باکو

باکو (ترکی آذربایجانی: Bakı‎) پایتخت جمهوری آذربایجان، شرقی ترین پایتخت قاره اروپا[5][6] و بزرگترین شهر و همچنین بزرگترین بندر جمهوری آذربایجان است. این شهر بر کرانه باختری دریای کاسپین[7][8] [9] [10] [11][12] در شبه جزیره آب‌شوران قرار دارد و یکی از مناطق نفت‌خیز جهان می‌باشد. باکو پر جمعیّت‌ترین[13] شهر قفقاز است. وجود تعداد بسیاری از پارک‌های ساحلی و برگزاری برنامه‌های متعدد هنری از جمله موسیقی، تئاتر و اپرا جذبه خاصی به این شهر داده‌است.

باکو

Bakı
Clockwise: Details of the façade of the کاخ اسماعیلیه، Philharmony Fountain in front of the مسلم ماقمایف Philharmonic Hall, a vessel on the خلیج باکو with the skyline of the city, and the قلعه دختر – clickable image
نشان
لقب(ها): 
City of Winds
باکو
Location in Azerbaijan
مختصات: ۴۰°۲۳′۴۳″ شمالی ۴۹°۵۲′۵۶″ شرقی
مختصات: ۴۰°۲۳′۴۳″ شمالی ۴۹°۵۲′۵۶″ شرقی
کشور جمهوری آذربایجان
مدیریت
 • شهردارحاجی‌بالا ابوطالبوف
مساحت
 • شهر۳٫۱۲۵ کیلومتر مربع (۱٫۲ مایل مربع)
بلندی
−۲۸ متر (−۹۲ پا)
جمعیت
 (۲۰۱۲)[2]
 • شهر۳٬۲۰۲٬۳۰۰
 • تراکم۹۹۶٫۳۸/کیلومتر مربع (۲۵۸۰٫۶/مایل مربع)
 • شهری
۳٬۵۲۵٬۰۰۰[3]
 • کلان‌شهری
۴٬۳۰۸٬۷۴۰
نام اهلیت(ها)Bakuvian[4] ترکی آذربایجانی: Bakılı‎
منطقه زمانییوتی‌سی +۴ (AZT)
کد پستی
AZ1000
پیش‌شماره(های) تلفن(+۹۹۴) ۱۲
پلاک خودرو10–90 AZ
وبگاه
نام رسمیWalled City of Baku with the کاخ شروان‌شاهان و قلعه دختر
نوعفرهنگی
زمینهiv
نامزد2000 (24th کمیته میراث جهانی یونسکو)
شمارهٔ ارجاع958
فهرست میراث جهانی در معرض خطر۲۰۰۳–۲۰۰۹
کشورجمهوری آذربایجان
Regionفهرست میراث جهانی یونسکو در اروپا

بخش قدیمی شهر باکو (İçəri Şəhər ایچری شَهَر)، همراه با برج و حصار قلعه شهر به خوبی از سده‌های میانه بجا مانده و یکی از آثار ثبت شده در یونسکو به عنوان میراث فرهنگ جهانی است.[14] جمعیت شهری در ابتدای سال ۲۰۱۲ میلادی ۳٬۲۰۲٬۳۰۰ نفر برآورد شده‌است.[15] در ابتدای سال ۲۰۰۳ بیش از ۱۵۳ هزار نفر از آوارگان داخلی (ناشی از جنگ قره باغ) و همچنین ۹۴ هزار نفر پناهنده خارجی در این شهر علاوه بر جمعیت اصلی وجود داشته‌اند.[16]

در سال ۲۰۰۷ و در نشست وزرای فرهنگی اعضای سازمان کنفرانس اسلامی، باکو به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی برای سال ۲۰۰۹ اعلام شد.[17] در سال ۲۰۰۰ بخش قدیمی باکو ((İçəri Şəhər ایچری شَهَر)) بعلاوه سرای شروانشاهان (به ترکی آذربایجانی، شیروانشاهلار سارایی) و قلعه دختر به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند.

