شورش (فیلم ۱۳۵۲)

شورش فیلمی به کارگردانی و نویسندگی رضا میرلوحی و با حضور بازیگرانی چون ناصر ملک مطیعی و همایون (بازیگر) و مرتضی عقیلی در سال ۱۳۵۲ در سینماهای کشور به نمایش درآمد.

شورش
کارگردان	رضا میرلوحی
تهیه‌کننده	رضا شیبانی
نویسنده	رضا میرلوحی
بازیگران	ناصر ملک مطیعی همایون مرتضی عقیلی ارغوان نعمت الله گرجی منصور جعفری اصغر آقاخانی بهرام وطن‌پرست‏
فیلم‌بردار	ایرج صادق‌پور
تاریخ‌های انتشار	۱ آذر ۱۳۵۲
مدت زمان	۱۰۰ دقیقه
کشور	ایران

داستان فیلم

مردی مورد اعتماد و احترام مردم است و گروهی که این اعتماد مردم را بر او نمی پسندند و این اطمینان مخالف منافعشان است، می کوشند با توطئه او را ساقط کنند. با حیله و صحنه سازی، مرد را نسبت به همسرش و نزدیکترین دوستش بد گمان می کنند. مرد، بر اثر همین توطئه، همسرش را می کشد و با دوستش درگیر می شود اما پس از برخوردهایی با توطئه چینان، به واقعیت پی می برد. آنگاه آنقدر زنده می ماند تا انتقامش را از آنان بگیرد.[1]

نقد و بررسی

شورش، سومین فیلم رضا میرلوحی و دومین فیلمنامه ای بود که بر اساس یک اثر شناخته شده ادبی نوشت. فیلم برداشتی است از "اتللو" ی ویلیام شکسپیر است که گره های دراماتیک و کش و قوس های عاطفی آن، بر توطئه و سوءظن بنا شده است اما درونمایه اتللو، در قالب شورش جا نمی افتد و فیلم شکست می خورد. هم از جهت کیفی و هم از جهت فروش.

میرلوحی، خود در مصابحه ای گفته است، "من می اندیشیدم جماعتی که همپای من در تپلی گام برداشته اند، قدمی بلندتر اگر بردارم، مرا همراهی خواهند کرد. که چنین نشد. حالا که فکر می کنم، می بینم تم شورش از بنیاد گنگ بود. بی آنکه تعمدی در کار باشد، نامفهوم بود و این کاملا غریزی بود. شاید اشتباه از اینجا سرچشمه گرفت که نمی بایست با تماشاگری که لقمه را جویده می خواهد، اینطور نامفهوم روبرو می شدم".

البته بیش از آنکه گناه از تماشاگری باشد که لقمه را جویده می خواهد، علت را باید در گنگ و نامفهوم بودن دانست که خود میرلوحی به آن اشاره کرده است و تماشاگری که لقمه نجویده هم می خواهد، نمی تواند آنها را هضم کند.

در شورش جا به جا، کوششهای میرلوحی برای القای مفاهیم از طریق نوآوری در فرم و بکارگیری سمبل ها و استعاره ها به چشم می خورد، اما کلیت فیلم، توفیق در حد انتظار را به دست نمی آورد.[1]

حاشیه ها

میرلوحی پس از شکست تجارتی "شورش" برای جبران این شکست، در سینمای مبتذل تجارتی غرق شد و حاصل کارش، فیلمهای موفقی همچون خاتون، آقای جاهل و پاک‌باخته بود. میرلوحی می گوید، "اشتباه من این بود که خواستم مثل کنه به این سینما بچسبم".[1]

بازیگران

بازیگران	نقش
ناصر ملک مطیعی	کاظم
مرتضی عقیلی	عزیز
بهرام وطن‌پرست‏	جعفر
همایون	کریم
ارغوان	زهرا
حامده حامدی	همسر کاظم

منابع

1. مجله فیلم، شماره 1، صفحه 77.

• شورش (فیلم ۱۳۵۲) در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران
• شورش در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb)