کره شمالی
کُرهٔ شمالی با نام رسمی جمهوری دموکراتیک خلق کره (جمهوری دموکراتیک کره)، کشوری در بخش شمالی شبهجزیره کره در شرق آسیا است. پایتخت و بزرگترین شهر آن پیونگیانگ است. این کشور از جنوب با کره جنوبی از شمال با جمهوری خلق چین و در زاویه شمال شرقی مرز کوچکی با روسیه دارد.
جمهوری دموکراتیک خلق کره 조선민주주의인민공화국 کرهٔ شمالی | |
---|---|
نشان ملی
| |
شعار: ملت نیرومند و کامیاب | |
سرود: سرود میهنی | |
پایتخت و بزرگترین شهر | پیونگیانگ ۳۹°۲′ شمالی ۱۲۵°۴۵′ شرقی |
زبان(های) رسمی | کرهای |
حکومت | جمهوری تکحزبی جوچه |
• کیم جونگ-اون • چویه ریونگ هه • کیم جه-ریونگ | |
بنیانگذاری | ۱ مارس ۱۹۱۹ ۱۵ اوت ۱۹۴۵ ۱۵ اوت ۱۹۴۸ ۱۲ دسامبر ۱۹۴۸ |
مساحت | |
• کل | ۱۲۰٬۵۴۰ کیلومترمربع (۴۶۵۴۰مایلمربع) (۹۸ام) |
• آبها (٪) | ۴٫۸۷ |
جمعیت | |
• سرشماری | ۲۵٬۷۲۷٬۴۰۸ (۵۲ام) |
• تراکم | ۱۹۸ /به ازای هر کیلومترمربع (۵۱۲٫۸ /مایلمربع) (۶۳ام) |
تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP) | برآورد ۲۰۱۳ |
• کل | ۴۰ میلیارد دلار آمریکا (۱۱۱ام) |
• سرانه | ۱٬۸۰۰ دلار (۱۸۰ام) |
شاخص توسعه انسانی (۱۹۹۵) | ۰/۳۵۶
رتبه شاخص توسعه انسانی = بدون اطلاعات وضع شاخص توسعه انسانی = بسیار پایین {{{رتبه شاخص توسعه انسانی}}} |
واحد پول | وون کره شمالی (KPW) |
منطقه زمانی | UTC |
CEST | |
پیششماره تلفنی | ۸۵۰ |
کد ایزو ۳۱۶۶ | KP |
دامنه سطحبالا | .kp |
جمعیت کرهٔ شمالی بیش از ۲۵٫۷ میلیون نفر و زبان رسمی آن کرهای است. واحد پول این کشور وون کره شمالی است. از جمعیت این کشور حدود ۶۴ درصد بیدین، ۱۶ درصد پیرو شمنباوری کرهای، ۱۳ درصد چئوندویباور، و ۴٫۵ درصد پیرو آیین بودایی هستند. این کشور یک کشور تکحزبی است که توسط حزب کارگران کره اداره میشود و دولت این کشور پیرو ایدئولوژی جوچه (خودکفایی) است. این ایدئولوژی را کیم ایل-سونگ، نخستین رئیسجمهور کره شمالی پایهریزی کرد و او پس از مرگش، رئیسجمهور ابدی کره شمالی اعلام شد.
جوچه در سال ۱۹۷۲ در قانون اساسی جدید کره شمالی، ایدئولوژی رسمی دولتی اعلام شد و هرگونه اشارهای به واژههای خارجی مارکسیسم-لنینیسم و کمونیسم از قانون اساسی کره شمالی حذف شد اما همچنان نشان کمونیستی داس و چکش در کنار قلموی مرکب (en) (یا همان قلم خوشنویسی در شرق دور) بر روی تسلیحات نظامی یا آثار جوچه مانند یادبود تأسیس حزب (en) کارگری در پیونگ یانگ به عنوان کمونیسم وطنی حفظ شدهاست.[1] کره شمالی روابط تنشآمیزی با برخی کشورهای منطقهای خود و جهان غرب دارد و برنامههای موشکی و هستهای کره شمالی مناقشهبرانگیز بودهاست.
شبهجزیره کره در اواخر سده نوزدهم تا اوایل سده بیستم توسط امپراطوری کره اداره میشد. این شبهجزیره از سال ۱۹۰۵ به تصرف امپراتوری ژاپن درآمده و پنج سال بعد بهطور رسمی بخشی از کشور ژاپن شد. با شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم قسمت شمالی به تصرف اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و قسمت جنوبی به تصرف آمریکا درآمد. به این ترتیب کره شمالی صاحب حکومتی متحد با بلوک شرق شده و کره جنوبی صاحب حکومتی طرفدار غرب شد در حالی که هر دو مدعی حکومت بر کل شبهجزیره بودند این اختلاف در سال ۱۹۵۰ به جنگ کره انجامید که در سال ۱۹۵۳ با پیمان آتشبس خاتمه یافت. حکومت کیم ایل سونگ (۱۹۴۸ تا ۱۹۹۴) کشور را به کشوری منزوی تبدیل کرد که این انزوا پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ تشدید شد.[2]
پس از مرگ کیم ایل-سونگ پسرش کیم جونگ-ایل رهبری کشور را عهدهدار شد و از سال ۲۰۱۲ در پی مرگ کیم جونگ-ایل، رهبری این کشور در اختیار کیم جونگ-اون پسرش است.
کره شمالی از جمله چند کشوری است که شورای حقوقبشر سازمان ملل متحد آن را به نقض گسترده حقوق بشر متهم ساختهاست.[3]
سیاستمدارانی که در کره شمالی مورد غضب رهبر این کشور قرار میگیرند خیلی زود ناپدید میشوند. انتشار خبر اعدام یکی از وزیران این کشور به وسیله ضدهوایی انتقادات زیادی را برانگیخت هرچند این خبر بهطور قطع تأیید نشد.[4] و اینکه این کشور دارای موشکهای اتمی وبالستیک بوده برای فرض مثال موشک تپودونگ-۲ که یک موشک اتمی قدرتمند قارهپیما است میباشد. این کشور از زمان حکومت کیم جونگ-ایل به انواع موشکهای اتمی و بالستیک دست پیدا کردهاست که موجب تنش کشورهای غربی بهخصوص آمریکا شدهاست.
نامشناسی
تاریخ
بخشی از مجموعهٔ |
||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
تاریخ کره | ||||||||
پیش از تاریخ | ||||||||
دوره باستان | ||||||||
|
||||||||
سه امپراتوری نخست | ||||||||
دوره سه پادشاهی | ||||||||
|
||||||||
دولتهای شمالی و جنوبی | ||||||||
|
||||||||
دوره سه امپراتوری پسین | ||||||||
|
||||||||
دوره دودمانی | ||||||||
|
||||||||
دوره استعماری | ||||||||
|
||||||||
دوره امروزی | ||||||||
|
||||||||
موضوعات | ||||||||
گاهشمار | ||||||||
پیدایش
تاریخ کره به عصر برنز بر میگردد. در سال ۱۹۴ پیش از میلاد یک سردار فراری چینی به نام ویمن قدرت را در این منطقه به دست گرفت؛ ولی چندی نینجامید که دودمان هان در چین، حکومت وی را سرنگون ساخت و کره جزئی از امپراتوری چین شد. کره در ۱۰۸ پیش از میلاد به چهار مستعمره مجزای چین تقسیم شد.
دولتهای سلطنتی و رواج آیین بودا
در حدود سال ۳۵۰ میلادی سه دولت سلطنتی در شبه جزیره کره تشکیل یافت که عبارت بودند از: شیلا، باکجه و گوگوریو که در میان آنها دولت شیلا از اقتدار بیشتری برخوردار بود. در همین ایام آئین بودائی رواج یافت. دولت شیلا موفق شد به کمک چین، باکجه را در سال ۶۶۰ و گوگوریو را در سال ۶۶۸ به خاک خود ضمیمه نماید. در سال ۶۷۶ میلادی کشور متحد جدید توانست قوای چین را از خاک کره بیرون رانده و کنترل کامل شبه جزیره کره را در دست گیرد.
دودمان گوریو و حمله مغولها
در سال ۹۱۸ میلادی بار دیگر فرمانروایی به نام وانگ کون توانست حکومت واحدی را در شبه جزیره کره تشکیل دهد و نامش را گوریو گذاشت. اما این حکومت نیز چندی بعد همچنان تحت نفوذ اعیان و اشراف ایالات مختلف که از اعقاب کشور شیلا محسوب میشدند قرار گرفت. با این همه حکومت گوریو تا سال ۱۲۳۱ به طول انجامید تا آنکه در آن سال قوم مغول کشور را تصرف کرد و به دنبال آن آئین کنفوسیوس در کره رواج یافت. در سال ۱۲۶۰ حکومت مغولان پایان یافت و حکومت گوریو دوباره برقرار شد.
پادشاهی چوسان
پیروان دین کنفوسیوس به تدریج در دستگاههای دولتی راه یافتند و سرانجام در سال ۱۳۹۲ میلادی به ریاست ارتشبد تائجو چوسان به حکومت گوریو پایان دادند و از این زمان پادشاهی چوسان تا سال ۱۸۹۷ کنترل کشور را در دست گرفت. ۲۶ پادشاه در طی حکومت این سلسله به قدرت رسیدند و پایتخت آنان شهر هانیانگ (سئول امروزی) بود.
در قرون پانزدهم و شانزدهم کره از نظر علمی و فرهنگی به پیشرفتهای شایانی رسید. در زمان حکومت این امپراتوری آئین کنفوسیوس رسمیت یافت.
حملات دیگر کشورها
در سال ۱۵۹۲ ژاپنیها به کره لشکرکشی کردند ولی حکومت با کمک چینیها حمله آنان را دفع کرد. در اوایل قرن هفدهم کره تابع دولت چین شد ولی چنان از رابطه با دیگر کشورهای خارجی ابا داشت که به کشور (پادشاهی) منزوی معروف شد.
در قرن نوزدهم استثمار مردم توسط اشراف شدت گرفت. از نیمه دوم همان قرن علاقه کشور ژاپن به این سرزمین جلب شد. در سال ۱۸۷۶ سرانجام بنادر کره بر روی کشتیهای تجارتی خارجی گشوده شد. این امر با انعقاد یا معاهده تجاری اجباری با ژاپن صورت گرفت و کمی بعد آمریکا و کشورهای اروپایی وارد داد و ستد با کره شدند. این عمل نهایتاً منجر به دخالت دولت خارجی در امور داخلی کره شد.
دوران حکومت ژاپن
پس از پیروزیهای ژاپن در نخستین جنگ با دودمان چینگ در چین (۱۸۹۴ تا ۱۸۹۵) (بخشی از نخستین جنگ چین و ژاپن) و جنگ با امپراتوری روسیه (۱۹۰۴ تا ۱۹۰۵) (بخشی از جنگ روسیه و ژاپن) کره به کلی تحت استیلای ژاپن قرار گرفت. حتی بین ۱۸۸۹ تا ۱۹۱۰ حکومتی به نام امپراطوری کره با نفوذ امپراتوری روسیه در این کشور پدید آمد. گوجونگ کره امپراتور کره خواست با اعزام هیئتی به دیوان بینالمللی دادگستری در لاهه، کشور خود را از زیر نفوذ کشور ژاپن بیرون بیاورد؛ ولی با کشف این موضوع مجبور به استعفا شد و پسرش سانجونگ کره آخرین امپراتور دودمان یی به پادشاهی رسید.
در بین سالهای ۱۹۰۵ تا ۱۹۱۰ میلادی مبارزه ضد حکومت ژاپنیها ادامه داشت. در سال ۱۹۱۰ میلادی کشور کره رسماً به امپراتوری ژاپن ضمیمه شد. ژاپن صنایع جدید و ترابری ریلی را در آنجا احداث کرد اما این امر نتوانست جلوی آزادیطلبی کرهایها را بگیرد.
در اوایل مارس ۱۹۱۹ میلادی به دنبال مرگ آخرین امپراتور کره، یک گردهمایی عظیم با شرکت ۲ میلیون تَن در سئول برگزار شد و طی آن کرهایها خواستار استقلال شدند. در طی این گردهمایی برخوردهای خونینی میان قوای ژاپنی و مزدوران کرهای آنها با اجتماع کنندگان صورت گرفت که منجر به کشتن و زخمی شدن ۲۳۰۰۰ تن و دستگیری بیش از ۴۷۰۰۰ تن شد. در ماه آوریل همان سال رهبران استقلالطلبان، از جمله سینگمان ری آن چانگ هوو کیم کو دولت موقت کره را در شهر شانگهای چین تشکیل دادند. ژاپنیها با نهایت قدرت استیلای خود را بر کره ادامه داده و سرمایهدارانش به غارت این سرزمین شدت بخشیدند.
جنگ جهانی دوم
در زمان جنگ دوم چین و ژاپن و جنگ جهانی دوم پایههای نفوذ ژاپن در کره به سستی گرائید. در ابتدای جنگها که شانگهای به تصرف ژاپن درآمد دولت موقت کره از آنجا متواری شد. در طی جنگ جهانی دوم، دولتهای آمریکا، چین و بریتانیا به مردم کره وعده استقلال دادند. نیروهای استقلال طلب کرهای در سراسر چین پخش شدند و در سال ۱۹۴۲ میلادی به ژاپن اعلام جنگ دادند. این نیروها با نیروهای متفقین در کره همکاری کرده و تا زمان تسلیم ژاپن در سال ۱۹۴۵ میلادی به جنگ ادامه دادند.
تقسیم کره
در فوریه و ژانویه سال ۱۹۴۵ میلادی به ترتیب کنفرانسهای بینالمللی یالتا و پوتسدام تشکیل و کره به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شد. قسمت شمالی در تصرف شوروی و قسمت جنوبی در تصرف آمریکا بود. مدار ۳۸ درجه شمالی نیز تا زمان اتحاد مجدد به عنوان مرز دو کره تعیین شد؛ ولی همکاری دو دولت عملی نبود؛ زیرا در ناحیه شمال رهبری را کمونیستها به عهده داشتند و در جنوب طرفداران غرب بر سر کار بودند. عاقبت در سال ۱۹۴۸ تقسیم کره به دو کشور صورت رسمی یافت و دو حکومت کره شمالی (جمهوری دمکراتیک خلق کره) و کره جنوبی (جمهوری کره) بر قرار شد.
استقلال
کره شمالی در سال ۱۹۴۵ مستقل شده و روز ملی آن نهم سپتامبر روز تأسیس حکومت در سال ۱۹۴۸ است. تا اواسط سال ۱۹۴۹ میلادی سربازان خارجی از هر دو کره خارج شده بودند. کره شمالی دارای حکومت کمونیستی به رهبری کیم ایل-سونگ شد که پس از مرگ او پسرش کیم جونگ-ایل رهبری کره را به عهده گرفت و پس از مرگ پسرش، هماکنون کوچکترین نوه اش رهبری این کشور را بر عهده دارد.
آغاز جنگ با حمله کره شمالی
در ۲۵ ژوئن سال ۱۹۵۰ میلادی کره شمالی به کره جنوبی حملهور شد. هفت لشکر پیاده و یک تیپ تانک عملیات را آغاز کردند. سازمان ملل متحد دست به کار شد و در همان روز شورای امنیت سازمان ملل متحد بدون حضور شوروی که جلسه را به دلیل دادن کرسی چین به تایوان تحریم کرده بود قطعنامهای را تصویب کرد که طی آن خواستار توقف جنگ و عقبنشینی کره شمالی به شمال مدار ۳۸ درجه شد. در ۲۷ ژوئن ۱۹۵۰ شورای امنیت سازمان ملل متحد به پیشنهاد آمریکا تصویب کرد که نیروهای چند دولت عضو آن سازمان جهت مقابله با حمله کره شمالی به کره جنوبی بشتابند. به دنبال این تصمیم آمریکا و ۱۵ کشور دیگر نیروهای نظامی خود را برای شرکت در جنگ اعزام داشتند. ژنرال پنج ستاره ارتش آمریکا داگلاس مکآرتور تا سال ۱۹۵۱ فرماندهی نیروهای سازمان ملل را به عهده داشت. در این مدت نیروهای کره شمالی با سرعت زیادی در حال پیشروی در خاک کره جنوبی بودند.
ورود غرب به جنگ
در روز ۲۸ ژوئن سئول به دست آنان سقوط کرد. پنج روز پس از حمله تردیدی باقی نماند که شکست نهایی از آن نیروهای کره جنوبی و متحدانش به خصوص آمریکا است. از این رو آمریکا سواحل کره را محاصره کرده و شروع به بمباران مناطق صنعتی و مسکونی کره شمالی نمود. در تمام این مدت تلفات سنگینی به متحدین وارد میشد تا اینکه نیروهای تازهنفس وارد جنگ شدند. در هفتههای آغاز جنگ، نیروهای کره جنوبی و آمریکا به اطراف شهر بوسان در منتهای جنوب شرقی شبه جزیره کره عقب رانده شده بودند. به تدریج میزان نیروهای آمریکایی افزوده شد تا حدی که ورق به ضرر کره شمالی برگشت. در روز پانزدهم سپتامبر ۱۹۵۰ نیروهای آمریکایی در اینچئون واقع در ساحل غربی کره جنوبی پیاده شده و طی حملهای برق آسا شهر سئول را اشغال کردند. سایر قوای متحدین نیز دست به تعرض زده و کمونیستها به سوی شمال عقبنشینی کردند. قوای سازمان ملل به سوی نواحی شمالی پیش رفتند و در روز ۱۰ اکتبر شهر پیونگیانگ پایتخت کره شمالی به دست آنان افتاد. در شانزدهم اکتبر نیروهای کره جنوبی به مرز منچوری یا همان رود یالو رسیدند و ظاهراً پیروزی برای آنان تکمیل شده بود.
ورود چین به جنگ
چین کمونیست به عنوان دفاع از مرزهای خود و به دلیل این که خود هدف بعدی نباشد در صحنه نبرد به نفع کره شمالی وارد شد. سربازان چینی در آغاز به صورت داوطلب در جبههها حضور داشتند اما لشکرهای منظم آنان بعدها وارد عمل شدند و در ماه نوامبر ۱۹۵۰ ضربات شدیدی بر نیروهای آمریکایی وارد آوردند. از همین ماه عقبنشینی سپاهیان سازمان ملل آغاز شد و ادامه یافت. تا روز سوم دسامبر ۱۹۵۲ سئول بار دیگر به دست نیروهای چینی و کره شمالی افتاد. حمله متقابل نیروهای آمریکایی سرانجام موجب تسلط دوباره آنان در بیست و هفتم آوریل سال ۱۹۵۲ بر سئول شد. در این میان، ژنرال مک آرتور از فرماندهی متحد برکنار شد و ارتشبد متیو ریجوی جانشین وی شد (دلیل این عمل طرح مک آرتور برای بمباران اتمی مرز چین با کره شمالی به خاطر جلوگیری از ورود سیل سربازان چینی بود). به دنبال آخرین حمله تعرضی کمونیستها که در ۱۶ مه ۱۹۵۳ صورت گرفت و سئول سقوط کرد نیروهای سازمان ملل به حمله نهایی دست زده و سئول را دوباره اشغال کردند. از ماه ژوئن تلاش برای مذاکره میان طرفین آغاز شد. با این حال جنگهای کوچکی همچنان در جریان بود که تلفات سنگینی بر جای نهاد. در این مدت تنها سربازان چین به یک حمله شدید دست زدند.
مذاکرات
مذاکرات ترک مخاصمه ادامه یافت و سرانجام در ۲۷ ژوئیه ۱۹۵۳ پیمان آتشبس جنگ کره امضاء شد. لازم است ذکر شود که هیچگاه پیمان صلحی میان این دوکشور امضا نشد و دو کشور تا به امروز در حالت جنگ هستند.
خسارات
وضع دو کره نسبتاً به همان وضع سابق ماند. این جنگ، خرابیها و خسارات و تلفات فراوان به بار آورد و بسیاری از تأسیسات صنعتی و شهرها در ضمن آن ویران شد. تلفات نیروهای سازمان ملل و کره جنوبی به ۷۴۰۰۰ کشته (۵۴۲۴۶ آمریکایی) و ۲۵۰۰۰۰ زخمی (۱۰۳۲۸۴ آمریکایی) و ۸۳۰۰۰ (اکثر آمریکایی) مفقودالاثر و اسیر رسید. تعداد کشته شدگان و زخمیان چینی ۹۰۰۰۰ تن و کره شمالی نیز ۵۲۰۰۰ تن بودهاست. در ضمن حدود ۴۰۰۰۰۰ غیرنظامی نیز در طی این جنگ کشته شدند.
پس از جنگ
پس از پایان جنگ، دولت کره شمالی با استفاده از منابع سرشار این سرزمین دست به اجرای برنامههای وسیعی برای صنعتیسازی و ترمیم کشور زد. با کمک چین و شوروی، ترابری ریلی و کارخانهها از نو ساخته شدند. برنامه پنج سالهای که در سال ۱۹۵۸اعلام شد با مشکلاتی رو به رو شد. در سال ۱۹۶۰ برنامهای برای صنعتی کردن بیشتر کشور اعلام شد.
در ۱۹۶۱ کره شمالی پیمانهای نظامی با شوروی و چین منعقد ساخت. کره شمالی بارها به علت حضور سربازان آمریکایی در کشور کره جنوبی، پیشنهاد برای مذاکرات اتحاد دو کره را رد کردهاست.
سیاست
قوه مقننه
نظام حقوقی کشور بر اساس نظام حقوق مدنی پروس بنا شده که ژاپنیها و نظریات حقوقی کمونیستی هم بر آن تأثیر گذاشتهاند. امکان بازنگری قوانین توسط مراجع قضایی وجود ندارد.[5] قوه مقننه کرهشمالی از یک مجلس قانونگذاری به نام مجلس عالی خلق با ۶۸۷ عضو (برای ۵ سال) تشکیل شده که اعضای آن در انتخابات عمومی تعیین میشوند. آخرین دوره انتخابات در سال ۲۰۱۹ برگزار شده و دوره بعدی در سال ۲۰۲۴ برگزار میشود. انتخابات به این صورت است که حزب کارگران کره حزب حاکم کشور فهرستی از کاندیداها را منتشر کرده و بدون هیچ رقیبی انتخاب خواهند شد و تعداد معینی از کرسیها برای احزاب کوچکتر در نظر گرفته میشود. این مجلس علاوه بر وضع قانون، نخستوزیر و قضات دادگاه عالی کشور را هم انتخاب میکند. قدرت اصلی از زمان تأسیس کشور در سال ۱۹۴۸ در اختیار حزب کارگران کره بودهاست. دو حزب چوندوئیست چونگو و حزب سوسیال دموکرات هم در کشور فعال هستند که تحت کنترل حزب حاکم قرار دارند. عالیترین نهاد، شورای دفاع ملی است که کیم جونگ-اون ریاست آن را بر عهده دارد.[6]
نوع حکومت
کره شمالی معمولاً در رسانهها یک دولت کمونیستی افراطی یا استالینیستی توصیف میشود. اما برخی از تحلیلگران منتقد این دولت معتقدند این حکومت هیچ ارتباطی با ایدئولوژی مارکسیسم-لنینیسم یا حتی استالینیسم ندارد و یک حکومت ناسیونال سوسیالیستی (البته بدون سودای امپریالیستی) است که در طیف راست افراطی (و نه چپ افراطی) سپهر سیاست قرار میگیرد و بیشتر به حکومت ژاپن دهه ۱۹۳۰ شباهت دارد تا کشورهای بلوک شرق. نوعی «حکومت دفاع ملی» که یک اقتصاد دستوری را هدایت میکند که تنها وظیفه تجهیز بیشتر ارتش و تأمین پول بیشتری برای نیروهای نظامی را بر عهده دارد. قانون اساسی موجود که در سال ۱۹۷۲ تدوین شده و دو بار در سالهای ۱۹۹۲ و ۱۹۹۸ اصلاح شده، از هرگونه اشارهای به کمونیسم و مارکسیسم لنینیسم خودداری کرده و ایدئولوژی رسمی کشور را مکتب جوچه نامیدهاست.[7]
مکتب جوچه
کیم ایل سونگ اولین رهبر جمهوری کره شمالی بود که ایدئولوژی جوچه مبنی بر خودکفایی و استقلال را به عنوان ایدئولوژی رسمی حکومت برگزید. او پس از مرگ در سال ۱۹۹۴ میلادی به عنوان رئیسجمهور ابدی کشور تعیین شد و پسرش کیم جونگ-ایل رهبری کشور را برعهده گرفت، با مرگ کیم جونگ-ایل در سال ۲۰۱۱ میلادی کوچکترین پسرش کیم جونگ-اون رهبری این کشور را به عهده گرفت.
انتخابات
در کره شمالی انتخابات، همیشه تنها با حضور یک نامزد (رهبر کشور) برگزار میشود. رایدهندگان میتوانند با خط زدن نام آن نامزد علیه او رأی بدهند.[8]
عضویت در سازمانهای بینالمللی
این کشور عضو رسمی سازمان ملل متحد است و در سازمانهای فائو، ایکائو، گروه ۷۷، کمیته بینالمللی المپیک، آنکتاد، یونسکو، یونیدو، سازمان بهداشت جهانی، جنبش غیرمتعهدها نیز عضویت دارد.
نیروی دفاعی
«ارتش خلق کره» مجموعهای از کارکنان مسلح نظامی کره شمالی است. این ارتش پنج شاخه دارد. کره شمالی دارای هجدهمین ارتش بزرگ جهان، با ۱٫۲۱ میلیون خدمه مسلح است و ۲۰٪ مردان ۱۷ تا ۵۴ ساله در زمره نیروهای مسلح عادی هستند. کره شمالی بالاترین درصد خدمه مسلح نسبت به هر کشور دیگری در جهان را داراست. به ازای هر ۲۵ نفر یک سرباز در این کشور موجود است.
کره شمالی همچنین دارای بزرگترین نیروهای ویژه و نیز بزرگترین ناوگان زیردریایی بعد از ایالات متحده آمریکا در جهان است.
جغرافیا
موقعیت جهانی
کره شمالی با مساحت ۱۲۰۵۶۸ کیلومتر مربع (نود و سومین کشور جهان) نزدیک به نیمی از کشور بریتانیا وسعت دارد. این کشور در نیمکره شمالی در شرق قاره آسیا، در کناره غربی دریای ژاپن و شرق خلیج کره و در همسایگی کشورهای کره جنوبی در جنوب، چین در شمال و شمال غربی و روسیه در شمال شرقی واقع شدهاست.
عوارض زمینی
کره شمالی کشوری کوهستانی است که کوهها در تمام نقاط آن کم و بیش پراکندهاند و جلگهها بیشتر در کرانههای غربی و نیز در برخی نواحی ساحل شرقی واقع شدهاند. از جمله رودهای آن میتوان تومن، یالو، چونگچون، توئه دونگ و یسونگ را نام برد. جنگلها پهنه وسیعی از آن را پوشاندهاند. آب و هوای آن در نواحی شمالی معتدل و در سایر نواحی گرم و مرطوب است. کوه پکتو (۲۷۴۴ متر) بلندترین نقطه آن است و رود یالو (۸۰۰ کیلومتر) طولانیترین رود کره شمالی است.
شهرها
پایتخت این کشور شهر پیونگ یانگ با ۳٬۲۲۲٬۰۰۰ نفر جمعیت بوده و پرجمعیتترین شهرهای آن هامهونگ (۵۵۹٬۰۰۰ نفر)، چونگجین (۳۲۷٬۰۰۰ نفر) سینوئیجو (۲۸۸٬۰۰۰ نفر) و ونسان (۳۲۹٬۰۰۰ نفر)، هونگنام (۳۴۶٬۰۰۰ نفر)، نامپو (۴۵۵٬۰۰۰ نفر) هستند.[11]
بنادر
بنادر مهم کره شمالی چونگجین، هام هونگ و ونسان در سواحل دریای ژاپن و نامپو در سواحل خلیج کره هستند.
تقسیمات کشوری
بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، کره شمالی از ۹ استان، ۴ شهرداری و ۲ شهر ویژه تشکیل شده که هر کدام زیر نظر یک شورای منتخب مردم اداره شده و مشخصات استانهای آن به شرح زیر است:
جایگاه بر روی نقشه | کد | نام | خط هانگول
(خط بومی کرهای) |
خط هانجا
(خط چینی کرهای) |
---|---|---|---|---|
KP-01 | پیونگیانگ | 평양직할시 | 平壤直轄市 | |
KP-02 | استان پیونگان جنوبی | 평안남도 | 平安南道 | |
KP-03 | استان پیونگان شمالی | 평안북도 | 平安北道 | |
KP-04 | استان چاگانگ | 자강도 | 慈江道 | |
KP-05 | استان هوانگهائه جنوبی | 황해남도 | 黃海南道 | |
KP-06 | استان هوانگهائه شمالی | 황해북도 | 黃海北道 | |
KP-07 | استان کانگوون | 강원도 | 江原道 | |
KP-08 | استان هامگیونگ جنوبی | 함경남도 | 咸鏡南道 | |
KP-09 | استان هامگیونگ شمالی | 함경북도 | 咸鏡北道 | |
KP-10 | استان ریانگگانگ | 량강도 | 兩江道 | |
KP-13 | شهر بزرگ راسون | 라선특별시 | 羅先特別市 | |
KP-?? | شهر بزرگ نامپو | 남포특별시 | 南浦特別市 |
گاهشماری
نوشتار اصلی: گاهشماری کره شمالی
گاهشماری در کره شمالی بر بر مبنای زادروز کیم ایل-سونگ، بنیانگذار این کشور در ۱۵ آوریل ۱۹۱۲ تدوین شدهاست. بدین ترتیب در سال ۲۰۲۱ میلادی، در کره شمالی سال ۱۰۹ است.[8][12]
اقتصاد
واحد پول
واحد پول آن وون کره شمالی است.
تولید ناخالص داخلی
تولید ناخالص داخلی آن ۴۰ میلیارد دلار (سال ۲۰۱۴) است.
نیروی کار
حدود ۲۰ میلیون نفر نیروی کار آن را تشکیل میدهند که حدود ۳۷٪ آن در بخش کشاورزی مشغول به فعالیت هستند. افرادی که در اردوگاههای کار اجباری محکوم هستند نیز بخش دیگری از اقتصاد را به دوش میکشند؛ و گاهی در مقطع زمانی دستورهایی از دفتر مر کزی حزب تحت عناوین شعار گونه مانند{بیایید چند دلار بیشتر برای رهبر کاسبی کنیم}برای کمک به اقتصاد مقاومتی کره اعمال میگردد. همچنین فرستادن کارگر به کشورهای مختلف و تصاحب دستمزد آنها به عنوان مثال نود هشت دلار از صد دلار نیز راهی برای درآمدزایی حزب است.
صادرات و واردات
صادرات کره شمالی مواد اولیه و برخی تجهیزات نظامی است. زغالسنگ اصلیترین صادرات کره شمالی به چین است.[15]
در مقابل، فراورده نفتی، زغال کک، ماشین آلات و مواد خوراکی وارد میکند. عمده تجارت این کشور با کشورهای چین و روسیه است.[16] در کره شمالی برای درآمد بیشتر حکومت خاندان کیم علاوه بر زغالسنگ گیاهان دارویی مانند جینسنگ که توسط زندانیان فراهم شده را به چین صادر میکنند. در این کشور کشت ماری جوانا قانونی بوده و مصرف آن هم مانعی ندارد و حکومت این کشور این گیاه را جزو مواد مخدر محسوب نمیکند و یکی از منابع درآمد آنان صادرات ماری جوانا است.[17]
قحطی
در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی این کشور با قحطی شدیدی در دهه ۱۹۹۰ میلادی رو به رو شد که به مرگ حدود نهصد هزار تا دو میلیون نفر انجامید.[18] کره شمالی همواره با کمبود مواد غذایی روبرو بودهاست. در دهه ۹۰ میلادی قحطی مواد غذایی جان دست کم ۱ میلیون تن را در این کشور گرفت. حدود یک سوم زنان و کودکان کره شمالی با سوء تغذیه روبرو هستند.[19] سازمان ملل متحد میگوید که دو پنجم از جمعیت کره شمالی دچار سوءتغذیه هستند و بیش از ۷۰ درصد جمعیت به کمکهای غذایی وابستگی دارند. در خلال تنشهای سیاسی، تخمین زده میشود که ۱۸ میلیون نفر در سراسر جمهوری خلق کره همچنان از ناامنی غذایی و سوءتغذیه و همچنین فقدان دسترسی به خدمات اولیه رنج میبرند.[20] در همین دوران کمکهای بشر دوستانه کره جنوبی و ایالات متحده و سازمان ملل به مردم کره شمالی در بازار سیاه کره شمالی فروخته میشد که این موارد باعث تردید جدی کشورها از اطمینان رسیدن کمکها به مردم گردید.
مردم
آمار
جمعیت این کشور ۲۵٫۷ میلیون نفر است. میانگین سنی ۳۳٬۵ سال، رشد جمعیت ۰٫۵ درصد، میزان تولد ۱۴٬۸۲ در هزار و میزان مرگ ۷٬۹۲ در هزار، جمعیت شهری ۶۳ درصد، مرگومیر نوزادان ۵۱٫۳۴ نفر در هزار تولد و امید به زندگی ۶۱٫۲۳ سال برای مردان و ۶۶٫۵۳ سال برای زنان و میزان کلی باروری ۱٬۹۶ کودک برای هر زن است. سطح سواد در این کشور ۹۹ درصد است.
طبقهبندی اجتماعی
مردم کره شمالی در یک سیستم طبقهبندی به نام سُنگ بون (در زبان کرهای به معنای مواد یا ماده) به سه طبقه اصلی تقسیم میشوند: ۱) طبقه هسته، ۲) طبقه مردد و ۳) طبقه متخاصم. در زیر شاخه این سه طبقه، ۵۱ ردهبندی دیگر بر اساس امانتداری، وظیفهشناسی و وفاداری به رهبر کره شمالی و دولت کره شمالی وجود دارد. نهاد سنگ بون بدان معنی است که طبقه هر شهروند کرهای و رتبهبندی سیاسی-اجتماعی او از بدو تولد و بر اساس خانوادهای که در آن به دنیا آمده، به وی نسبت داده میشود. این بدان معناست که هیچ شهروند کرهای بر سنگ بون خود کنترلی نداشته در حالی که سنگ بون وی بر تمامی جوانب زندگی وی تأثیر میگذارد. گفتنی است که هر فرد از هر سُنگ بونی با فردی از سُنگ بون خود ازدواج میکند. بهطور مثال مردی از سنگ بون هسته هرگز با زنی از سنگ بون متخاصم ازدواج نمیکند. بدین ترتیب این سیستم سنگ بون بهطور دائمی در کره شمالی ادامه پیدا میکند[21][22]
طبقه هسته: طبقه وفادار به رژیم کیم محسوب میشود و به همین دلیل امتیازات قابل توجهی در تمامی جنبههای زندگی دریافت میکند. اعضای این طبقه شغلهایی را بر عهده دارند که به حفظ بقای رژیم کیم کمک میکند. این طبقه در تمامی زمینههای خدمات اجتماعی شامل کار، تحصیل، امکانات درمانی، و حتی امکانات غذایی، نسبت به بقیه طبقهها اولویت دارد.[21]
طبقه مردد: طبقهای است که وفاداری اش به رژیم قابل بحث است اما میتواند به رژیم از طریق عملکرد مناسب اقتصادی، سیاسی خدمت کند. حکومت کره شمالی بر این باور است که آموزش مداوم ایدیولوژی رژیم برای این طبقه الزامی است.[21]
طبقه متخاصم: طبقهای است که حکومت را دشمن و مخالف خود میداند. این طبقه از همه لحاظ (تحصیلات، کار، بهداشت و درمان، مواد غذایی و غیره) مورد تبعیض واقع میشوند.[21]
فرهنگ
ترکیب نژادی
اکثر مردم کشور از نژاد کرهای به همراه اقلیتی از چینیها و تعداد کمی ژاپنی هستند.[23][24]
مذهب
کره شمالی دارای نظام بیخدایی حکومتی است.[25] اما اهالی این کشور بهطور سنتی پیرو آیین بودایی و کنفسیوسگرایی بودهاند. حدود ۶۴ درصد بیدین، ۱۶ درصد پیرو شمنباوری کرهای، ۱۳ درصد چئوندوی باور، و ۴٫۵ درصد پیرو آیین بودایی هستند.[26]
زبان رسمی
زبان رسمی در این کشور زبان کرهای است.[27]
حقوق بشر و قوانین
آزادیهای اجتماعی در کره شمالی دارای محدودیت هستند.
- در پی سیلهای متعدد و بروز قحطی و خشکسالی در طول تاریخ کره شمالی، بیش از دهها هزار نفر جان خود را در این کشور از دست دادند.[29] به سبب وقوع قحطیهای فراوان و کمبود مواد خوراکی، آدمخواری در کره شمالی افزایش یافتهاست.[29]
- در کره شمالی موی بلند برای مردان و دامنهای کوتاه برای زنان تحمل نمیشود.[30] در این کشور آقایان میتوانند از میان چند مدل موی مختلف یکی را انتخاب کنند. هر چند که همه آن مدلها بر اساس کوتاهی در پشت و بغلها طراحی شدهاند.[8]
- پوشش مردم این کشور همچون دهههای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ است. وقتی کسی از کره جنوبی به این کشور میآید، مدرن بودن جنوبیها واقعاً در مقایسه با شمالیها برجسته میشود. سیستم پخش پارچه و لباس هم توسط دولت کنترل میشود و بیشتر اوقات مردمی که در خیابانها دیده میشوند لباسهای یک شکل و شیبه هم به تن دارند. این مسئله در مدارس هم به صورت جدی دنبال میشود و هر بخشی از زندگی مردم در کره شمالی از طریق قوانین خاصی کنترل میشود؛ البته مردم هم این وضع را پذیرفتهاند.
- تمام فعالیتهای مذهبی زیر نظر گروههای وابسته به حکومت انجام میشود.[31]
- دولتهای غربی، جامعه کره شمالی را جامعهای به شدت طبقاتی و برپایه روابط خویشاوندی و ارتباطات سیاسی توصیف میکنند.[32]
- بنا بر گفته دولت آمریکا، شهروندان کره شمالی اجازه رفتوآمد آزاد چه در داخل و چه سفر به خارج از کشور را ندارند.[33]
- بعضی از پناهندگان اهل کره شمالی داستانهایی مبتنی بر بهرهکشی بدنی، سقط جنین و بچه کشی در زندانهای کره شمالی نقل میکنند.[34]
- کره شمالی دیکتاتورترین کشور جهان در فهرست دموکراسی واحد اطلاعات اکونومیست است.[35]
- در کره شمالی جشنوارههایی پرهزینه به نام بازیهای توده در تجلیل از رهبر این کشور برگزار میشود که به مدت شش شب پیاپی در هفته و به مدت دو ماه برگزار میشود. در این نمایشها صد هزار شرکتکننده از جمله رقاص و ژیمناست به اجرای نمایش میپردازند.[36]
- تاکنون بین ۷۰۰ هزار تا سه میلیون و پانصد هزار نفر در این کشور اعدام شدهاند. اعدام میتواند حتی به دلیل یک تماس تلفنی ساده با خارج از کشور یا احتکار مواد غذایی صورت گیرد. این اعدامها گاه در استادیومهای ورزشی در حضور هزاران تماشاگر انجام میشود.
- در کره شمالی ساعت بیدار شدن مردم توسط شیپوری تعیین میشود که در سراسر شهرها و از طریق بلندگو پخش میشود. ساعت خوابیدن آنها هم توسط سیستم خاموش کردن چراغ تعیین میشود. در بامداد پیش از ساعت شش صبح سکوت مطلق بر تمام کره شمالی حاکم است و اولین صدای هر روز صدای پخش شیپور از بلندگوهای صبحگاهی است.[37][38]
- اخیراً اعلام شده امکان استفاده از نام رهبر کره شمالی در این کشور ممنوع است و افرادی که همنام کیم جونگ-اون هستند باید سریعاً نام خود را تغییر دهند. دولت کره شمالی پیش از این در دوره حکمرانی دو رهبر پیشین هم استفاده از نام آنها برای مردم این کشور را ممنوع کرده بود.[39]
- قوانین کشور، بعضی از شادیهای اولیه را هم در زندگی مردم دریغ میکنند. به عنوان مثال دوربین به کره شمالی وارد نمیشود و مردم هم نمیتوانند آن را تهیه کنند.[40]
- با وجود اینکه دولت کره شمالی کمکهای زیادی از خارج دریافت میکند، مشخص نیست آنها را به دست مردم میرساند یا بین طبقه خاصی پخش میکند.[40]
- در کره شمالی اردوگاههای کار اجباری وجود دارند. بهطوریکه اگر کسی مرتکب جرمی شود، علاوه بر او، کل خانواده اش به اردوگاه فرستاده میشوند. گانگ چول هوان (زندانی سابق اردوگاه یودوک) در کتاب آکواریومهای پیونگ یانگ، شرح زندگی ۱۰ ساله خود در اردوگاههای کار اجباری کره شمالی را آوردهاست. نتیجه هرگونه مخالفت و انتقاد از نظام حاکم و رهبر این کشور، تبعید افراد به این اردوگاه هاست. وضعیت زندگی در آنجا به شدت اسفبار است چنانکه اسیران از کمبود غذا گاه دست به خوردن موشها میزنند.[41]
- به دلیل کمبود کود برای کشاورزی، این کشور از کود تولید انسان برای کشاورزی استفاده میکند. به همین دلیل تمامی شهروندان کره شمالی از سال ۲۰۰۸ موظف اند فضولات انسانی خود را روزانه تحویل دولت دهند. استفاده از کود انسانی در تولید محصولات کشاورزی باعث همهگیری انگلهای پیشرفته در این کشور شدهاست.[17][42][43]
- مالکیت هرگونه رایانه و وسایل ارتباطی شخصی در این کشور نیازمند مجوز دولتی است. در این کشور تنها یک سرویس دهنده خدمات اینترنتی وجود دارد و تمام جریان فضای مجازی آن از یک کابل میگذرد.[17]
در کره شمالی اردوگاههایی مانند اردوگاه شماره ۱۴ برای زندانیان درجه یک یا اردوگاه یودوک برای زندانیان درجه دو و مطرودین طبقهها که مورد تأیید رهبر یا دستگاه امنیتی نباشند وجود دارد: صحبت در مورد زندانها و بازداشتگاهها و اردوگاه برای مردم و مخصوصاً زندانیان آزاد شده که شهروندی درجه دو محسوب شده کاملاً ممنوع است.
رابطه با چین و کره جنوبی
پیونگ یانگ که از زمان جنگ دو کره بر حمایت نظامی و معنوی پکن تکیه کرده همچنان در عرصههای بینالملل از حمایت همهجانبه پکن بر خوردار بوده تا آنجا که با استقرار نیروی نظامی و پلیس از فرار مردم جلوگیری کرده یا با استقرار پلیس در اطراف سفارتخانههای کشورهای مختلف از ورود و دسترسی فراریان به سفارتخانهها جلوگیری کرده و آنها را به پلیس امنیت کره شمالی تحویل میدهد؛ و سرانجام پس چندین دهه در اوائل ماه ۲۰۱۸ کیم جونگ-اون با مون جه-این رئیسجمهور کره جنوبی دیدار کرد و روابط دیپلماتیک خود را شروع کردند.[44]
پیوند به بیرون
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به کره شمالی در ویکیگفتاورد موجود است. |
منابع
- «NORTH KOREA 2011». بایگانیشده از اصلی در ۱ اکتبر ۲۰۱۱.
- North Korea. The American Heritage® Dictionary of the English Language, Fourth Edition, Houghton Mifflin Company, 2004. http://www.answers.com/topic/north-korea, accessed September 25, 2012.
- «مدیر مزرعه پرورش لاکپشت به دستور رهبر کره شمالی تیرباران شد».