باکو دارای ۱۱ منطقه شهری (اداری) شامل خزر، بینه‌قدی، قره‌داغ، نریمانوف، نسیمی، نظامی، سابایل، صابونچی، ختایی، سوراخانی و یاسامال و نیز ۴۸ شهر می‌باشد. شهرهای بناشده در جزایر موجود در خلیج باکو و شهر صخره‌های نفتی یا نفت داشلاری که در دریا ساخته شده‌اند و خارج از باکو و در داخل دریای خزر قرار دارند جز این ۴۸ شهر می‌باشند.[18]

ریشه‌شناسی
نوشتار اصلی: ریشه نام باکو

جمعیت ترک‌زبان از عنوان باکی استفاده می‌کنند که پس از رسمی شدن زبان ترکی آذری رسمیت یافته‌است.[19]

ریشه نام باکو همانند قدمت ناحیه مسکونی ناروشن است. سرزمینی که بعدتر به عنوان شروان شناخته شد و باکو بندر و بعدتر پایتخت آن بود، در شرق اران، همان سرزمین قدیمی آلبانیای قفقاز واقع شده‌بود. ساکنان اصلی اران غیر ایرانی و غیر ترک بودند با اینحال در شروان تأثیر قابل ملاحظه ساسانیان به خصوص در نوار ساحلی از باکو تا دربند وجود داشت و بنابراین نظریاتی که ریشه نام را از بگاوان به معنی جایگاه خدا می‌دانند نامحتمل نیستند.[19]

تاریخچه
شهر قدیمی باکو همره با سرای شروانشاهان
مردم باکو تا سال ۱۸۸۷ تات بودند

اولین شواهد مستند مرتبط با باکو به قرن ششم میلادی برمی گردد.[20] و از آنجا که از آن زمان اغلب بخشی از شاهنشاهی‌های ایرانی بوده‌است، پیوند تاریخی با آن‌ها دارد. پس از این که زمین لرزهٔ بزرگی در قرن ۱۲ میلادی شماخی پایتخت شروانشاهان را ویران نمود، آهسیتان اول باکو را به عنوان پایتخت جدید برگزید. در زمان ساسانیان حضور و نفوذ عنصر ایرانی در کرانه‌های اران از تالش و باکو تا دربند بسیار قوی و چشمگیر بود.[21]

در دورهٔ شروانشاهان، باکو بخشی از شروان بود. شروان مانند بقیهٔ اران بخشی از سرزمین آذربایجان نبود. آذربایجان به منطقهٔ جنوب رود ارس گفته می‌شد. باکو پایتخت شیروانشاهان در سده‌های ۱۴ و ۱۵ میلادی بود و بعد بخشی از ایران صفوی شد.

حکومت عثمانی در قرن ۱۶ میلادی طی دوره‌ای کوتاه به قسمت اعظم قفقاز از جمله باکو حاکم بود. نادرشاه افشار توانست این قسمت از آران، گرجستان و منطقهٔ ارمنستان فعلی را دوباره به ایران بازگرداند. در جنگ‌های ایران و روس در زمان فتح علی شاه این ناحیه بر اساس عهدنامه گلستان و ترکمانچای از ایران جدا و به دست روس‌ها افتاد و باکو در اواخر قرن نوزدهم و دههٔ اول قرن بیستم از بزرگ‌ترین مناطق تولید نفت جهان بود.

اشارات قدیمی

باکو یا باکی، کرسی آران بر ساحل غربی دریای خزر قرار دارد. باکوی بزرگ مشتمل بر شبه جزیره آب‌شوران است، و دارای بندرگاهی بزرگ و چندین نهاد فرهنگی است. نامش در مآخذ اسلامی به صورت باکویه، با کوه نیز ضبط شده‌است.

قلعه دختر، از آثار ایرانی باکو از دورهٔ ساسانیان.[22]

اول بار در سدهٔ پنجم میلادی ذکر این شهر رفته‌است. مردم آن مانند بقیه مردم ایران آن روز زرتشتی بودند و برای آتش احترام قائل بودند. شعله‌های دائمی باکو که منبع آن‌ها گازهایی بوده که از چاه‌ها بیرون می‌آمده‌است بر سنت نیایش به آتش در منطقه تأثیر داشته و و شهر دارای آرامگاه‌های زردشتی بوده‌است. از جنبه‌های سیاسی مدتها تابع شیروانشاه لار بود، و پس از انقراض این دودمان (۹۵۷ هـ. ق) به تصرف صفویه درآمد. بعداً مدت کوتاهی تحت استیلای ترکان عثمانی بود (۱۵۸۳_۱۶۰۶ م)؛ دیگر بار به دست ایران افتاد و سرانجام در ۱۸۰۶ بتصرف روسیه درآمد؛ معاهده گلستان (۱۸۱۳)رسماً آن را به روسیه واگذاشت. صنایع نفت آن در اواخر قرن ۱۹ میلادی آغاز شد و باعث توسعه سریع آن شهر گردید. (مصاحب)

کتب و منابع قدیمی اسلامی به‌طور چکیده باکو را اینگونه توصیف کرده‌اند (به نقل از لغت‌نامهٔ دهخدا):

باکو شهری است به عجم به شمال ایران در شبه جزیره آب‌شوران. این شهر را انوشیروان بنا کرد و دارای آتشکده معتبری بود و معادن نفت آنجا مشهور است. بزرگ‌ترین معدن نفت ایران‌زمین در باکویه واقع است و در آن آتش همیشه فروزان بوده‌است. مردمش اگرچه ترک‌زبانند اما لغت مخصوص[23] نیز دارند، حاصلش زعفران و نفت سیاه.[24]

اصطخری به نفت آن اشاره کرده و یاقوت و دیگران درباره‌ی این نفت سخن بسیار گفته‌اند. یاقوت گوید در آنجا چشمه‌ی نفت بزرگی است که قیمت محصول روزانه‌ی آن به هزار درهم میرسد و در کنار آن چشمه، چشمه‌ی دیگری است که نفت سفید از آن بیرون می‌آید و شب و روز قطع نمی‌شود و در انجا زمینی است که همیشه آتش از ان برمی‌خیزد. [25]

باکو در پیرامون جزیره الله‌اکبر واقع است. آبش قلیل و خوشگوار و هوایش به گرمی مایل و زمینش ریگزار است. از بناهای انوشیروان و حصارش از شاهان شیروان است. این محل در نزد زرتشتیان از زمان‌های بسیار قدیم سرزمینی مقدس شناخته شده‌است و امروز نیز (زمان تألیف قاموس‌الاعلام ترکی) جمعی از زرتشتیان در آن جا سکونت دارند. کاخی بزرگ از آثار زمان شاه عباس صفوی در آن‌جا هست.[24]

اطراف باکو دریاچه‌های نمکین زیاد دارد و بیست و پنج پارچه دیه در ناحیه باکو می‌باشد. از ابنیه قدیمه که در آنجا ملاحظه می‌شود برجی است بسیار مرتفع که موسوم به برج دختر. در ۱۷۳۵ م. /۱۱۴۸ ه'. ق. دولت ایران آن را از تصرف روس خارج و مسترد نمود و در ۱۸۰۵ یکباره باکو به تصرف روس درآمد و آن جا را شهر نظامی و بندرگاه نمودند.[24]

باکو از جمله شهرهایی است که بر طبق عهدنامه گلستان و سپس عهدنامه ترکمانچای (۱۲۲۸ ه'. ق) بعد از شکست عباس میرزا نایب السلطنه در جنگ‌های ایران و روسیه، از ایران جدا گردید و به روسیه سپرده شد. شهری است باحصانت و مستحکم، قلعه قدیمی از بناهای شاهان ترک ایرانیان در این شهر موجود است، بازار مسلمین در قلعه واقع شده‌است. در زبان مردمان خود آران و در کتابهای روسی و ترکی نام شهر «باکو» است.[24]

ارتباط باکو با ملت ایران

از خانواده های اهل باکو که در ایران زندگی میکنند، میتوان به خاندان حیدرزاده رضائی اشاره کرد که پس از جنگ با شوروی، این خاندان به ایران مهاجرت کردند.

در حال حاضر اطلاعات دقیقی از این خاندان و نوادگان آن ها در دسترس نیست.

بزرگ خاندان آنها، حیدر رضائی است که بعد ها با ورود محمد رضائی فرزند او به ایران فامیلی آنها به حیدرزاده رضائی تغییر کرد.

