عشق‌آباد

عشق‌آباد (ترکمنی: Aşgabat) پایتخت کشور ترکمنستان است. این شهر در پایه کوه کوپه داغ در بیابان قره قوم و در نزدیکی مرز این کشور با ایران واقع شده‌است. این شهر در عین اینکه پایتخت سیاسی ترکمنستان بوده، مرکز استان آخال نیز می‌باشد. این شهر در سال ۱۸۸۱ میلادی (۱۲۶۰ گاه‌شماری هجری خورشیدی) توسط نیروهای اشغالگر روسیه به اشغال درآمد.

برای دیگر کاربردها، عشق‌آباد (ابهام‌زدایی) را ببینید.
عشق‌آباد

Aşgabat/Ашгабат

Poltoratsk (۱۹۱۹–۱۹۲۷)
[[File:||132px]]
مهر
[[ عشق‌آباد|]]
عشق‌آباد
عشق‌آباد
مختصات: ۳۷°۵۶′ شمالی ۵۸°۲۲′ شرقی
مختصات: ۳۷°۵۶′ شمالی ۵۸°۲۲′ شرقی
کشور ترکمنستان
بنیان‌گذاری۱۸۸۱
مدیریت
 • نوعنظام ریاستی
 • شهردارشاه‌محمّد دردیلیف[1]
مساحت
 • کل۴۴۰ کیلومتر مربع (۱۷۰ مایل مربع)
بلندی
۲۱۹ متر (۷۱۹ پا)
جمعیت
 (۲۰۱۲)
 • کل۱،۰۳۱،۹۹۲
منطقه زمانییوتی‌سی +۰۵:۰۰
 • تابستان
(ساعت تابستانی)		یوتی‌سی +۰۵:۰۰ (not observed)
کد پستی
۷۴۴۰۰۰–۷۴۴۰۴۰
پیش‌شماره(های) تلفن(+۹۹۳) ۱۲
پلاک خودروAG
وبگاه

ریشهٔ نام

این شهر در نزدیکی پایتخت باستانی اشکانیان (شهر نسا) قرار دارد. نام عشق‌آباد در قدیم «اَشک‌آباد» بوده‌است و آن را برگرفته از نام ایرانی «اشک یکم» (سردودمان سلسله اشکانیان) به همراه واژهٔ فارسی «آباد» دانسته‌اند.[2]

تاریخچه

عشق‌آباد در سال ۱۸۱۸ تنها روستای کوچک جهت استراحت کاروانیان جاده ابریشم بوده که در نزدیکی شهر باستانی نسا قرار داشته‌است. شهر نِسا که در زمانی پایتخت اشکانیان بوده که در حمله مغول کاملاً ویران شده‌است. آثار این شهر در نزدیکی عشق‌آباد کشف شده‌است. در حال حاضر اینطور حدس زده شده‌است که عشق‌آباد بر روی خرابه‌های شهر باستانی نِسا بنا گردیده‌است.

در سال ۱۸۸۱ روسیه یک پایگاه نظامی به منظور پشتیبانی حمل و نقل ریلی (قطار سراسری) که از دریای خزر شروع و در کشورهای قزاقستان و ازبکستان عبور می‌کرد در آن منطقه احداث نمود؛ که در نتیجه گسترش آن در سال ۱۸۸۵ شهری بنام پولتوراسک در آن منطقه تأسیس گشت. در سال ۱۹۱۹ اولین معبد بهاییان در عشق‌آباد تأسیس و لزوماً تا سال ۱۹۳۸م یکی از آثار هنری عشق‌آباد به‌شمار می‌رفت که در سال ۱۹۶۳ توسط شوروی تخریب و ویران گردید.

در سال ۱۹۲۴ عشق‌آباد رسماً پایتخت ترکمنستان شوروی شد. در سال ۱۹۴۸ میلادی زمین‌لرزهٔ ویرانگری این شهر را تخریب کرد که سپس بازسازی گردید. در سال ۱۹۶۲ طرح کانال قره قوم که در نوع خود طولانی‌ترین کانال جهان به طول ۶۰۰ کیلومتر بود و قره قوم را به آمودریا متصل می‌نمود، شروع شد.

در سال ۲۰۱۳، عشق آباد بخاطر تمرکز بلندترین ساختمان های سنگ مرمر جهان در کتاب رکوردهای جهانی گینس قرار گرفت.[3]

جغرافیا

جمعیت این شهر در سال ۲۰۱۲ میلادی ۱٬۰۳۲٬۰۰۰ نفر بود. ارتفاع عشق‌آباد از سطح دریا ۲۱۴ تا ۲۴۰ متر است.

عشق‌آباد در جنوب ترکمنستان، در دشت توران، و در ۲۵ کیلومتری شمال مرکز ایران واقع شده‌است. این شهر در وادی آخال-تکه در دشت کوه‌پایه‌ای کوهستان کپه‌داغ قرار دارد. کوه‌های کپه‌داغ از سمت جنوب به شهر نزدیک می‌شوند و بیابان قره‌قوم نیز از سمت شمال تا نزدیکی‌های شهر می‌آید. در سال ۱۹۶۲ کانال آبیاری قره‌قوم به عشق‌آباد رسید.[4]

شهر شیروان در استان خراسان نزدیک‌ترین شهر ایران به عشق‌آباد است و از مرز این شهرستان تنها ۲۲ کیلومتر فاصله تا پایتخت ترکمنستان می‌باشد. فاصلهٔ عشق‌آباد از مشهد، دومین شهر بزرگ ایران ۲۵۰ کیلومتر می‌باشد.

معماری

پس از ۱۹۹۱ میلادی

پس از بیرون‌روی از اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، تعداد زیادی ساختمان‌های مسکونی بلند در این شهر به‌وجود آمد. تکنیک‌های ساختمانی مدرن ساختمان‌های بلند اغلب ۱۲ را توسعه داد که نسبتاً در مقابل زلزله مقاوم هستند. ساختمان‌ها در اصل برج‌های مسکونی هستند که طبقهٔ اول عموماً به محل‌های خرید و خدماتی اختصاص داده شده‌است. بسیاری از این ساختمان‌ها از مرمر سفید ساخته شده‌اند. بنای یادبود بی‌طرفی یک بار پایین آورده شد و دوباره در جنوب پایتخت در همان شکل اولیه‌اش بر پا شد. برج ترکمنستان، که ۲۱۱ متر ارتفاع دارد، جدیدترین ساختمان در این کشور است.[5]

شهرها و شهرستانهای خواهرخوانده

عشق‌آباد با این شهرها خواهرخوانده است:

نگارخانه
کاخ ریاست جمهوری ترکمنستان در عشق‌آباد
منظره ای از عشق آباد

منابع
  1. Назначен новый мэр Ашхабада
  2. «عشق آباد، شهری غنی از فرهنگ و تمدن». irna. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۲۰.
  3. "Turkmenistan enters record books for having the most white marble buildings | World news". theguardian.com. London. 2013-05-26. Retrieved 2013-11-24.
  4. Энциклопедии, словари, справочники. Большой энциклопедический словарь. Сельское хозяйство. Каракумский канал имени В. И. Ленина. // cnshb.ru
  5. مجسمهٔ لنین جاذبهٔ گردشگری عشق‌آباد
  6. "Kardeş Kentleri Listesi ve 5 Mayıs Avrupa Günü Kutlaması [via WaybackMachine.com]" (به Turkish). Ankara Büyükşehir Belediyesi - Tüm Hakları Saklıdır. Archived from the original on January 14, 2009. Retrieved 2013-07-21.
  7. "Посольство України в Туркменістані". Mfa.gov.ua. Archived from the original on 28 December 2012. Retrieved 2013-11-24.
  8. "Города-побратимы". Eternityclub.kiev.ua. December 4, 2010. Archived from the original on 3 December 2013. Retrieved November 24, 2013.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.