتواند یک واژه بومی باشد.
«با وجود این، نظریه اولی که مطرح شد، موافقان بیشتری دارد و به عنوان نسخه مورد قبولی که خاستگاه نام ونزوئلا را مشخص میسازد، مقبولیت یافتهاست.»
لازم است ذکر شود که نام این کشور در زبان اسپانیایی، «بِـنِـسوئِـلا» گفته میشود.[41][42][43][44]
تاریخچه استعمار
دوره استعمار
ونزوئلا برای اولین بار در سال ۱۵۲۲ تحت استعمار امپراتوری اسپانیا با نام اسپانیای نو قرار گرفت. در واقع، اولین محل استقرار دائمی امپراتوری اسپانیا در آمریکای جنوبی در منطقهای بود که امروزه کومانا نامیده میشود. «۱۷۱۷-۱۵۲۲»
خانواده ولسر
بعدها خانواده ولسر (Familia Welser) از اسپانیای نو استقلال یافتند. این خانواده از تاجران و سیاست مداران ممتاز آلمانی بودند. بعدها دوباره مورد استعمار اسپانیای نو قرار گرفتند.[45]
کلمبیای کبیر
کلمبیای بزرگ یا گرن کلمبیا نام امروزی حکومتی است که از ۱۸۱۹ تا ۱۸۳۱ بر شمال و جنوب آمریکای جنوبیو بخشهایی از جنوب آمریکای مرکزی حکومت داشته که امروزه بنام کلمبیا، ونزوئلا، اکوادور، پاناما، شمال پرو، غرب و شمال غربی گویان و برزیل شناخته میشود. کلمبیا، ونزوئلا، اکوادور سه ایالت جانشین، در خلال انحلال کلمبیای بزرگ بودند. اولین رئیسجمهور کلمبیای کبیر، سیمون بولیوار بود.
نیو گرانادا
امپراتوری اسپانیا در سال ۱۷۱۷ منطقه وسیعی به نام نیو گرانادا «پاناما، کلمبیا و اکوادور و ونزوئلای امروزی» بهصورت منطقه ای جداگانه زیرنظر خودش تشکیل داد. پس از چند شورش نافرجام، ونزوئلا تحت رهبری فرانسیسکو د میراندا، که یکی از فرماندهان انقلاب فرانسه بود، در ۵ ژوئیه ۱۸۱۱ استقلال خود را از اسپانیا اعلام کرد. با این حال، حکومت و تسلط کامل بر منطقه توسط داخلیها، پس از پیروزی سیمون بولیوار آزادیبخش در «جنگ کارابوبو» در ۲۴ ژوئن ۱۸۲۱، با کمک ژنرال خوزه آنتونیو پائس، و کمکهای ویژه فرمانده ارشد آنتونیو خوزه دی سوکره، که بولیوار طبق نقشه جنگ او عمل کرد و همچنین بعد از پیروزی خوزه پرودنسیو پادیلا در «جنگ دریایی دریاچه ماراکایبو» در ۲۴ ژولای ۱۸۲۳ به دست آمد. «۱۸۱۸-۱۷۱۷»
دوره پس از استعمار
بیثباتی سیاسی، درگیریهای سیاسی و حاکمیت دیکتاتوری مشخصه اصلی تاریخ ونزوئلا درسالهای زیادی از قرن نوزدهم و اوائل قرن بیستم بودهاست.[46] پس از مرگ خوآن ویسنته گومز در سال ۱۹۳۵ و فراخوانی موقت حکومت اتوریته، مبارزات دموکراتیک سرانجام در سال ۱۹۵۸ باعث شد نیروهای نظامی از مداخله مستقیم در سیاست ملی خودداری کنند. از آن سال تاکنون، ونزوئلا بهطور مدام از حاکمیت دموکراتیک غیرنظامی برخوردار بودهاست که البته این روند نیز کاملاً خالی از درگیری و اختلاف نبودهاست.
هوگو چاوز
رئیسجمهور قبلی ونزوئلا هوگو چاوز بود، که پس از حمله آمریکا به عراق به یکی از منتقدان تند جرج دابلیو بوش، رئیسجمهور آمریکا تبدیل شد. چاوز بلافاصله پس از به قدرت رسیدن در سال ۱۹۹۸، سیاستهای عوام گرایانه اقتصادی را در کشور به اجرا گذاشت. ونزوئلا عضو جامعه ملل آمریکای جنوبی (SACN) است.
نیکلاس مادورو
رئیسجمهور فعلی ونزوئلا نیکلاس مادورو میباشد، که پس از مرگ چاوز در سال ۲۰۱۳ به قدرت رسید.
روابط با ایران
ایوان دوکه رئیسجمهور کلمبیا، مدعی شده برآوردهای سازمانهای اطلاعاتی بینالمللی نشان میدهد که دولت مادورو به دنبال خرید موشکهای میانبُرد از ایران است. او همچنین مدعی شده دولت مادورو سلاحهای روسی و بلاروسی را در اختیار شورشیان چپگرای کلمبیایی قرار میدهد و ممکن است موشکهای ایرانی را هم در اختیار شورشیان کلمبیایی قرار دهد.[47] بلافاصله نخستوزیر ونزوئلا «خورخه آریسا» خرید موشک از ایران رد و آن را اتهام ایالات متحده و کلمبیا خواند.[48]
چند روز بعد مادورو دربارهٔ خرید موشک از ایران گفت: «صحبتی با ایرانیها داشته باشیم تا ببینیم چه موشکهای کوتاهبرد، میانبرد و دوربردی دارند، بهخصوص که روابط خیلی خوبی بین ما هست.»[49]
همهگیری کرونا در ونزوئلا
نیکلاس مادورو: «مایه خوشحالی است که روسیه نخستین کشوری خواهد بود که جمعیت خود را واکسینه میکند. ما نیز زمانی همه واکسینه میشویم و من نخستین کسی هستم که این واکسن را دریافت میکنم. میخواهم الگویی در این زمینه باشم.»[50]
جغرافیا
ونزوئلا کشوری است در شمال آمریکای جنوبی و با تعداد زیادی جزایر در دریای کارائیب واقع در آمریکای مرکزی. این کشور از شرق با گویان، از جنوب با برزیل و از غرب با کلمبیا هممرز است. بخشی از رشتهکوه آند در غرب و جنگلهای آمازون در جنوب، جلوه زیبایی به این کشور بخشیدهاست. این کشور نزدیک به خط منطقه گرمسیری و دارای اقلیم گرمسیری است. دوره باران از ماه می تا نوامبر بوده و به صورت زمستان درنظر گرفته میشود و بقیه سال را تابستان در نظر میگیرند. بیش از ۱۰۰۰ رودخانه در ونزوئلا جریان دارد که از این میان رودخانه اورینوکو از همه مهمتر است؛ که طولی معادل ۲۵۰۰ کیلومتر دارد و از مرز برزیل (رشته کوههای مرتفع گایانا) سرچشمه میگیرد و به اقیانوس اطلس میریزد.
- حوضه آمازون
- رود اورینوکو
- بزرگترین رشته کوه جهان، آند در غرب ونزوئلا
- بلندترین آبشار جهان، آبشار آنجل
- پارک ملی کانایما
طبیعت
بیش از ۱۰۰۰ رودخانه در ونزوئلا جریان دارد که از این میان رودخانه اورینوکو از همه مهمتر است؛ که طولی معادل ۲۵۰۰ کیلومتر دارد و از مرز برزیل «رشته کوههای مرتفع گایانا» سرچشمه میگیردو به اقیانوس اطلس میریزد.
همچنین بزرگترین آبشار جهان، آبشار آنجل به ارتفاع ۹۷۹ متر در میان جنگلهای دورافتاده پارک ملی کانایما در ایالت بولیوار در جنوب شرقی کشور ونزوئلا جای دارد.
مناطق دمایی
این کشور را براساس ارتفاع به ۴ منطقه دمایی تقسیم میکنند:
منطقه گرمسیری: شامل مناطق با ارتفاع کمتر از ۸۰۰ متر است. این مناطق گرم هستند و درجه حرارتشان بین ۲۶–۲۸ درجه سیلسیوس متغیر است.
مناطقی با ارتفاع ۲۰۰۰–۸۰۰ متر با درجه حرارت ۱۵–۱۲ درجه. بیشتر شهرهای ونزوئلا از جمله پایتخت آن در این منطقه آب و هوایی قرار میگیرند.
مناطقی با ارتفاع ۳۰۰۰–۲۰۰۰ متر که درجه حرارتی بین ۱۱–۹ درجه دارند و جزو مناطق سرد محسوب میشوند.
مناطق با ارتفاع بیش از ۳۰۰۰ متر که جزء مناطق برف خیز و سردسیر کشور هستند و دمایی کمتر از ۸ درجه دارند.
میزان بارش سالیانه در مناطق کم ارتفاع و دشتها بین ۴۳۰ میلیمتر و در غرب ساحل دریای کارائیب تا ۱۵۰۰ میلیمتر در دلتای اورینوکو تغییر میکند.[51]
فرهنگ و مردم
بخش اعظم جمعیت این کشور در شهرهای شمالی و نزدیک کاراکاس پایتخت ونزوئلا زندگی میکنند. از شهرهای عمده این کشور میتوان کاراکاس، ماراکایبو و والنسیا را نام برد. همچنین کاراکاس نهمین شهر بزرگ قاره آمریکا است. ونزوئلا با جمعیتی بالغ بر ۲۶ میلیون نفر مساحتی بالغ بر ۸۸۱٫۰۵۰ کیلومتر مربع دارد و زبان اسپانیایی در این کشور زبان رسمی دارد. پایتخت این کشور که زبانهای محلی فراوانی در آن وجود دارد، کاراکاس است.
دین در ونزوئلا
با استعمار ونزوئلا توسط اسپانیا، بهتدریج مسیحیت شاخه کاتولیک دین اکثریت مردم ونزوئلا شد. جوامع دروزی بسیاری هم در کشورهای اروپایی، انگلیسیزبان، لاتینزبان «ونزوئلا، کلمبیا و برزیل» و آفریقای غربی یافت میشود. برخی از قانون گذاریهای غلط در ونزوئلا دیده شدهاست مانند ممنوع کردن کتاب آیات شیطانی در اوایل چاپ آن.[52]
دولت و سیاست
رئیسجمهور ونزوئلا از طریق رایگیری انتخاب میشود و حق رای مستقیم برای عموم وجود دارد. رئیسجمهور پس از انتخاب شدن هم وظایف رئیس دولت و هم وظایف رئیس حکومت را به عهده دارد. مدت ریاست جمهوری شش سال است و هر فرد تنها برای دو بار متوالی میتواند به این سمت دست یابد. رئیسجمهور معاون خود را منصوب کرده و در مورد تعداد و ترکیب کابینه تصمیمگیری میکند و در نهایت با همکاری مجمع قانونگذاری اعضای کابینه را تعیین میکند. اگر رئیسجمهور تشخیص دهد که قسمتی از قانون قابل ایراد است میتواند از هیان مقننه بخواهد آن قسمتها را مورد بازنگری قرار دهد، امّا اگر اکثریت اعضای مجلس با ایرادات مطرح شده از جانب رئیسجمهور مخالف باشند، ایرادات ملغی میشود.
مجلس ونزوئلا تحت عنوان مجلس ملی ونزوئلا یا Asamblea Nacional فعالیت میکند. ۱۶۷ نماینده مجلس که سه تن از آنها از میان افراد بومی انتخاب میشوند، برای یک دوره پنج ساله انتخاب میشود و تنها امکان انتخاب آنها برای سه دوره وجود دارد. نمایندگان از طریق آرای مردمی و درقالب احزاب ائتلافی یا کاندیداهای مستقل انتخاب میشوند. بالاترین مقام قضایی کشور «نظام قضایی عالی ونزوئلا» است که قضات آن توسط مجلس برای یک دوره ۱۲ ساله انتخاب میشوند. شورای ملی انتخابات ونزوئلا مسئولیت رسیدگی به فرایند انتخابات را به عهده دارد و متشکل از پنج مدیر است که مستقیماً توسط مجلس ملی انتخاب میشوند.
مجازات اعدام در سال ۱۸۶۳ لغو شد و بدین ترتیب ونزوئلا اولین کشوری محسوب میشود که اعدام را غیرقانونی اعلام کردهاست.[54][55]
مایک پمپئو در سخنرانیاش در افتتاح سومین نشست وزیران مقابله با تروریسم در نیمکره غربی گفت: … ما همه میدانیم که حزبالله، اصلیترین گروه نیابتی تروریست رژیم ایران، در ونزوئلا به رهبری مادورو لانه کردهاست. این غیرقابلقبول است.[56]
رضایت مردمی
بنا به نتایج ارائه شده به وسیلهٔ لاتینو بارامترو (latino Barametro) - معیاری که هر سال برای تعیین میزان رضایت مردم از دموکراسی به کار میرود- در سال ۱۹۹۸، هنگامی که هوگو چاوز انتخاب شده، تنها ۳۷٪ مردم آمریکای لاتین از سیستم دموکراتیک راضی بودند و در ونزوئلا این رقم کمتر یعنی ۳۵٪ بود تا سال ۲۰۰۷ حد متوسط رضایتمندی در همان رقم ۳۷ درصد در تمامی آمریکای لاتین باقی ماند، در حالی که میزان رضایت مندی مردم ونزوئلا از نظام دموکراتیکشان به ۵۹٪ افزایش یافته بود. طبق آمار مؤسسهٔ لاتینو بارومترو در حال حاضر میزان رضایت مندی مردم نسبت به دموکراسی در ونزوئلا به ۸۲٪ رسیدهاست.[57] در ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۸ شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد قطعنامه ای علیه نقض حقوق بشر در ونزوئلا صادر کرد.[58]
کشور ونزوئلا هماکنون در زمره ناامنترین کشورهای آمریکای جنوبی به حساب میآید.
حزب کمونیست ونزوئلا
حزب کمونیست ونزوئلا (به اسپانیایی: Partido Comunista de Venezuela) از احزاب سیاسی در ونزوئلاست که رهبری کنونی آن برعهده پدرو اورتگا است. این حزب در ۵ مارس ۱۹۳۱ و به عنوان سازمانی زیرزمینی تأسیس شد و نماینده ونزوئلا در کمینترن بود.
این حزب از هوگو چاوز و انقلاب بولیواری او حمایت میکند و عضوی از انجمن سائو پائولو است. سازمان جوانان حزب «جوانان کمونیست ونزوئلا» (Juventud Comunista de Venezuela) است. حزب Tribuna Popular را منتشر میکند.
در انتخابات مجلس ۲۰۰۵ حزب ۱۳۳ ۶۸۶ رأی (۸ کرسی) دریافت کرد.
در سال ۱۹۹۸ چاوز به ریاست جمهوری رسید.[59] در آوریل ۲۰۰۲ چاوز توسط یک کودتا برکنار شد امّا بعد از چند روز دوباره به سر کار بازگشت.[60]
ایالات
ونزوئلا به ۲۳ ایالت (estados)، یک پایتخت به نام کاراکاس، سرزمینهای فدرال تحتالحمایه و منطقه مورد مناقشه گیانانزوئلا تقسیم شدهاست. همچنین ونزوئلا از نگاهی دیگر به ۳۳۵ شهر و در نگاه خردتر به ۱۰۸۴ بخش تقسیم شدهاست.
ایالات ونزوئلا (و مراکز آنها که در دو کمان آورده شده) شامل موارد زیر است:
|
|
توجه: سرزمینهای فدرال تحتالحمایه ونزوئلا در حقیقت ایالت نیستند، بلکه زیر بخشهای منطقهای ویژه هستند.
مناطق
ایالتهای ونزوئلا به نه مجموعه اجرایی تقسیمبندی میشوند که با حکم ریاست جمهوری تشکیل میشوند. مناطق به همراه ایالات مربوطه در فهرست زیر آورده شدهاند:
آندیان: باریناس، مریدا، تاچیرا، تروجیلو، شهر پائس آپور
مرکز: میراندا، وارگاس، کاراکاس پایتخت ونزوئلا
مرکزی: آراگوآ، کارابوبو، کوجدیس
مرکز غربی: فالکون، لارا، پورچوگیسا، یاراکوی
گویان: بولیوار، آمازون، دلتا آماکورو
جزیرهای: نووا اسپارتا، سرزمینهای فدرال تحتالحمایه
لیانوس: آپور، به استثنای شهر پائس، گوآریکو
شمال شرقی: آنزئاتگوئی، موناگاس، سوکر
زولیان: زولیا
جغرافیا
این جمهوری مساحتی در حدود ۹۱۶٬۴۴۵ کیلومتر مربع دارد. اگرچه کاملاً جزو مناطق گرمسیری است امّا آب و هوای آن از گرم و مرطوب تا سردسیری آلپی تغییر میکند که بستگی به توپوگرافی، ارتفاع، جهت و شدت بادهای منطقهای دارد. دراکثر مناطق کشور دوره باران مشخصی وجود دارد. دوره باران از ماه مه تا نوامبر بوده و به صورت زمستان در نظر گرفته میشود و بقیه سال را تابستان در نظر میگیرند.
این کشور را براساس ارتفاع به ۴ منطقه دمایی تقسیم میکنند:
- منطقه گرمسیری: شامل مناطق با ارتفاع کمتر از ۸۰۰ متر است. این مناطق گرم هستند و درجه حرارتشان بین ۲۶–۲۸ درجه سیلسیوس متغیر است.
- مناطقی با ارتفاع ۲۰۰۰–۸۰۰ متر با درجه حرارت ۱۵–۱۲ درجه. بیشتر شهرهای ونزوئلا از جمله پایتخت آن در این منطقه آب و هوایی قرار میگیرند.
- مناطقی با ارتفاع ۳۰۰۰–۲۰۰۰ متر که درجه حرارتی بین ۱۱–۹ درجه دارند و جزو مناطق سرد محسوب میشوند.
- مناطق با ارتفاع بیش از ۳۰۰۰ متر که جزء مناطق برف خیز و سردسیر کشور هستند و دمایی کمتر از ۸ درجه دارند.
میزان بارش سالیانه در مناطق کم ارتفاع و دشتها بین ۴۳۰ میلیمتر و در غرب ساحل دریای کارائیب تا ۱۵۰۰ میلیمتر در دلتای اورینوکو تغییر میکند.
بیش از ۱۰۰۰ رودخانه در ونزوئلا جریان دارد که از این میان رودخانه اورینوکو از همه مهمتر است؛ که طولی معادل ۲۵۰۰ کیلومتر دارد و از مرز برزیل (رشته کوههای مرتفع گایانا)سرچشمه میگیردو به اقیانوس اطلس میریزد.
اقتصاد
این کشور که در شمال آمریکای جنوبی قرار دارد جزو کشورهای غنی از لحاظ معدن و مواد معدنی میباشد. حدود ۷۰ درصد درآمد این کشور از نفت حاصل میشود؛ و از بزرگترین کشورهای صادرکننده بوکسیت میباشند. این کشور در دهه ۱۹۹۰ یکی از مهمترین کشورهای تولیدکننده زغالسنگ، آهن، فولاد، آلومینیوم، طلا و دیگر مواد معدنی گردید.
در اواخر دهه ۱۹۸۰ صنایع کمتر از ۱ درصد نیروی کار را در اختیار خود داشتند که این مقدار کمتر از یک درصد تولید ناخالص ملی بودهاست.
بهطور کلی اقتصاد این کشور متکی به نفت و گاز است. این کشور پنجمین صادرکننده نفت خام، سومین تولیدکننده اوپک و از نظر میزان ذخایر گاز رتبه هشتم را در جهان داراست.
بهطور کلی ذخائر معدنی غنی از آهن، بوکسیت، طلا و الماس را دارا میباشد و همچنین از مهمترین صادر کنندگان سیمان در منطقه (۱۱۵ میلیون دلار) هستند. تولید ناخالص ملی این کشوردر سال ۲۰۰۳ معادل ۲۰۸٫۳ میلیارد دلاراست.
تورم این کشور در اثنای سالهای ۲۰۱۸ و ۱۹ به حدی بالارفت که محاسبه دقیق آن ناممکن شد. کارشناسان رقم تورم را ۸۰ هزار درصد اعلام کردند. این مسئله که ناشی از سیاستگذاریهای غلط و بدون برنامه در این کشور است واحد پول این کشور که بولیوار ونزوئلا است را نیز فاقد هرگونه ارزشی کرده.[61][62]
کمبودها در ونزوئلا
کمبودها در ونزوئلا در پی اجرای کنترل قیمتها و دیگر خط مشیها در دولت هوگو چاوز شایع بودهاند.[63][64] در دولت نیکلاس مادورو به دلیل خط مشی دولت ونزوئلا در خصوص ندادن دلار به واردکنندگان به وسیلهٔ کنترل قیمتها کمبودهای شدیدتری رخ داد.[65] کمبودها در خصوص محصولات تنظیم شده نظیر شیر، انواع گوناگون گوشت، مرغ، قهوه، برنج، روغن، آرد از قبل پخته، کره و نیز نیازمندیهای اولیه چون کاغذ توالت، محصولات نظافتی اولیه، دارو و حتی ایمپلنتهای سینه رخ میدهند.[63][66][67] به دلیل این کمبودها ونزوئلاییها باید دنبال غذا بگردند، ساعتها در صف غذا بایستند و گاهی بدون داشتن برخی محصولات، سر کنند.[68][69]
جمعیتشناسی
مطالعهای که اخیراً بر روی گروههای نژادی انجام شده بیانگر آن است که ۶۰٪ جمعیت ونزوئلا مستیزو (نژاد مختلطی از سفیدپوستها، سیاهپوستها و سرخپوستها)، ۲۹٪ «سفیدپوست» (عمدتاً اسپانیایی، ایتالیایی، آلمانی و پرتغالی)، ۸٪ آفریقایی، ۱٪ آمریکایی سرخپوستان ونزوئلا، و ۲٪ آسیایی (چینی، ژاپنی، کرهای و نژادهای کشورهای خاورمیانه) هستند. مردم ونزوئلا ترکیبی از میراثهای گوناگون هستند. در جریان موج مهاجرتهایی که در قرن بیستم رخ داد، سرخپوستانی که در طول تاریخ در ونزوئلا بودهاند، استعمارگران اسپانیایی و بردههای آفریقایی وارده از کشورهای دیگر و نیز افرادی که اهل کشورهای همجوار آمریکای جنوبی بودند به جماعتهای اروپایی تحت حمایت پیوستند. همچنین جوامعی مختلفی از اروپای شرقی، مانند جمهوری چک، لهستان، رومانی، اوکراین، لیتوانی، لتونی، بلغارستان، کرواسی و مجارستان به چشم میخورد. حدود ۸۵٪ مردم ونزوئلا در مناطق شهری در قسمت شمالی کشور زندگی میکنند. درحالی که تقریباً نیمی از خاک ونزوئلا در جنوب رود اورینوکو قرار گرفته، این منطقه تنها ۵٪ از مردم کشور را در خود جای دادهاست.
زبان رسمی و ملی ونزوئلا اسپانیایی است، امّا در کنار آن ۳۱ زبان بومی دیگر مورد استفاده مردم قرار میگیرد، (وای یو، پمون، واراو، کارینا، یانومامی، گوآجیبو و غیره)، که البته باید زبانهایی را که توسط مهاجران به کشور آورده میشود را نیز به فهرست زبانهای مورد استفاده در ونزوئلا افزود. ۹۶٪ از مردم این کشور حداقل به ظاهر پیرو کلیسای کاتولیک روم هستند. قریب به ۴٪ از مردم پیرو آیین و ادیان دیگر هستند.
