ساواته
ساوات (به فرانسوی: Savate) یا بوکس فرانسوی (به فرانسوی: boxe française) یک هنر رزمی فرانسوی که در آن استفاده از ضربات دست، پا و سلاح های سرد آموخته میشود.

هنر رزمی ساوات که در ایران از ابتدای ورودش به کشور در دهه چهل شمسی توسط پایه گذار آن با نام ساواته معرفی و شناخته شد، روشی مشابه کیک بوکسینگ است که در هنگام مبارزه از کفش استفاده میشود. [1] این ورزش از ابتدای قرن نوزدهم با نام شوسان (Chausson) و با الهام از بوکس انگلیسی ولی با تفاوت مشهود در استفاده از ضربات پا پایهگذاری شد.[2]
تاریخچه
مایکل کاسیوس یک بوکسور فرانسوی بود که شوسان (مبارزات خیابانی فرانسه) را سازماندهی کرد. «مایکل کاسیوس» (۱۸۶۹–۱۷۹۴) در محله بلویل پاریس متولد شد. او فردی بود که تا حدود زیادی روش مبارزات خیابانی در فرانسه را سازماندهی کرد و آن را هنر ساوات نامید. تلاشهای او در طبقات مختلف جامعه نتیجه داد بهطوریکه اشراف و هنرمندان فرانسه علاقهمند به ساوات شدند. «دوک ارلان» - «کنت لاباتت» - «لرد هنری سیمور» و نقاش مشهور «پائول گاوارنی» از این دست افراد بودند.[3]
شاگردان اصلی کاسیوس برادران لکور بودند. چنان در واقع برادران لکور با نامهای «چارلز لکور» و «هربرت لکور» را نیز میتوان بنیانگذاران این هنر رزمی دانست. این دو پیشگامان ساواته در سال ۱۸۳۰ با ایجاد نظم و ساختار فنی که در طی زمان رشد و ارتقاء یافت، نام «ساوات» به معنی «کفش کهنه» را به مبارزات خیابانی فرانسه اطلاق کردند.[4]
به تدریج ساواته در فرانسه عمومیت یافت. «ژوزف پیر چارلمونت» (۱۹۱۴ – ۱۸۳۰) شاخصترین قهرمان ساواته در فرانسه در نیمه دوم قرن نوزدهم بود. وی در سال ۱۸۹۹ نخستین کتاب ساواته (بوکس فرانسوی) را به رشته نگارش درآورد. پسر وی «چارلز چارلمونت» (۱۹۴۴ – ۱۸۶۲) نیز یکی از نامآوران ساواته گشت.[5]
درجات فنی
۱. دستکش آبی
۲. دستکش سبز
۳. دستکش قرمز
۴. دستکش سفید
۵. دستکش زرد
۶. دستکش نقرهای (بالاترین درجه فنی)[6]
سبک ها
مسابقات ساواته در دو سبک آسوت و کامبت برگزار میشود.
در آسوت تنها دقت در اجرای نمایشی تکنیکها مورد نظر است.
در کامبت ضربات به صورت کامل به حریف وارد میشود. مسابقات کامبت به دو شیوه، با محافظ سر و گردن و بدون محافظ برگزار میشود.[7]
قوانین مسابقات
مسابقه ساواته در راندهای مختلف برگزار شده که بین هر راند زمان مشخص استراحت در نظر گرفته شدهاست.
براساس قوانین، هر رقابت میتواند در دو – سه – چهار یا پنج راند برگزار شود. مدت زمان راندها بین یک دقیقه، یک دقیقه و نیم تا دو دقیقه متغیر است.[8]
زمان استراحت بین هر راند rest minutes یک دقیقهاست.[8]
قوانین داوری
مسابقات توسط هیئت ژوری شامل داوران کناری و داور وسط، مورد قضاوت قرار میگیرد.
وقت نگه دار، کمیته پزشکی و بازرس وسایل ایمنی این هیئت را یاری میرسانند.
ناظر رسمی مسابقه، مرجع عالی مسابقات است که بر عمل کرد هیئت ژوری نظارت میکند.[9]
ساواته در ایران

ساواته در سال ۱۳۴۰ توسط مهدی کامران وارد ایران شد و در باشگاههایی چون ایران امروز و دیهیم تدریس گردید.
کامران، ساواتور مقیم فرانسه دارای دستکش نقرهای (عالیترین درجه فنی در هنر رزمی ساواته) و از شاگردان مستقیم کنت پیر باروزی (۱۹۹۴–۱۸۹۷) قهرمان افسانهای و سرشناس ساواته فرانسه (مؤسس فدراسیون ساواته فرانسه) بود.
در مدت کوتاهی ساواتورها و ساواتریسهای ایرانی به فراگیری این هنر رزمی زیر نظر مهدی کامران پرداختند. از شاگردان به نام کامران میتوان ساواتورهایی چون برادران معظمی، حمیدرضا توکل شعار (رئیس انجمن ساواته ایران)، مصطفی زاکانی، ناصر نظری، اسماعیل کاظمی (عضو هیئت مدیره انجمن) و عباس تفنگچی را نام برد.[10]
فریدون معظمی و فرامرز معظمی پس از مهدی کامران نخستین ساواتورهایی بودند که در ایران آموزش دیده و به واسطه شایستگی خود و تحمل تمرینات دشوار کامران و گذراندن سلسله مراتب کامل فنی، موفق به دریافت دستکش نقرهای از بنیانگذار ساواته در ایران و سپس کنت پیر باروزی شدند.[11][12][13] با خروج بنیانگذار این ورزش از کشور، ساواته دوران رکود خود را تا سال ۱۳۸۴ پشت سر گذاشت،[14][15] تا این که در سال ۱۳۸۶ فعالیت مجدد و تشکیلاتی این رشته با مجوز اتحادیه متخصصان ورزشهای رزمی ایران تحت عنوان انجمن ساواته ایران پس از ثبت و اخذ تاییدیه از قوه قضائیه و وزارت امور خارجه بهطور رسمی و قانونی در ایران آغاز شد.
انجمن ساواته ایران عضو جمعیت سازمانهای غیردولتی ورزش ایران است.[23]
ترجمه و تألیف کتب ساواته در دهه ۱۳۴۰



جواد مشیری در کتاب شصت سال ساواته در ایران می نویسد: به فاصله اندکی پس از ورود ساواته به ایران نخستین کتاب با موضوع ساواته در سال ۱۳۴۳ در ایران ترجمه شد. [24]
این کتاب فنون کشتی، جودو و کاراته و ساواته و رموز دفاع از خود اثر یونیشی و بروس تگنر به برگردانی م.ب. آ نام دارد.[25]
در سال ۱۳۴۷ نیز دومین کتاب با عنوان ساواته با نام کاراته - ساواته و رموز دفاع از خود به طریقه ژاپنی اثر بابی لو و به برگردانی علی اشرفی منتشر شد.[26]
نخستین کتاب ساواته در ایران در سال ۱۳۴۵ توسط برادران معظمی، زیر عنوان ساواته و جودو به رشتهٔ نگارش درآمد و در سال ۱۳۴۶ در دو نوبت و در نوبت دوم با نام ساواته، کاراته و جودو به چاپ رسید.[27]
مؤسسان و بزرگان ساواته ایران در این باره توضیح میدهند: «در چاپ اول ایراداتی مشاهده شد که سعی گشت در این چاپ مرتفع گردد. عدهای از خوانندگان محترم از این که در کتاب راجع به کاراته مطلبی وجود نداشت ایراد گرفته بودند… در چاپ دوم، بخش دیگری پیش از بخش ساواته موسوم به کاراته به کتاب اضافه نمودیم. علاوه بر آن باید اضافه نمود که حرکات ترکیبی بخشهای آخر کتاب از حرکات ساواته و کاراته تواماً نیز استفاده شدهاست. امید است این کوشش مورد توجه خوانندگان عزیز قرار گیرد». نویسندگان اثر هم چنین مینویسند: «بسیاری از مردم معتقدند که ساواته (بوکس فرانسوی) از مؤثرترین هنرهای رزمی است. صدها مانور و ضربات مرکب را فردی که ساواته میداند میتواند به کار ببرد و با آن خطرناکترین افراد را به حال مرگ بیندازد.
اگر به قدرت مرگآور ساواته شک دارید به سرگذشت (جان-سولیوان) یکی از بزرگترین قهرمانان سنگین وزن گوش دهید …
ساواته یک طرز شگفآور مبارزهاست که در فرانسه و در طی سالها کامل شده است؛ بهطوریکه یک پاریسی کوچک اندام با بهرهگیری از آن قادر میشود قویترین اشخاص را مغلوب کند. مهم نیست قد و وزن کنونی شما چیست، با دنبال کردن تمرینات ساواته میتوانید قدرت عظیمی را در پاهای خود به وجود آورید. تمرینات را درست همانطور که توضیح داده شدهاست انجام دهید … این تمرینات به خصوص در اضافه نمودن قدرت، سرعت، مقاومت، مهارت، حفظ تعادل و … مؤثرند».[28]
محمد حسین سعادتی مدیر انتشارات قائم، این کتاب را به سربازان شجاع و وطنپرست و تمامی نیروهای مسلح برای مقابله با متجاوزین به حقوق ملت سلحشور ایران تقدیم کرد.[29]
با توجه به استقبال ساواته کاران از کتاب، این اثر برای سومین بار در سال ۱۳۴۸ ازنو توسط انتشارات قائم مقام در ۵۰۰۰ جلد چاپ گردید.[30]
پانویس
- مشیری، جواد، شصت سال ساواته در ایران، تهران، انتشارات پارس میهن، ۱۳۹۹، ص ۱۲
- توکل شعار، حمیدرضا، دانشنامهٔ ساواته (بوکس فرانسوی) ورزشی با شش دهه پیشینه در ایران، تهران، انتشارات مهر، ۱۳۹۴، ص ۱۱.
- توکل شعار، حمیدرضا، ورزشهای رزمی و بنیان گذاران بزرگ آن، تهران، انتشارات مهر، ۱۳۹۴، ص ۱۵۴.
- همان، ص ۱۵۵
- همان، ص ۱۵۶
- توکل شعار، حمیدرضا، دانشنامهٔ ساواته (بوکس فرانسوی)، ورزشی با شش دهه پیشینه در ایران، تهران، انتشارات مهر، ۱۳۹۴، ص ۵۴.
- همان، ص ۴۶
- همان.
- همان. ص ۵۳
- توکل شعار، حمیدرضا، ساواته (بوکس فرانسوی) و اصول مبارزه در آن، تهران، سنا، ۱۳۹۱، صص ۲۱–۱۵.
- «: تاریخچه ساواته (بوکس فرانسوی) در ایران». بایگانیشده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۱.
- «پیشکسوت ساواته از قدمت ساواته در ایران میگوید». بایگانیشده از اصلی در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۲. دریافتشده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۱.
- دبیر انجمن ساواته ایران: قدمت ساواته ایران دهها سال بیشتر از تشکیل فدراسیون بینالمللی ساواته است.
- «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۹ فوریه ۲۰۱۲.
- «زاکانی دهها سند از پیشینۀ پنجاه سالۀ ساواته در ایران، موجود است». بایگانیشده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۲ ژانویه ۲۰۱۲.
- «تصاویر اسناد آغاز به کار رسمی ساواته در ایران- انجمن ساواته ایران». بایگانیشده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۲.
- «پیام تبریک دکتر کامران به مناسبت چهارمین سال تأسیس انجمن ساواته ایران». بایگانیشده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۶ دسامبر ۲۰۱۱.
- مجمع عمومی انجمن ساواته ایران برگزار شد
- «گفتگوی سخن گوی اتحادیه متخصصان ورزشهای رزمی با خبرگزاری فارس - ۱۳۸۸/۰۶/۲۲». بایگانیشده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۷ ژوئن ۲۰۱۱.
- «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۸ اکتبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۲۶ فوریه ۲۰۱۳.
- http://www.owjnews.ir/component/k2/item/46247-رئیس-انجمن-ساواته-ساواته-در-ایران-قدمتی-۵۰-ساله-دارد.html%5Bپیوند+مرده%5D
- «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۲۷ آوریل ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۶ آوریل ۲۰۱۸.
- «: اطلاعیه انجمن ساواته ایران». بایگانیشده از اصلی در ۸ اکتبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۳ ژوئن ۲۰۱۲.
- مشیری، جواد، شصت سال ساواته در ایران، تهران، انتشارات پارس میهن، ۱۳۹۹، ص ۳۹
- لیست مدارک یافت شده
- لیست مدارک یافت شده
- «انتشار نخستین کتاب ساواته در ایران در ۱۳۴۶ خورشیدی». بایگانیشده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۶ ژانویه ۲۰۱۲.
- معظمی، فریدون و فرامرز، کاراته، ساواته و جودو، تهران، قائم مقام، چ دوم، ۱۳۴۶، صص ۱۲–۹.
- معظمی، کاراته، ساواته و جودو، همان، ص ۳.
- لیست مدارک یافت شده
منابع
- یونشی، بروس تگنر، فنون کشتی، جودو و کاراته و ساواته و رموز دفاع از خود، برگردان م.ب. آ، تهران، اسکندری، چ ۱، ۱۳۴۳.
- لو، بابی، کاراته ساواته و رموز دفاع از خود به طریقه ژاپنی، برگردان علی اشرفی، تهران، اسکندری، ۱۳۴۷.
- معظمی، فریدون و فرامرز، ساواته و جودو، تهران، قائم مقام، چ ۱، ۱۳۴۶.
- معظمی، فریدون و فرامرز، کاراته، ساواته و جودو، تهران، قائم مقام، چ ۲، ۱۳۴۶.
- سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
- توکل شعار، حمیدرضا، دانشنامهٔ ساواته (بوکس فرانسوی)، ورزشی با شش دهه پیشینه در ایران، تهران، انتشارات مهر، ۱۳۹۴.
- توکل شعار، حمیدرضا، ساواته (بوکس فرانسوی) و اصول مبارزه در آن، تهران، سنا، ۱۳۹۱.
- توکل شعار، حمیدرضا، ورزشهای رزمی و بنیانگذاران بزرگ آن، تهران، انتشارات مهر، ۱۳۹۴.
- مشیری، جواد، شصت سال ساواته در ایران، تهران، انتشارات پارس میهن، ۱۳۹۹.