سواد
در تعریف سنتی؛ سواد، توانایی خواندن و نوشتن است یا توانایی به‌کاربردن زبان برای خواندن، نوشتن، گوش‌دادن و سخن‌گفتن؛ ولی در مفهوم نوین این واژه به سطحی از خواندن و نوشتن که برای ارتباط کافی است گفته می‌شود یا سطحی که یک فرد بتواند مفهوم را بفهمد و انگاره‌ها و اندیشه‌هایش را تا جایی که بتواند در آن جامعه سهیم باشد، بیان کند. سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو UNESCO) تعریف زیر را داده‌است: «باسوادی توانایی شناخت، درک، تفسیر، ساخت، برقراری ارتباط و محاسبه در استفاده از موارد چاپ‌شده و نوشته‌شده مربوط به زمینه‌های گوناگون است. باسوادی زنجیره آموزشی را که توانایی رسیدن به اهداف، توسعهٔ دانش و پتانسیل، و شرکت کامل در جامعه‌ای بزرگتر را برای یک فرد فراهم می‌کند، دربردارد.»[1]
اقتصاد
بسیاری از تحلیل‌های سیاسی نرخ باسوادی در هر منطقه را اندازه‌ای قاطع برای سرمایهٔ انسانی آن منطقه می‌دانند. ادعا می‌شود که افراد باسواد (که بیشتر جایگاه اجتماعی بالاتری دارند و از سلامتی و چشم‌انداز کاری بهتری برخوردار هستند) را بسیار ارزان‌تر از افراد بی‌سواد می‌توان تربیت کرد.
تاریخ
شواهد تاريخی حکايت از آن دارند که عرب جاهلی در برخی مناطق، کاملاً از نعمت سواد بی بهره بود و در جاهايی مثل مکه نيز بهره ای بسيار اندک داشت. بعضی از تاريخ نويسان، تعداد باسوادان مکه در آستانهٔ ظهور اسلام را ١٧ نفر بر شمرده اند. در شهر يثرب نيز در ميان اوس و خزرج، به ندرت فردی با سواد يافت می شد و البته وضع يهوديان در اين زمينه بهتر بود. در ديگر مناطق نيز وضع بدين منوال بود. بنابر روايتی، محمد(پیامبر مسلمانان) نامه ای برای قبيلهٔ بکربن وائل فرستاد اما در ميان اين قبيلهٔ بزرگ کسی که قادر به خواندن آن باشد، يافت نشد! البته در مناطق جنوب که از مظاهر تمدنی برخوردار بودند، دانش و سواد رواج بيشتری داشت.[2]
در اروپا پیش از انقلاب صنعتی که هنوز کاغذ ارزان و کتاب فراوان وجود نداشت (و در میانهٔ سده ۱۹ در آموزشگاه‌ها توزیع شد) تنها درصد کمی از جمعیت این کشورها باسواد بودند. به دلیل تأکید برای یادگیری خواندن متن عربی قرآن، در ۱۲ قرن گذشته بسیاری از مسلمانان از سطح بالایی از سواد برخوردار بوده‌اند. از سدهٔ ۵ تا ۱۵ میلادی در اروپا جمعیت یهودیان باسواد نسبت به جمعیت مسیحیان باسواد بیشتر بوده‌است.
باسوادی در ایران
آمار کلی نرخ باسوادی در ایران طی سال‌های ۱۳۳۵–۱۳۹۰[3]
سال ۱۳۳۵: ۱۵ درصد
سال ۱۳۴۵: ۲۸ درصد
سال ۱۳۵۵: ۴۷ درصد
سال ۱۳۶۵: ۶۱ درصد
سال ۱۳۷۵: ۷۵ درصد
سال ۱۳۸۵: ۸۴ درصد
سال ۱۳۹۰: ۹۱ درصد
آموزش سواد
سواد شماری زیرمهارت را شامل می‌شود، که آگاهی نواشناسی، رمزگشایی، روانی، دریافت و واژگان از آن‌ها هستند. چیره‌دستی در هر یک از این زیرمهارت‌ها برای دانش‌آموزان لازم است تا خواننده‌ای زبردست (ماهر) شوند.
نوشته‌های وابسته
پانویس
- "The Plurality of Literacy and its implications for Policies and Programs" (PDF). UNESCO Education Sector Position Paper: 13. 2004.
- تاریخ اسلام (۲) (PDF).
- چند درصد از ایرانیان باسواد هستند؟ - سایت خبری تحلیلی فردا | Farda News
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Literacy». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای ، بازبینی‌شده در ۲ مارس ۲۰۰۸.
| تولید | |
|---|---|
| موضوعات |
رده:کتابفروشی
رده:کتابخانه‌ها
رده:فهرست‌های کتاب‌ها
|
| سایر |
رده:فرمت‌های کتاب
|
| |
