یاردیملی
یاردیملی (به لاتین: Yardımlı) شهری در شهرستان یاردیملی کشور جمهوری آذربایجان است.
یاردیملی | |
---|---|
نشان | |
یاردیملی | |
مختصات: ۳۸°۵۵′۱۴″ شمالی ۴۸°۱۴′۱۴″ شرقی | |
کشور | جمهوری آذربایجان |
شهرستان | شهرستان یاردیملی |
بلندی | ۱۰۶۸ متر (۳۵۰۴ پا) |
جمعیت (2020) | |
• کل | ۷٬۶۲۳ |
منطقه زمانی | یوتیسی +۴ (AZT) |
• تابستان (ساعت تابستانی) | یوتیسی +۵ (AZT) |
جغرافیا
این شهر در میان کوههای تالش و شمالغرب رشتهکوه البرز جای گرفته است. یاردیملی در فاصله ۲۸۶ کیلومتری جنوب شهر باکو و ۷۶ کیلومتری شهر ماساللی قرار گرفته است.[1] یاردیملی در بلندای ۷۲۰ متر بالاتر از سطح دریا جای دارد. این شهر از شرق با شهر ماساللی، از جنوب با شهر لریک، از شمال با شهر جلیلآباد و از غرب با مرز ایران همسایگی دارد.[2][3]
مردم و زبان
جمعیت این شهر بر اساس سرشماری سال ۱۹۸۹ میلادی، ۳٬۴۳۸ نفر و بر اساس سرشماری سال ۲۰۰۸ میلادی، ۳٬۹۰۰ نفر بوده است. بیشتر مردم آن اصالتاً از قوم تالش هستند و به زبانهای تالشی و ترکی آذربایجانی سخن میگویند، اما دولت جمهوری آذربایجان مردم آن را جزوی از مردم آذری بهشمار میآورد.[4][5][6]
تاریخ
در پیرامون یاردیملی آثار و بناها و سازههای فراوانی مربوط به دوران نوسنگی و پارینهسنگی یافت شده است.[8]
این شهر نزد تالشان با نام ورقهدیز یا ورگهدوز هم شناخته میشود. هماکنون یک آبادی با نام ورگهدوز در نزدیکی شهر یاردیملی جای دارد.[9] یکی از تاریخنگاران جمهوری آذربایجان به نام ضیا بنیادف به نقشههایی متعلق به قرنهای هفتم تا نهم میلادی دست یافت که در آن موقعیت و جایگاه شهری به نام یاردم در شمال شهر اردبیل یاد شده بود. این جایگاه. مکانی با شهر امروزی یاردیملی تطابق زیادی دارد.[10]
تشکیلات نخستین این شهر در سال ۱۹۳۰ میلادی با عنوان مرکز ناحیه ورگهدوز ایجاد شد؛ در حالیکه در ۱۹ ژوئیه ۱۹۳۸ میلادی به یاردیملینسکی تغییر نام داد. یاردیملی از ۱۹ نوامبر ۱۹۶۳ رسماً با عنوان شهر شناخته شد.[11]
آب و هوا
این شهر آب و هوایی کوهستانی و معتدل دارد. میانگین دمای سالانه یاردیملی ۱۲.۹ درجه سانتیگراد است.[12]
طبیعت
در پیرامون شهر یاردیملی گونههای جانوری پرشماری از جمله شغال، خرس، گرگ و گراز وحشی زندگی میکنند. همچنین بسیاری از گونههای گیاهی از جمله اقاقیا، انجیلی، بلوط، پلاتان و درختچه زرگین در آن وجود دارد.[13]
اقتصاد
در پیرامون و حومه یاردیملی معادن و ذخایر طلا، مس، پلاتین، آهن، زغال نارس و نفت وجود دارد. همچنین چشمههای حاوی هیدروژن سولفید، سدیم سولفات و آبهای کربناته و سولفاته از اهمیت زیادی برخوردار هستند.[14]
در سال ۲۰۱۳ یک خط جدید آب آشامیدنی در یاردیملی احداث شد.[15]
در یاردیملی یک کارخانه قالیبافی از زمان شوروی برجای مانده است؛ همچنین کشت دانه و باغداری انگور نیز انجام میشود.
جستارهای وابسته
منابع
-
Азәрбајҹан ССР-ин изаһлы ҹоғрафи адлар лүғəти. Бакы: Азәрбајҹан ССР Елмлəр Академијасы Нәшријјаты. خطای لوآ: bad argument #2 to 'formatDate' (not a valid timestamp).. p. 125. Check date values in:
|date=
(help) -
БСЭ. 49 (2-е изд. ed.). خطای لوآ: bad argument #2 to 'formatDate' (not a valid timestamp).. p. 640. Check date values in:
|date=
(help) - GoMap. "Ярдымлы, Азербайджан". gomap.az. Retrieved 2018-10-08.
- "The largest cities in Azerbaijan, ranked by population". mongabay.com. Archived from the original on 28 June 2012. Retrieved 30 Jun 2012.
- "Azerbaijan: largest cities and towns and statistics of their population". world-gazetteer. Retrieved 22 May 2012.
- Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. İki cilddə. I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2007.
- MÜSƏLMAN DİNİ İCMALAR - 2016-cı ildə qeydiyyatdan keçənlər. scwra.gov.az (ترکی آذربایجانی)
-
Азербайджанская ССР. Административно-территориальное деление на 1 января 1961 года. Баку: Азербайджанское гос. изд-во. خطای لوآ: bad argument #2 to 'formatDate' (not a valid timestamp).. p. 277. Check date values in:
|date=
(help) -
Азербайджанская советская энциклопедия. 5. Баку: Главная редакция Азербайджанской советской энциклопедии. Под ред. Дж. Кулиева. خطای لوآ: bad argument #2 to 'formatDate' (not a valid timestamp).. p. 80. Check date values in:
|date=
(help) - "http://www.seismology.az/ru/stations/36". www.seismology.az. Retrieved 2019-02-11. External link in
|title=
(help) -
Административно-территориальное деление Союза ССР (районы и города СССР). М.: Изд-во «Власть Советов» при Президиуме ВЦИК. خطای لوآ: bad argument #2 to 'formatDate' (not a valid timestamp).. p. 226. Check date values in:
|date=
(help) - "Климат: Ярдымлы - Климатический график, График температуры, Климатическая таблица - ru.Climate-Data.org". ru.climate-data.org. Retrieved 2019-02-11.
- "Ярдымлы - один из прекраснейших уголков Азербайджана - ФОТО" (به روسی). Day.Az. 2015-02-18. Retrieved 2019-02-11.
- "Ярдымлы" (به روسی). Города мира. Retrieved 2019-02-11.
- "Официальный сайт президента Азербайджанской Республики - ВИДЕО" (به روسی). ru.president.az. Retrieved 2019-02-11.