- «ابهام دربارهٔ اعدام وزیر دفاع کره شمالی با ضدهوایی». euronews. ۲۰۱۵-۰۵-۱۵. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۲-۱۸.
- North Korea. Answers.com. The World Factbook 2005, Central Intelligence Agency, 2009. http://www.answers.com/topic/north-korea, accessed September 25, 2012
- North Korea. The World Factbook 2005, Central Intelligence Agency, 2009. http://www.answers.com/topic/north-korea, accessed September 25, 2012
- The Constitution of Kim Jong Il B.R. MYERS, Wall Street Journal
- جان نیلسون-رایت (کارشناس حوزه آسیا در چتم هاوس و استاد دانشگاه کمبریج) (۱۹ اسفند ۱۳۹۴). «هشت اشتباه مرسوم دربارهٔ کره شمالی». بیبیسی فارسی.
- شورای امنیت آزمایش اتمی کره شمالی را محکوم کرد، بیبیسی فارسی
- ثبت لرزههای مشکوک در کره شمالی، بیبیسی فارسی
- "North Korea Population (2020) - Worldometer". www.worldometers.info. Retrieved 2020-05-24.
- درخواست رهبر کرهشمالی برای اتحاد با کرهجنوبی خبرگزاری انتخاب بازبینی شده در ۱۱ دی ۱۳۹۴
- https://www.independent.co.uk/news/world/asia/north-korea-it-s-not-problem-country-goes-dark-night-10033200.html
- «برنامه هستهای کره شمالی تا چه حد پیشرفته است؟ - بیبیسی فارسی، ۱۹ شهریور ۱۳۹۵».
- «چین واردات زغالسنگ کره شمالی را متوقف میکند». بیبیسی فارسی. ۳۰ بهمن ۱۳۹۵.
- آشنایی با کره شمالی-همشهری آنلاین
- «50 حقیقت کره شمالی». اینجاست. ۱۳۹۶-۰۷-۱۴. بایگانیشده از اصلی در ۱۸ فوریه ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۲-۱۷.
- "Famine may have killed 2 million in North Korea" CNN, 1998
- «۵ میلیون نفر در کرهشمالی با کمبود مواد غذایی روبهرو هستند». بایگانیشده از اصلی در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۰. دریافتشده در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۰.
- بیبیسی فارسی (23 مارس 2017 - 03 فروردین 1396). «سازمان ملل: دو پنجم مردم کره شمالی سوء تغذیه دارند». تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - http://www.hrnk.org/uploads/pdfs/HRNK_Songbun_Web.pdf
- Robert Collins (6 June 2012). Marked for Life: Songbun, North Korea’s Social Classification System (PDF). Committee for Human Rights in North Korea. Retrieved 8 June 2012.
- "Field Listing: Population". CIA World Factbook. Retrieved 21 July 2014.
- "Field Listing: Ethnic Groups". CIA World Factbook. Retrieved 21 July 2014.
- Elizabeth Raum. North Korea. Series: Countries Around the World. Heinemann, 2012. ISBN 1-4329-6133-0. p. 28: «North Korea is an atheist state. This means that people do not pray in public or attend places of worship. Buddhist temples exist from earlier times. They are now preserved as historic buildings, but they are not used for worship. A few Christian churches exist, but few people attend services. North Koreans do not celebrate religious holidays."
- "Religious Intelligence UK report". Religious Intelligence. Religious Intelligence. Archived from the original on 13 October 2007. Retrieved 4 July 2009.
- [A Country Study: North Korea http://memory.loc.gov/frd/cs/kptoc.html]
- http://www.khabaronline.ir/detail/69722. پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک) - «گزارشهایی از افزایش آدمخواران در کره شمالی!».
- Way to Reach Kim Jong-un? Follow the Ball, The New York Times
- Barbara.، Demick, (۲۰۰۹). Nothing to envy: ordinary lives in North Korea (ویراست ۱st ed). New York: Spiegel & Grau. OCLC 229027465. شابک ۹۷۸۰۳۸۵۵۲۳۹۰۵.
- سایت رسمی دولت آمریکا
- Korea, Democratic People's Republic of
- Running Out of the Darkness - TIME
- واحد اطلاعات اکونومیست
- ویکیپدیای انگلیسی
- «Morning Chorus: Pyongyang's 6 am wake up call | NK News - North Korea News» (به انگلیسی). ۲۰۱۷-۰۷-۲۸. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۲-۱۷.
- Elsesser, Sarah. "Why does North Korea wake people with 6 a.m. musical alarm?". The Palm Beach Post. Retrieved 2019-02-17.
- . صص. http://www٫asriran٫com/fa/news/۳۶۹۱۰۶/ممنوعیت-استفاده-از-نام-رهبر-کره-شمالی-برای-مردم. تاریخ وارد شده در
|بازیابی=
را بررسی کنید (کمک); پارامتر|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر|تاریخ بازیابی=
نیاز به وارد کردن|پیوند=
دارد (کمک) - "North Korea Dictatorship". Archived from the original on 8 March 2010. Retrieved 7 March 2010.
- «ناگفتههای خاله رهبر کره شمالی: اون همیشه با یک توپ بسکتبال میخوابیدهاست».
- Mikelionis، Lukas (۲۰۱۹-۰۱-۲۹). «North Koreans ordered to produce impossible amount of human manure every day to help save agriculture: report». Fox News (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۲-۱۷.
- Lockie، Alex. «North Korea's poverty is so dire that farmers reportedly steal each other's feces to fertilize crops». Business Insider. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۲-۱۷.
- «شورای امنیت به اتفاق آراء کره شمالی را تحریم نفتی کرد». بیبیسی فارسی. ۲۲ دسامبر ۲۰۱۷.
- قوانین باور نکردنی حاکم بر کره شمالی دوشنبه ۱۸ مرداد ۸۹، teribon.ir
- نگاهی به زندگی روزمره در کره شمالی تاپ ناپ، ۱۲ خرداد ۱۳۹۰
- جنگ کره، مایکل وی آزکن، نشر ققنوس
- آکواریومهای پیونگ یانگ گانگ چول هوان و پیر ری گولت، ترجمه بیژن اشتری، نشر ثالث، سال ۱۳۹۰
معنای کره شمالی را در ویکیواژه، واژهنامهٔ آزاد، ببینید. |
ویکیسفر یک راهنمای سفر برای کره شمالی دارد. |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ کره شمالی موجود است. |
اخبار مرتبط در ویکیخبر: درگاه:کره شمالی |