آژانس مهاجرت سازمان ملل متحد میگوید از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ بیش از ۶/۱ میلیون ونزوئلایی کشور خود را ترک کردهاند. آژانس هشدار میدهد که این مهاجرت جمعی ممکن است مانند پناهندگان مدیترانه به یک «بحران لحظه ای» تبدیل شود.[70]
بهداشت عمومی
میزان مرگ و میر نوزادان در ونزوئلا ۴۵/۲۱ نفر در ازای ۱۰۰۰ نفر است که در مقایسه با سوئد میزان مرگ و میر در ونزوئلا هشت برابر بیشتر است. سوء تغذیه کودکان (کودکان زیر ۵ سال) در ونزوئلا ۱۷٪ است که به دو دسته کودکان مریض و کودکانی که در وضعیت خطرناکی قرار دارند تقسیمبندی میشوند. این دستهبندی، دستهبندی رسمی مورد استفاده سازمان ملل در خصوص سوء تغذیهاست. مناطقی که مشکلات مزبور ناشی از سوء تغذیه دامنگیر آنها میشود مناطقی هستند که فقیرترین مردم در آن ساکن هستند. ایالت دلتای آماکورو (۳۰٪) و ایالت آمازون (۲۴٪) بدترین وضعیت را دارا هستند ٪).[71]
بنا به اعلام سازمان ملل، میزان افرادی که از تأسیسات بهداشتی مناسب محروم هستنند، ۳۲٪ است که اکثریت آنها ساکنان مناطق روستایی هستند که وسائل اولیه بهداشتی را نیز ندارند.
به افرادی که به ونزوئلا سفر میکنند توصیه میشود به علت شیوع بیماریهای زیاد در این کشور، از جمله حصبه، تب زرد، وبا، هپاتیت آ، هپاتیت ب و هپاتیت د، حتماً به خود واکسن بزنند.[72]
هنگامی که بیماری وبا در عصر کنونی در دلتای اوریناکو شیوع پیدا کرد، رهبران سیاسی ونزوئلا به پروندهسازی نژادی ضد مردم بومی متهم شدند. اتهام مطرح شده این بود که رجال سیاسی میخواستند با پروندهسازی تقصیر را از گردن موسسات و نهادهای وابسته به خود بردارند که این امر در نهایت منجر به هر چه وخیم تر شدن بیماری همه گیر شد. .[73] به افرادی که به ونزوئلا سفر میکنند توصیه میشود به علت شیوع آلودگی آب نوشیدنی که آمیخته به فاضلاب تصفیه نشدهاست، صرفاً از آبهای تهیه شده در بطری استفاده نمایند. تنها ۳٪ از فاضلاب کشور ونزوئلا تصفیه میشوند و هیچیک از شهرهای مهمی که نامشان را در اینجا میآوریم، محلی برای تصفیه فاضلاب ندارند: کاراکاس، ماراکایبو و والنسیا.[74]<۰ تقریباً ۵٬۰۰۰٬۰۰۰ نفر از مردمی که در ونزوئلا زندگی میکنند به آب نوشیدنی سالم دسترسی ندارند که این امر باعث شده مردم ونزوئلا در ردیف فقیرترین کشورهای آمریکای جنوبی قرار بگیرند. بر اساس برآوردهای به عمل آمده، از سال ۱۹۹۹ تاکنون قریب به ۱۱۰۰۰۰ نفر در ونزوئلا مبتلا به ایدز بودهاند.
فرهنگ و میراث
میراث، هنر و فرهنگ ونزوئلا تأثیراتی بسیار زیادی را از تکامل تاریخی میراث، فرهنگ و هنر آمریکای لاتین پذیرفتهاست. این تأثیرپذیری در بناهای تاریخی و معماری، مناظر، بناهای یادبود و نظایر آن نیز صورت گرفتهاست.
فرهنگ ونزوئلا را مردم بومی منطقه با توجه به تأثیراتی که از اسپانیاییها و آفریقاییها از آغاز دوران استعمار گرفتند، شکل دادهاند. قبل از این دوره، فرهنگ بومی منطقه در هنر سنگشناسی، صنایع دستی، معماری و سازمانهای اجتماعی منعکس شده بود. فرهنگ بومی طی سالیانی تا حد بسیار زیادی جذب فرهنگ اسپانیایی شد. فرهنگ مختلط حاصله به منطقه از لحاظ فرهنگی تنوع بخشیدهاست.
هنر ونزوئلایی در داخل و خارج به تدریج مورد توجه واقع شدهاست. این فرهنگ در ابتدا بیشتر ریشه در مذهب داشتهاست، در اواخر قرن ۱۹ در هیئت تاریخی و قهرمانی نمود پیدا کرد که این کار به رهبری مارتین تووار انجام شد. مدرنیسم در قرن بیستم بر کشور سلطه پیدا کرد. آرتور میشلان، کرستابول روجاس، آرماندو رورون، مانوئل کابر، جیزز-رافائل ساتو، کارلوس کروز- دی یز (که هر دو سهم عمدهای در زمینه تکامل هنر متحرک ایفا کردند) و یوسف مرهی از جمله هنرمندان به نام و شهیر ونزوئلایی هستند.
پس از فتح ونزوئلا توسط اسپانیا، ادبیات ونزوئلا به تدریج شروع به رشد کرد و تفکر و فرهنگ اسپانیایی بر آن حاکم بود. به دنبال ظهور ادبیات سیاسی در خلال جنگ استقلال ونزوئلا، رومانتیسم در کشور جوانه زد. رومانتیسم اولین ژانر ادبی مهمی بود که در ونزوئلا ظهور کرد و نماینده آن «خوان ویسنته گونزالس» بود. اگرچه شعرای ونزوئلایی بیشتر قصه سرایی را مطمح نظر خود قرار دادهاند، با این حال چهرههای مهمی در میان شاعران به چشم میخورد که شهیرترین آنها «آندراس الوی بلنکو» است و پس از او «فرمین تورو» قرار دارد. از میان نویسندگان و رمان نویسان بزرگ این کشور میتوان به «رامولو گالگوس»، «ترسا دی لا پارا»، «آرتور آسلر پیتری»، «آدریانو گونزالس لئون»، «میگوئل آترو سیلوا» و «ماریانو پیکون سالاس» اشاره کرد. یک شاعر بزرگ دیگری به نام «آندراس بلو» هست که پیرو مکتب اصالت انسانی بود که علاوه بر شاعری مربی و روشنفکر نیز محسوب میشود. فلاسفه و روشنفکرانی نظیر «لاریانو والنیلا لانز» و «خوزه گیل فورتول» و بسیاری از نویسندگان ونزوئلایی معتقد به پوزیتیویسم ونزوئلایی بودند.
بزرگترین آرشیتکت ونزوئلا در عصر جدید «کارلوس رائول ویلانووا» بودهاست که دانشگاه مرکزی ونزوئلا را طراحی کرد. دانشگاه مرکزی ونزوئلا یکی از بناهای میراث فرهنگی جهان است. Aula Magna. نمونههای بارز معماری ونزوئلا شامل «عمارت کنگره ونزوئلا»، «تماشاخانه بارالت»، «مجتمع فرهنگی ترسا کارینو» و «پل ژنرال رافائل اوردانتا» میباشند.
سبکهای موسیقایی بومی منطقه بوته آزمایشی برای میراث فرهنگی ونزوئلا است و اغلب گروههایی مانند «آن سولو پابلو» و «سرناتا گویانیسا» نماینده آن هستند. «کوآترو» ساز موسیقی ملی ونزوئلا است. سبکهای موسیقی خاص و ویژه این کشور عمدتاً از منطقه لانوس و مناطق اطراف آن، از قبیل «آلما لانرا» (توسط پدرو الیاس گوتیرز و رافائل بولیوار کورونادو)، «فلورنتینو ی ال دیابلو» (توسط آلبرتو آرولو تورآلبا، «کنسرتو ان لا لانورا» (توسط خوآن ویسنته تورآلبا) و «کابالو ویجو» (توسط سیمون دیاز) گرفته شدهاست. «گائیتا» نیز یکی دیگز از سبکهای مردم پسند در موسیقی است که معمولاً در جشن سال نو و به ویژه در منطقه زولیا نواخته میشود. «جاروپو» رقص ملی ونزوئلا محسوب میشود. ترسا کارنو ونزوئلایی یکی از استادان مسلم و شهیر پیانو در سطح جهانی در اواخر قرن ۱۹ بود.
ونزوئلا همچنین به خاطر داشتن بیس بال بازهایی که شهرت جهانی دارند مورد توجه بودهاست. «لوئیز آپاریسیو» که در تالار مشاهیر بیس بال کاپرستاون نیویورک (ایالات متحده) قرار دارد، «دیوید کانسپسیون» ‹اوسوالدو گوئیلن»، «آندراس گالاراگا»، «عمر ویزکوئل»، «لوئیز سوجو»، «بابی آبرو» و «خوان سانتانا» برنده جایزه Cy Young در سالهای ۲۰۰۴ و ۲۰۰۶ از جمله بیس بال بازان و معروف ونزوئلا هستند. اگرچه بیس بال از محبوبیت فوقالعادهای در ونزوئلا برخوردار است (و سرگرمی مردم محسوب میشود)، امّا با توجه به بازیهای زیاد تیم ملی فوتبال ونزوئلا، بر محبوبیت این ورزش نیز افزوده شدهاست.
همچنین مراجعه شود به بخشهای: موسیقی ونزوئلا، آشپزی در ونزوئلا، تصاویری از ونزوئلا، اسپانیاییهای ونزوئلاییتبار، فهرست مشاهیر ونزوئلایی، فهرست ورزشکاران ونزوئلایی حاضر در لیگ برتر بیس بال.
پرچم
پرچم ونزوئلا برای اولین بار در ۱۲ مارس ۲۰۰۶ به رسمیت شناخته شد. به عنوان پرچم استان و نشان جنگ و نشان استان و نشان نیروی دریایی شناخته میشود و همچنین دارای تناسب ۲:۳ میباشد. این پرچم دارای سه نوار افقی زرد و آبی و قرمز است.
پرچم کشورهای کلمبیا و اکوادور نیز مشابه پرچم ونزوئلا و برگرفته از پرچم کلمبیای بزرگ است. این پرچمها بر اساس طراحی فرانسیسکو د میراندا ساخته شدهاند. از جمله تفاوتهای پرچم ونزوئلا با دو کشور کنونی دیگر، در اندازهٔ قسمتهای مربوط به هر رنگ و علائم آن است. در پرچم ونزوئلا هر سه رنگ به یک اندازه هستند و نشان ملی ونزوئلا در گوشهٔ چپ پرچم و هشت ستارهٔ سفید در وسط آن اضافه شدهاند.
سمبلهای ملی
گل ملی:ارکیده از نوع کاتلیا موزیا که همچنین به نام «گل ماه مه» معروف است. این گل برای اولین بار در سال ۱۸۳۹ در منطقه شمالی کشور کشف شد و در تاریخ ۲۳ مه سال ۱۹۵۱ به عنوان گل ملی انتخاب شد.
نمادهای ملی ونزوئلا شامل «پرچم ملی ونزوئلا»، «نشان ملی ونزوئلا» و «سرود ملی ونزوئلا» میشود.
از آنجا که گیاهان و حیوانات نیز به وفور در منطقه یافت میشوند، دولت رسماً این دو را نیز به عنوان سمبولهای ونزوئلا انتخاب کرد.[75]
درخت ملی ونزوئلا «تاب بویا آراگوآنی» نام دارد. کاریبها به این درخت «آراوانی» میگویند که تنها در مناطقی که دمای ملایم دارند رشد میکند. این درخت بین ۶ تا ۱۲ متر قد دارد. «تاب بویا آراگوآنی» در دورهای پس از بارش باران و اغلب در ماههای اولیه سال میروید. «رامولو گالیگوس» این فصلها را «بهار طلایی» آراگوآنیها مینامد. این درخت در ۲۹ ماه مه ۱۹۴۵ به عنوان درخت ملی ونزوئلا انتخاب شد.
پرنده ملی این کشور تریپال «ایکتروس» نام دارد. تمام اعضای این پرنده بجز سر و بالهایش به رنگ زرد- پرتقالی است. سر و بالهای آن سیاه بوده و مایهای از سفیدی نیز در آن به چشم میخورد و در اطراف چشمهای آن نیز دانههای آبی رنگی دیده میشود. این پرنده در جنگلهای لانوس، مناطق جنگلی و در بخشهای شمالی و جنوبی اوریناکو یافت میشود. ترپیال به خاطر صدای سحرآمیزش نزد مردم این کشور بسیار عزیز و دوست داشتنی است و در ۲۳ می۱۹۵۸ به عنوان پرنده ملی ونزوئلا انتخاب شد.
جستارهای وابسته
- بحران ریاستجمهوری ونزوئلا ۲۰۱۹
- روابط ایران و ونزوئلا
- خلیج ونزوئلا
- اقتصاد ونزوئلا
- حزب پرچم سرخ
- جنگ استقلال ونزوئلا
- کلمبیای بزرگ
- انقلاب بولیواری
- ونزولانا
- فهرست سفیران ایران در ونزوئلا
- ایلیچ رامیرز سانچز
- صادرات بنزین از ایران به ونزوئلا
- تیم ملی فوتبال ونزوئلا
- ایالتهای ونزوئلا
- اوپک
- روابط اسرائیل و ونزوئلا
- زمینلرزه ونزوئلا
- کودتای نافرجام در ونزوئلا (۲۰۰۲)
- جنگ استقلال ونزوئلا
- امانوئل ۶
- پترولئوس دی ونزوئلا
- تیم ملی والیبال مردان ونزوئلا
- حزب کمونیست ونزوئلا
- میدانهای نفتی جهان
- رافائل کالدرا
- روملو بتانکورت
منابع
- «Venezuela - Wiktionary». en.wiktionary.org. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۴.
- "Venezuela | Spanish Pronunciation". SpanishDict. Retrieved 2020-08-24.
- «آشنایی با ونزوئلا». همشهری آنلاین. ۲۰۰۷-۰۳-۱۶. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳.
- "Population by Country (2020) - Worldometer". www.worldometers.info. Retrieved 2020-08-03.
- "Largest Countries in the World by Area - Worldometer". www.worldometers.info. Retrieved 2020-08-03.
- «شاخصها و بازارهای ونزوئلا». شبکه اطلاعرسانی طلا و ارز. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳.
- "US militarizes the Caribbean Sea to surround Venezuela". BRICS. Retrieved 2020-08-23.
- svelazquez (2018-04-17). "Regional Response to Migration of Venezuelans". Regional Office for Central America, North America and the Caribbean. Retrieved 2020-08-23.
- «The Displaced: When 40,000 people hit a tiny island» (به انگلیسی). BBC News. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳.
- «Venezuela - Language, Culture, Customs and Etiquette». www.commisceo-global.com. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳.
- «Venezuela: Tierra de Gracia | Revistas Excelencias». www.excellencesmagazines.com. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳.
- Miloslavich, Patricia; Klein, Eduardo; Yerena, Edgard; Martin, Alberto (2019-04-24). "Marine biodiversity in Venezuela: Status and perspectives". Gayana (Concepción) v.67 n.2 2003.
- «1811 Miranda Declares Independence in Venezuela and Civil War Begins». War and Nation: identity and the process of state-building in South America (1800-1840) (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳.
- «ونزوئلا ادعای کلمبیا را رد کرد / با ایران همکاری موشکی نداریم». اعتمادآنلاین. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳.
- «The World Factbook — Central Intelligence Agency». www.cia.gov. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۳.
- «GDP Ranked by Country 2020». worldpopulationreview.com. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۳.
- News، پایگاه خبری تحلیلی فردا | Farda (۱۳۸۶/۰۴/۲۰–۱۴:۴۲). «گوشههایی از فساد اخلاقی در خانه دوم هوگو چاوز». fa. دریافتشده در 2020-08-23. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - "TOP 10 - The Weakest World Currencies in 2020". FXSSI - Forex Sentiment Board. Retrieved 2020-08-23.
- «همبستگی کوبا و ونزوئلا برای ایستادگی در برابر آمریکا». مشرق نیوز. ۲۰۱۹-۱۱-۰۴. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۳.
- 1783 (۲۰۱۹-۱۲-۲۲). «حمایت کوبا از ونزوئلا و نیکاراگوئه در برابر فشارهای آمریکا». ایرنا. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۳.
- «شکایت دادستانهای فدرال آمریکا برای توقیف نفتکشهای ایران به مقصد ونزوئلا». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۰-۰۷-۰۲. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۳.
- "2019 - CPI". Transparency.org. Retrieved 2020-07-03.
- «فساد گسترده در بطن آشفتگی ونزوئلا». دیپلماسی ایرانی. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳.
- «هوگو چاوز درگذشت/ مادورو رئیسجمهور موقت شد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۳-۰۳-۰۵. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۳.
- Rodríguez Rosas, Ronny (23 de febrero de 2018). "Foro Penal no avala convocatoria a elecciones presidenciales". Efecto Cocuyo. Archived from the original on ۱ آوریل ۲۰۱۹. Retrieved 24 de febrero de 2018. Check date values in:
|access-date=, |date=
(help) - León, Ibis (9 de diciembre de 2017). "Observadores electorales detectan 11 irregularidades en el proceso de municipales". Efecto Cocuyo. Archived from the original on ۱ فوریه ۲۰۱۸. Retrieved 10 de diciembre de 2017. Check date values in:
|access-date=, |date=
(help) - León, Rafael (25 de enero de 2018). "Adelanto de sufragios acorta plazos de jornadas del RE". El Nacional. Archived from the original on ۳۱ مارس ۲۰۱۸. Retrieved 9 de febrero de 2018. Check date values in:
|access-date=, |date=
(help) - Rodríguez Rosas, Ronny (15 de febrero de 2018). "CNE obstaculiza inscripción de venezolanos en Registro Electoral, afirman ONG". Efecto Cocuyo. Archived from the original on ۲۲ فوریه ۲۰۱۸. Check date values in:
|date=
(help) - «در ونزوئلا دقیقاً چه خبر است؟». BBC News فارسی. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳.
- Welle (www.dw.com)، Deutsche. «رهبر اپوزیسیون ونزوئلا خود را رئیسجمهور موقت کشورش معرفی کرد | DW | 23.01.2019». DW.COM. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳.
- "Venezuelans take to the streets again. Could democracy be won this time?". Washington Post. Retrieved 23 January 2019.
- "Venezuela: la oposición informa sobre un joven muerto en las protestas contra Maduro". La Voz de Interior Argentina (به Spanish). Archived from the original on 5 July 2020. Retrieved 23 January 2019.
- "Four dead in clashes ahead of Venezuela protests: Police, NGO". Business Standard. Retrieved 23 January 2019.
- Martín, Sabrina (8 de febrero de 2018). "Unión Europea prepara nuevas sanciones contra la dictadura en Venezuela y la estatal PDVSA". Panam Post. Archived from the original on ۲۳ فوریه ۲۰۱۸. Retrieved 14 de febrero de 2018. Check date values in:
|access-date=, |date=
(help) - "Ataques a Venezuela por sus elecciones presidenciales". teleSUR. 8 de febrero de 2018. Retrieved 14 de febrero de 2018. Check date values in:
|access-date=, |date=
(help) - بایگانیشده در ۱۳ مارس ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine[1]
- بایگانیشده در ۱۰ مارس ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine[2]
- "Grupo de Lima rechaza elecciones presidenciales de Venezuela". teleSUR. 13 de febrero de 2018. Retrieved 14 de febrero de 2018. Check date values in:
|access-date=, |date=
(help) - Wyss, Jim (7 de febrero de 2018). "Solo el 29% de los venezolanos planea votar en las elecciones presidenciales". El Nuevo Herald. Retrieved 14 de febrero de 2018. Check date values in:
|access-date=, |date=
(help) - www.tabnak.ir https://www.tabnak.ir/fa/news/998379/خرید-موشک-از-ایران-ایده-خوبی-است. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳. پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک) - "Venezuela | Spanish Pronunciation". SpanishDict. Retrieved 2020-08-24.
- «Venezuela - Wiktionary». en.wiktionary.org. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۴.
- «How to Pronounce Venezuela - YouTube». www.youtube.com. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۴.
- «How to say Venezuela in Spanish - YouTube». www.youtube.com. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۴.
- "La historia olvidada de cómo Venezuela fue vendida por Carlos V a los banqueros alemanes". abc (به اسپانیایی). 2016-11-18. Retrieved 2020-08-23.
- (Library of Congress ۲۰۰۵, pp. ۲–۳).
- www.tabnak.ir https://www.tabnak.ir/fa/news/998009/کلمبیا-ونزوئلا-مشتری-موشکهای-ایرانی. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳. پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک) - www.tabnak.ir https://www.tabnak.ir/fa/news/998078/ونزوئلا-ادعای-همکاری-موشکی-با-ایران-را-رد-کرد. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳. پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک) - «مادورو میگوید خرید موشک از ایران «ایده خوبی است، به ذهن من نرسیده بود»». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳.
- www.tabnak.ir https://www.tabnak.ir/fa/news/997197/مادورو-واکسن-کرونای-روسیه-را-دریافت-خواهم-کرد. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳. پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک) - «در مورد ونزوئلا در ویکی تابناک بیشتر بخوانید». www.tabnak.ir. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۴.
- «دانلود کتاب صوتی و پیدیاف آیات شیطانی (Satanic Verses) – سلمان رشدی – متن کامل». بالاترین. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳.
- Aguire, Jesus Maria (June 2012). "Informe Sociográfico sobre la religión en Venezuela" (PDF) (به Spanish). El Centro Gumilla. Archived from the original (PDF) on 24 September 2015. Retrieved 5 April 2015.
- Amnesty International USA Abolitionist and Retentionist Countries. بایگانیشده در ۲ فوریه ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine Retrieved 19 August 2006
- The Death Penalty Worldwide. InfoPlease. Retrieved 19 August 2006.
- «Secretary Michael R. Pompeo at the Opening Plenary of the Third Western Hemisphere Counterterrorism Ministerial». U.S. DEPARTMENT OF STATE. JANUARY 20 2020. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - آمریکای لاتین و سوسیالیسم قرن بیست و یکم- اثر مارتا هارنکر- ترجمه حسن فشارکی زاده- نشر اشاره- چاپ اول 1390 - ص 46
- Venezuela
- Looking Back at What Hugo Chavez Did
- واشینگتن از کودتا علیه پرزیدنت هوگو چاوز پشتیبانی نکرد - 2002-04-17
- «تورم ۸۰ هزار درصدی ۲۰۱۸».
- «نرخ تورم ونزوئلا امسال به ۱ میلیون درصد میرسد».
- "Venezuela's currency: The not-so-strong bolívar". اکونومیست. 11 February 2013. Retrieved 18 February 2013.
- "Venezuela's black market rate for US dollars just jumped by almost 40%". Quartz. 26 March 2014. Retrieved 27 March 2014.
- Dulaney, Chelsey; Vyas, Kejal (16 September 2014). "S&P Downgrades Venezuela on Worsening Economy Rising Inflation, Economic Pressures Prompt Rating Cut". The Wall Street Journal. Retrieved 18 September 2014.
- "La escasez también frena tratamientos contra cáncer". Retrieved 25 August 2014.
- "Venezuela sufre escasez de prótesis mamarias". Retrieved 25 August 2014.
- "Why are Venezuelans posting pictures of empty shelves?". BBC. 8 January 2015. Retrieved 10 January 2015.
- Cawthorne, Andrew (21 January 2015). "In shortages-hit Venezuela, lining up becomes a profession". Reuters. Archived from the original on 6 June 2015. Retrieved 17 June 2015.
- Peru says repatriated Venezuelans a tiny fraction of daily influx
- FAO.org Venezuela.. Accessed 20 September 2006.
- Venezuela Guardian Accessed 20 September 2006.
- Powell's Books - Stories in the Time of Cholera by Charles L. Briggs
- Appropriate Technology for Sewage Pollution Control in the Wider Caribbean Region, Caribbean Environment Programme Technical Report #۴۰ ۱۹۹۸ available online at http://www.cep.unep.org/pubs/Techreports/tr40en/chapter5.html بایگانیشده در ۲۸ اوت ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
- National Symbols بایگانیشده در ۲۳ ژوئن ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine Venezuelan Embassy in the United States Accessed 22 August 2006.
پیوند به بیرون
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به ونزوئلا در ویکیگفتاورد موجود است. |
ویکیسفر یک راهنمای سفر برای ونزوئلا دارد. |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ ونزوئلا موجود است. |