سحابی پروانه
ان‌جی‌سی ۶۳۰۲ یا سحابی پروانه یا سحابی حشره[1] یا کالدول ۶۹، نام یک سحابی سیاره‌نمای دوقطبی است که در صورت فلکی کژدم واقع شده‌است. ساختار این سحابی، یکی از پیچیده‌ترین ساختارهایی است که در سحابی‌های سیاره‌نما مشاهده شده‌است. طیف نوری سحابی پروانه، نشان می‌دهد که ستاره مرکزی آن یکی از داغ‌ترین ستاره‌ها در کهکشان است؛ آن چنان که دمای سطح آن بالای ۲۰۰٫۰۰۰ درجه کلوین بوده که بیانگر این است که اندازه این ستاره باید بسیار بزرگ باشد.
 | |
|---|---|
| داده‌های رصدی | |
| بعد | ۱۷h ۱۳m ۴۴٫۲۱۱s |
| میل | ۱۵٫۹۴″ ۰۶′ −۳۷° |
| فاصله | ۳٫۴ ± ۰٫۵ سال نوری (۱٫۰۴ ± ۰٫۱۶ پارسک) |
| قدر ظاهری (V) | ۷٫۱B |
| ابعاد ظاهری (V) | >۳′.۰ |
| صورت فلکی | کژدم |
| خصوصیات فیزیکی | |
| شعاع | >۱٫۵ ± ۰٫۲ سال نوری |
| نکات مهم | شیمی دوگانه، ستاره مرکزی داغ |
| دیگر نام‌ها | سحابی دو قطبی، سحابی حشره، سحابی پروانه، کالدول ۶۹ |
| همچنین ببنید: سحابی, فهرست سحابی‌ها | |
این ستاره مرکزی یک کوتوله سفید بوده و اخیراً با استفاده از دوربین ارتقاء یافته «میدان عریض» نصب شده بر تلسکوپ فضایی هابل کشف شده‌است. ستاره ذکر شده در حال حاضر دارای جرمی حدود ۰٫۶۴ جرم خورشید بوده و توسط یک صفحه استوایی متراکم منحصربه‌فرد تشکیل شده از گاز و غبار، احاطه شده‌است. احتمالاً این صفحه متراکم باعث برون‌ریزی ستاره برای تشکیل ساختار دوقطبی، همانند ساعت شنی شده‌است. این ساختار دوقطبی، ویژگی‌های جالب فراوانی را نشان می‌دهد که در این سحابی سیاره‌نما دیده می‌شود؛ از جمله دیواره‌های یونیزاسیون، گره‌ها و لبه‌های تیز.
منابع
- «سحابی حشره» [نجوم رصدی و آشکارسازها] هم‌ارزِ «Bug Nebula»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر یازدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۴۵-۳ (ذیل سرواژهٔ سحابی حشره)
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «NGC 6302». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱ سپتامبر ۲۰۱۱.