سردار همایون
سردار همایون قاسم خان والی (زاده ۱۲۵۳ – ۲۳ مرداد ۱۳۱۲) اولین شهردار شهر تبریز بود. او همچنین از فرماندهان بریگاد قزاق بود.
قاسم خان والی | |
|---|---|
 | |
| نخستین شهردار تبریز | |
| آغاز به کار ۱۲۸۶ | |
| پادشاه | محمدعلی شاه قاجار |
| پیش از | علی مسیو |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۱۲۵۴ خورشیدی تهران، |
| درگذشته | ۲۳ مرداد ۱۳۱۲ ارومیه، |
| ملیت | .svg.png.webp){kind=small} ایران |
| همسر(ان) | زرین کلاه عدل ملقب به مشرف‌السلطنه دختر سید حسن عدل‌الملک |
| فرزندان | از همسر اول: فخراعظم والی، سرورالعظمی والی (انصاری)، سرتیپ ابراهیم والی. از همسر دوم (خانم مشرف‌السلطنه عدل): هما والی ملقب به هما ضیاالملوک والی (عدل)، مریم والی (ممتاز)، زرین‌تاج والی ملقب به قدرت‌اعظم (سهرابی)، سرتیپ علی والی |
| محل تحصیل | مدرسه نظامی سن سیر فرانسه |
| پیشه | نظامی، سیاستمدار |
| دین | اسلام |
| خدمات نظامی | |
| لقب(ها) | سردار همایون |
| خدمت/شاخه | ارتش ایران |
| درجه | سرلشکر (امیر تومان) |
| فرمانده | فرمانده بریگاد قزاقرئیس شهربانی کل کشور |
زندگی‌نامه
قاسم‌خان پسر علی‌خان والی بود. او از مدرسه نظامی سن سیر فرانسه فارغ‌التحصیل شد. ابتدا آجودان محمد علی میرزا بود و بعدها اولین شهردار تبریز شد. وی در سال ۱۲۸۱ امتیاز اولین کارخانه برق ایران را برای احداث در تبریز بدست آورد[1] و در دورانی که وی ریاست بلدیه (شهرداری) تبریز را بر عهده داشت، اولین مرکز تلفن ایران، در تبریز دایر شد.[2] وی معاون فرمانده قشون آذربایجان، سازمان‌دهنده نخستین گارد مخصوص سلطنتی، رئیس قشون آذربایجان، رئیس شهربانی مرکز، حاکم تهران، رئیس بریگاد قزاق نیز بوده‌است.
او در دوران قاجاریه صاحب منصب ارتش و در چند ماه پایانی پیش از کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ و پس از اخراج افسران روس و استاروسلسکی، به مقام فرماندهی بریگاد قزاق رسید. بعد از کودتا و در ارتش رضاخان به مقام سرلشکری (امیر تومانی) نایل شد. در سال ۱۳۱۲ در ارومیه درگذشت و در صحن امام‌زاده ابراهیم در چهار فرسنگی آن شهر به خاک سپرده شد.[3]
همسر سردار همایون زرین کلاه عدل ملقب به مشرف‌السلطنه دختر سید حسن عدل‌الملک بود. دومین دختر آنان، مریم والی با عبدالله ممتاز پسر ممتازالسلطنه ازدواج کرد و دختر دیگر، هما والی، همسر احمدحسین عدل شد.[4]
منابع
- «سرگذشتی از ورود صنعت برق به ایران». روزنامهٔ همشهری. ۵ اردیبهشت ۱۳۸۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۵ دسامبر ۲۰۰۸.
- «پایتخت زنگ خورد». روزنامهٔ همشهری. ۳۱ فروردین ۱۳۸۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ آوریل ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۵ دسامبر ۲۰۰۸.
- نجفقلی پسیان و خسرو معتضد، از سوادکوه تا ژوهانسبورگ: زندگی رضاشاه پهلوی، نشر ثالث، ۷۸۶ صفحه، چاپ سوم، ۱۳۸۲، شابک ۹۶۴−۶۴۰۴−۲۰−۰ .
- عدل، شهریار. علی‌خان والی و سردار همایون والی بایگانی‌شده در ۱۹ آوریل ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine