منطقه شهری

منطقه شهری منطقه‌ای با ویژگیِ تراکم جمعیتِ انسانیِ بالا و امکاناتِ انسان‌ساختهٔ فراوان در مقایسه با مناطقِ اطرافِ آن است. مناطق شهری ممکن است یک شهر یا شهرک باشد اما این اصطلاح معمولاً به زیستگاه‌های انسانیِ با تعاریفِ محدوده روستایی از جمله روستاها و آبادی‌ها گفته نمی‌شود. یک منطقه شهری، مقداری کوچکتر از منطقهٔ کلان‌شهری و بخشی از آن است.

منطقه کلان‌شهری توکیو، با حدودِ ۳۵ میلیون نفر شهروند پرجمعیت‌ترین منطقه شهری در جهان است.

جمعیتِ شهری در جهان در سال ۱۹۵۰ تنها ۷۴۶ میلیون نفر بود که در دهه‌های پس از آن افزایش یافته است.[1] در حدود ۷٫۱ میلیارد نفر در زمین زندگی می‌کنند.[2] در سال ۲۰۰۹، شمارِ مردمِ ساکن در مناطق شهری (۳٫۴۲ میلیارد نفر) از تعداد افرادِ ساکن در مناطقِ روستایی (۳٫۴۱ میلیارد نفر) پیشی گرفته و جهان از روستا نشینی به شهرنشینی روآور شده است.[3] این نخستین بار است که بیشترِ جمعیتِ جهان در شهرها زندگی می‌کنند تا در روستاها.[4]

مناطق شهری با روند شهرنشینی ایجاد شده و توسعه یافته‌اند. اندازه گیریِ حدودِ یک منطقه شهری، در تجزیه و تحلیلِ تراکمِ جمعیت و روندِ گسترشِ شهرها و نیز در تعیینِ جمعیتِ شهری و روستایی اهمیت دارد.

یک منطقهٔ کلان شهری می‌تواند شاملِ نه تنها یک منطقه شهری، بلکه شهرهای حومهٔ آن و شهرهای ماهواره‌ای که به لحاظِ اجتماعی-اقتصادی با هستهٔ مرکزیِ آن شهر رفت‌وآمد دارند باشد.

تعاریف

تعریفِ رسمیِ این اصلاح و ترکیب در میانِ ملت‌ها کمی با هم متفاوت است. تعریفِ مناطقِ شهری در کشورهای اروپایی معمولاً بر اساسِ زمین‌های با کاربریِ شهری است و در آن دامنهٔ فاصله‌ها در آن معمولاً بیش از ۲۰۰ متر نیست. در این روش، استفاده از تصویربرداری ماهواره‌ای به جای بلوک‌های سرشماری در تعیینِ مرزهای منطقه شهری متداول است. اما در کشورهای کمتر توسعه یافته، افزون بر کاربردِ کاربریِ زمین[5] و تراکم؛ گاهی این شرط را هم در نظر می‌گیرند که باید بخشِ بزرگی از جمعیت -که به طورِ معمول ۷۵٪ کلِ جمعیت در نظر گرفته می‌شود- در بخشِ کشاورزی مشغول به کار نباشد.

منطقه شهری در فرانسه

یک منطقه شهری (فرانسوی: aire urbaine[6]) بر اساسِ اداره ملیِ آمارِ فرانسه، یک هستهٔ توسعه یافتهٔ شهری و مقدارِ فعالیت و رفت‌وآمد به آن است. هنگامی که این مقدار به تراکمِ بزرگتری می‌رسد، این واحد به چیزی شبیهِ تعریفِ یک منطقه کلان‌شهری در ایالات متحده بدل می‌شود.

در استرالیا

در استرالیا، از این مناطق با ترکیبِ مراکز شهری و با خوشه‌های جمعیتیِ ۱۰۰۰ نفر یا بیشتر و با تراکمِ دسته کمیِ 200/km² نامبرده و تعریف می‌شود.[7]

جستارهای وابسته

• • ناحیه تجاری مرکزی
  • شهر
  • شهر جهانی
  • منطقه کلان‌شهری
  • مهترشهر
  • محدوده روستایی
  • حومه شهر
  • شهرک
• معماری
• برنامه‌ریزی شهری
• شهرنشینی

فهرست‌ها:

• فهرست پرجمعیت‌ترین مناطق شهری بر پایه جمعیت
• فهرست پرجمعیت‌ترین مناطق شهری اتحادیه اروپا
• فهرست پرجمعیت‌ترین مناطق شهری چین
• فهرست پرجمعیت‌ترین مناطق شهری آمریکا
• فهرست پرجمعیت‌ترین مناطق شهری بریتانیا
• فهرست پرجمعیت‌ترین مناطق شهری نروژ
• فهرست پرجمعیت‌ترین مناطق شهری اسکاندیناوی

منابع

1. "City population to reach 6.4bn by 2050". Herald Globe. Archived from the original on 14 July 2014. Retrieved 11 July 2014.
2. http://www.census.gov/popclock/
3. http://www.un.org/en/development/desa/population/publications/urbanization/urban-rural.shtml
4. http://www.who.int/gho/urban_health/situation_trends/urban_population_growth_text/en/
5. کاربریِ زمین، کشاورزی نباشد
6. Definitions and methods: Urban area
7. "1216.0 - Australian Standard Geographical Classification (ASGC), 2001". Australian Bureau of Statistics. Retrieved 2007-10-09.

• Wikipedia contributors, "Urban area," Wikipedia, The Free Encyclopedia, https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Urban_area&oldid=681917820 (accessed September 20, 2015).

پیوند به بیرون

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ منطقه شهری موجود است.

• United Nations Statistics Division (UNSTAT): Definition of "urban"
• World Urban Areas All identified world urbanized areas 500,000+ and others: Population & Density.
• Geopolis: research group, University of Paris-Diderot, France for world urban areas
• Gridded Population of the World – contains links to urban area definitions and maps for over 230 countries/territories
• City Mayors – The World's Largest Urban Areas in 2006
• City Mayors – The World's Largest Urban Areas Projected for 2020