آثار تاریخی

شهرهای خواهرخوانده
شهر کشور از سال
داکار سنگال از ۱۹۶۷[26][27]
ناپل ایتالیا از ۱۹۷۲[28]
بصره عراق از ۱۹۷۲[26]
سارایوو  بوسنی و هرزگوین از ۱۹۷۵[26][27]
هیوستون آمریکا از ۱۹۷۶[29]
بوردو فرانسه از ۱۹۷۹[26]
تبریز ایران از ۱۹۸۰[27]
ماینز آلمان از ۱۹۸۴[27]
ازمیر ترکیه از ۱۹۸۵[30]
وونگ تائو ویتنام از ۱۹۸۵[26]

آب و هوا
داده‌های اقلیم باکو
ماه ژانویه فوریه مارس آوریل مه ژوئن ژوئیه اوت سپتامبر اکتبر نوامبر دسامبر سال
میانگین بیش‌ترین °C (°F) ۶٫۶
(۴۴)		 ۶٫۳
(۴۳)		 ۹٫۸
(۵۰)		 ۱۶٫۴
(۶۲)		 ۲۲٫۱
(۷۲)		 ۲۷٫۳
(۸۱)		 ۳۰٫۶
(۸۷)		 ۲۹٫۷
(۸۵)		 ۲۵٫۶
(۷۸)		 ۱۹٫۶
(۶۷)		 ۱۳٫۵
(۵۶)		 ۹٫۷
(۴۹)		 ۱۸٫۱
(۶۵)
میانگین روزانه °C (°F) ۴٫۴
(۴۰)		 ۴٫۲
(۴۰)		 ۷٫۰
(۴۵)		 ۱۲٫۹
(۵۵)		 ۱۸٫۵
(۶۵)		 ۲۳٫۵
(۷۴)		 ۲۶٫۴
(۸۰)		 ۲۶٫۳
(۷۹)		 ۲۲٫۵
(۷۳)		 ۱۶٫۶
(۶۲)		 ۱۱٫۲
(۵۲)		 ۷٫۳
(۴۵)		 ۱۵٫۱
(۵۹)
میانگین کم‌ترین °C (°F) ۲٫۱
(۳۶)		 ۲٫۰
(۳۶)		 ۴٫۲
(۴۰)		 ۹٫۴
(۴۹)		 ۱۴٫۹
(۵۹)		 ۱۹٫۷
(۶۷)		 ۲۲٫۲
(۷۲)		 ۲۲٫۹
(۷۳)		 ۱۹٫۴
(۶۷)		 ۱۳٫۶
(۵۶)		 ۸٫۸
(۴۸)		 ۴٫۸
(۴۱)		 ۱۲٫۰
(۵۴)
بارندگی میلی‌متر (اینچ) ۲۱
(۰٫۸۳)		 ۲۰
(۰٫۷۹)		 ۲۱
(۰٫۸۳)		 ۱۸
(۰٫۷۱)		 ۱۸
(۰٫۷۱)		 ۸
(۰٫۳۱)		 ۲
(۰٫۰۸)		 ۶
(۰٫۲۴)		 ۱۵
(۰٫۵۹)		 ۲۵
(۰٫۹۸)		 ۳۰
(۱٫۱۸)		 ۲۶
(۱٫۰۲)		 ۲۱۰
(۸٫۲۷)
میانگین روزهای بارندگی (≥ ۰.۱ mm) ۶ ۶ ۵ ۴ ۳ ۲ ۱ ۲ ۲ ۶ ۶ ۶ ۴۹
میانگین روزهای برفی (≥ ۱ cm) ۴ ۳ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۳ ۱۰
میانگین روزانه ساعت‌های تابش آفتاب ۸۹٫۹ ۸۹٫۰ ۱۲۴٫۰ ۱۹۵٫۰ ۲۵۷٫۳ ۲۹۴٫۰ ۳۱۳٫۱ ۲۸۲٫۱ ۲۲۲٫۰ ۱۴۵٫۷ ۹۳٫۰ ۱۰۲٫۳ ۲٬۲۰۷٫۴

مشاهیر باکو

شاعران مشهور باکو
  • صالح باکویی
  • عهدی باکویی
  • فانی باکویی
  • قدسی باکویی
  • مقرب باکویی

سایر مشاهیر

ورزش

بازی‌های اروپایی ۲۰۱۵ (به ترکی آذربایجانی:Bakı 2015 Avropa Oyunları) از ۱۲ ژوئن تا ۲۸ ژوئن سال ۲۰۱۵ در شهر باکو، جمهوری آذربایجان برگزار شد. این دوره، اولین دورهٔ بازیهای اروپایی است. آرم این بازی‌ها شامل سیمرغ، انار و فرش آذربایجانی به‌عنوان سه نشان تاریخی و فرهنگی جمهوری آذربایجان است. همچنین جمهوری آذربایجان قصد دارد مشعل این بازی‌ها، نه در کوه المپیای یونان، بلکه در آتشکده سوراخانیِ باکو روشن شود. رئیس کمیتهٔ ملی المپیک آذربایجان، با توجه به پیشینهٔ تاریخی آتش و دین زرتشتی در این کشور، که آذربایجان را با نام سرزمین آتش معروف کرده‌است، بر امکان روشن نمودن مشعل این بازی‌ها در این آتشکده تأکید کرد و چهارمین دوره المپیک کشورهای اسلامی در۱۲مای در شهر باکو برگزار شد و همچنین چندین دوره مسابقات اتموموبیل رانی در شهر باکو برگزار شده‌است

کتاب و ادبیات

مرکز کتاب باکو فعالیت های ادبیاتی و کتابی زیادی را ارائه می دهد و آنجا به مکانی عالی برای خوره های کتاب در پایتخت تبدیل شده است. این مرکز نوعی بهشت ​​برای همه دوستداران کتاب است. با تصمیم کمیته اجرایی CIS، مرکز کتاب باکو "به دلیل کار عالی در زمینه توسعه و توزیع داخلی کتاب و تبادل بین‌المللی کتاب در سال 2018" موفق به دریافت جایزه بین‌المللی و دیپلم افتخار شده است. تنها در یک سال این مرکز به موفقیت های بزرگی دست یافته و به یکی از جالب ترین و منحصر به فرد ترین مکان های پایتخت آذربایجان تبدیل شده است. مرکز کتاب باکو طیف گسترده ای از کتاب های ژانرهای مختلف را به زبان های آذربایجانی ، روسی ، ترکی ، انگلیسی ، چینی ، فرانسوی ، آلمانی ، عربی و سایر زبان ها ارائه می دهد. مرکز کتاب باکو در تاریخ 1 سپتامبر 2018 به‌طور رسمی برای بازدید کنندگان افتتاح شد که در نزدیکی پارک خاقانی واقع شده است. هدف اصلی این مرکز جلب توجه مردم به کتاب به عنوان حامل ارزشهای فرهنگی ، معنوی و دانش مفید است.[31][32]

اقتصاد

بزرگترین شاخص صنعت باکو نفت است و صادرات نفت آن باعث شده‌است تا سهم بزرگی در تراز پرداخت‌های آذربایجان داشته باشد. وجود نفت در این شهر از قرن هشتم شناخته شده‌است. در قرن ۱۰ ، مسافر عربی، مارودی ، گزارش داد که روغن سفید و سیاه هر دو به‌طور طبیعی از باکو استخراج می‌شوند. تا قرن ۱۵، روغن برای لامپ‌ها از چاه‌های سطحی به صورت دستی حفر می‌شد. بهره برداری تجاری از سال ۱۸۷۲ آغاز شد و با آغاز قرن بیستم میدان‌ها نفتی باکو جزء بزرگترین‌ها در جهان بودند. در اواخر قرن بیستم ، با رو به اتمام بودن بخش اعظم نفت خام ساحلی، حفاری‌ها به دریا گسترش یافت. در اواخر قرن نوزدهم ، تعداد کارگران و متخصصان ماهر رو به افزایش بوده و تا سال ۱۹۰۰ این شهر دارای بیش از ۳۰۰۰ چاه نفت بود که از این تعداد ۲۰۰۰ چاه در سطح صنعتی نفت تولید می‌کردند. باکو قبل از جنگ جهانی دوم به عنوان یکی از بزرگترین مراکز تولید تجهیزات صنعت نفت قرار گرفت. جنگ جهانی دوم و نبرد استالینگراد برای تعیین اینکه چه کسی کنترل میدان‌ها نفتی باکو را در اختیار دارد، جنگی درگرفت. پنجاه سال قبل از این نبرد، باکو نیمی از نفت جهان را تولید کرد.

در حال حاضر اقتصاد نفتی باکو در حال احیای مجدد است که با توسعه میدان عظیم آذری-چیراگ-گونشلی (مناطق کم عمق گوناشلی توسط SOCAR ، مناطق عمیق تر توسط کنسرسیوم به رهبری BP) ، توسعه میدان گازی شاه دنیز ، گسترش ترمینال Sangachal و ساخت خط لوله BTC همراه بوده‌است.

بورس اوراق بهادار باکو بزرگترین بورس اوراق بهادار جمهوری آذربایجان و با سرمایه در بازار بزرگترین منطقه قفقاز است. تعداد نسبتاً زیادی از شرکتهای فراملی در باکو مستقر هستند. یکی از موسسات برجسته مستقر در باکو، بانک بین‌المللی آذربایجان است که بیش از ۱۰۰۰ نفر در آن کار می‌کنند. بانکهای بین‌المللی با شعب در باکو شامل HSBC , Société Générale و Credit Suisse هستند.

گردشگری و خرید در باکو

باکو یکی از مهمترین مقاصد گردشگری قفقاز است که هتل‌های این شهر در سال ۲۰۰۹ ۷ میلیون یورو درآمد داشته‌اند. بسیاری از هتل‌های زنجیره ای قابل توجه در جهان، در این شهر حضور دارند. باکو دارای مناطق دیدنی و تفریحی گردشگری بسیاری است، از جمله آن می‌توان به میدان چشمه‌ها، ساحل یک و هزار شب، ساحل شیخوف و سنگ‌های نفتی اشاره کرد. در تاریخ ۲ سپتامبر ۲۰۱۰، با افتتاح میدان پرچم ملی، مطابق کتاب رکوردهای گینس، باکو به دارنده بلندترین پرچم جهان تبدیل شد. با این حال در ۲۴ مه ۲۰۱۱ باکو این رکورد را تنها با ۳ متر (۹٫۸ پا) به شهر دوشنبه در تاجیکستان از دست داد. از اکتبر سال ۲۰۱۷ ، پرچم برداشته شد و میدان پرچم ملی با نرده‌ها بسته شده‌است.

باکو چندین مرکز خرید دارد. معروف‌ترین مراکز این شهر پورت باکو، پارک بولوار، بازار گنجلیک، پارک مترو، ۲۸ مال، شهر ایگون و AF مال است. مناطق خرده فروشی شامل فروشگاه‌هایی از نوع زنجیره ای تا بوتیک‌های سطح بالا موجود است.[33]

مهم‌ترین دانشگاه‌ها

مترو

متروی باکو در سال ۱۹۶۷ تأسیس شده و هم‌اکنون دارای ۳ خط و ۲۵ ایستگاه می‌باشد.

نگارخانه
  • برج های پرت‌باکو و باکو رسیدنس در خیابان «نفتچیلَر»
  • برج لند مارک و خانه ای تاریخ
  • هتل مارین پلازا در باکو
  • خانه تاریخی دانشمندان باکو
  • نمای بیرونی قیز قلعه‌سی در هنگام غروب آفتاب
  • شهر سفید باکو
  • نورپردازی ساختمان‌های تاریخی در خیابان نظامی باکو
  • تئاتر کودک باکو
  • برج‌های شعله در شب
  • نمایی از میدان مرکزی ایچری شهر باکو

منابع
  1. "Administrative, density and territorial units and land size by economic regions of Azerbaijan Republic for January 1. 2007". Archived from the original on 24 November 2007. Retrieved 17 July 2009.
  2. The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan, 2.5 Population by sex, economic and administrative regions, urban settlements at the beginning of 2012, retrieved on October 2, 2012 بایگانی‌شده در ۲۳ اکتبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  3. Demographia: World Urban Areas – Demographia, 2016
  4. Thomas de Waal (2010). The Caucasus: An Introduction. Oxford University Press. p. 16. ISBN 0-19-975043-2.
  5. «When in Baku…». New Eastern Europe - A bimonthly news magazine dedicated to Central and Eastern European affairs (به انگلیسی). ۲۰۱۳-۰۱-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۲۹.
  6. لست‌سکند
  7. خبرگزاری بی‌بی‌سی، کاوه امیدوار، دریای خزر، مازندران یا کاسپین پنج شنبه ۲۴ ژانویه ۲۰۰۸
  8. iranicaonline: The Caspians have generally been regarded as a pre-Indo-European, that is, a pre-Iranian, people and have even been identified by some scholars with the Kassites (e.g. , Herzfeld, loc. cit.). Onomastic evidence bearing on this point has now been discovered in Aramaic papyri from Egypt, in which several Caspians (Aram. kspy) are mentioned as belonging to the garrison there; their names, for example, *Bagazušta (see Grelot, pp. 101ff.), are, at least in part, unequivocally Iranian. The Caspians must therefore be considered either an Iranian people or strongly under Iranian cultural influence.
  9. name of an ancient people dwelling along the southwestern shore of the Caspian Sea, whether north or south of the river Kura is not clear, (Rüdiger Schmitt), “CASPIANS ,” Encyclopædia Iranica, online edition
  10. The sea’s name derives from the ancient Kaspi peoples, who once lived in Transcaucasia to the west , , “ Caspian Sea ,” Encyclopædia Britannica,online edition
  11. magiran.com: ماهنامه پیام دریا، شماره‌های ۱۳۳- ۱۳۱
  12. جهانگیر سرتیپ‌پور. وجه تسمیهٔ شهرها و روستاهای گیلان
  13. Azerbaijan, Baku - cost of living
  14. "The Executive Power of Baku City", Bakucity.az Retrieved on 2009-05-22.
  15. Population by economic and administrative regions, urban settlements at the beginning of the ۲۰۰۹ Retrieved on 2009-11-21.
  16. (روسی)Баку, 2007-07-01 Retrieved on 2007-07-15.
  17. «APA Azeri Press Agency». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۷ دسامبر ۲۰۰۹.
  18. باکو Retrieved on 2009-05-22.
  19. مدخل BAKU در دانشنامه ایرانیکا
  20. Azerbaijan - Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace..., 2008-01-02 Retrieved on 2007-10-14.
  21. دانشنامه ایرانیکا، سرواژه باکو
  22. عباسقلی آقا باکیخانوف، گلستان ارم، چاپ عبدالکریم علیزاده و دیگران، باکو ۱۹۷۰، ص XI، نقل‌شده در: دانشنامهٔ جهان اسلام بایگانی‌شده در ۱ نوامبر ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine
  23. منظور تاتارستان است که هنوز در پیرامون باکو رایج است.
  24. لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ باکو، به نقل از منابع قدیمی.
  25. لسترینج، گای (۱۳۹۳). جغرافیای تاریخی سرزمین های خلافت شرقی. تهران: علمی و فرهنگی. ص. ۱۹۴. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۴۵-۱۰۵-۸.
  26. Musa Gasymly (2005). "АЗЕРБАЙДЖАН В МЕЖДУНАРОДНЫХ КУЛЬТУРНЫХ СВЯЗЯХ(۱۹۴۶–۱۹۹۰ гг.)". Tbilisi: Artanuchi. Retrieved ۲۰۱۰-۰۲-۰۴. Unknown parameter |trans_title= ignored (help)
  27. "ВСЕ ОСТАЕТСЯ ЛЮДЯМ". ۲۹ (۱۹۷۲۵). Vyshka. 2008-07-25. Retrieved ۲۰۱۰-۰۲-۰۴. Unknown parameter |trans_title= ignored (help)
  28. Flexibe Solutions (2007-10-26). "Embassy of Azerbaijan Republic in Italy". Azembassy.it. Archived from the original on 23 May 2011. Retrieved 2010-04-17.
  29. Maud Beck (2006). "Sister Cities: Baku and Houston. Celebrating 30 Years as Sister Cities". Azerbaijan International: ۶۸–۷۱. Retrieved ۲۰۱۰-۰۲-۰۴. Unknown parameter |month= ignored (help)
  30. "Izmir Metropolitan Municipality". Izmir.bel.tr. Archived from the original on 19 July 2011. Retrieved 2010-04-17.
  31. «مرکز کتاب باکو جایزه بین‌المللی دریافت کرد تور باکو». تور باکو (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۰۹-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۱۹.
  32. "Baku Book Center receives int'l award [PHOTO]". AzerNews.az. 2019-09-09. Retrieved 2019-09-19.
  33. «اقتصاد در باکو و آذربایجان؛ صنعت نفت تا گردشگری و خرید تور باکو». تور باکو (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۰۹-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۲۳.

پیوند به بیرون
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای باکو دارد.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ باکو موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.