صفر قهرمانیان

صفر قهرمانیان یا صفر قهرمانی معروف به صفرخان (۱۳۰۰ در روستای شیشوان - ۱۹ آبان ۱۳۸۱ در بیمارستان ایران‌مهر تهران) از زندانیان سیاسی مشهور ایرانی در زمان حکومت پهلوی است. وی در زمان آزادی‌اش طولانی‌ترین زندان سیاسی را در تاریخ ایران - به مدت ۳۲ سال - تحمل کرده بود.[2] صفر قهرمانیان افسر فرقه دموکرات آذربایجان بود و به همین جرم بازداشت گردید.

صفر قهرمانیان
زادهٔ۱۳۰۰
روستای شیشوان، عجب‌شیر
درگذشت۱۹ آبان ۱۳۸۱
بیمارستان ایران‌مهر، تهران
مدفنامامزاده طاهر کرج
ملیتایرانی
عنوانصفرخان
والدینمحمد حسین و گوهرتاج[1]

زندگی
سنگ قبر صفر قهرمانیان در امامزاده طاهر کرج

صفر قهرمانیان در سال ۱۳۰۰ در روستای شیشوان از توابع عجب‌شیر، در خانواده‌ای کشاورز به دنیا آمد. او در سال ۱۳۲۱، آغاز به مبارزهٔ علنی علیه فئودال‌ها کرد. پس از آن به فرقهٔ دموکرات آذربایجان پیوست. «صفر خان» در سال ۱۳۲۴ همزمان با فعالیت‌های تجزیه طلبان آذربایجان به رهبری پیشه‌وری با خانم ملوک باقر پور ازدواج و در قیام روستائیان آذربایجان بر ضد رژیم شاه شرکت کرد و به درجه «ماژوری» (سروانی) در ارتش تجزیه طلبان آذربایجان رسید.[3] پس از شکست فرقه، به عراق گریخت. در نیمهٔ دوم فروردین ۱۳۲۶ در عراق بازداشت شد و تا اواخر ۱۳۲۷ را در زندان‌های عراق زندانی بود. پس از آزادی به ایران بازگشت. در اسفند ماه همان سال، در یکی از روستاهای ارومیه بازداشت شد. دادگاه نظامی ابتدا او را به اعدام و سپس با یک درجه تخفیف به حبس ابد محکوم کرد. او در جریانات انقلاب ۱۳۵۷، در آبان ماه آن سال همراه سایر زندانیان سیاسی آزاد شد.[2] صفر قهرمانیان در ۱۹ آبان ۱۳۸۱ در بیمارستان ایران‌مهر تهران در گذشت. سه روز بعد، در ۲۲ آبان در امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده شد.[4]

پانویس
  1. علی‌اشرف درویشیان (۱۳۷۸)، خاطرات صفرخان (صفر قهرمانیان) / درگفتگو با علی‌اشرف درویشیان، تهران: نشر چشمه، ص. ص ۳۲، شابک ۹۶۴-۶۱۹۴-۹۸-۲
  2. علی‌اشرف درویشیان (۱۳۷۸)، خاطرات صفرخان (صفر قهرمانیان) / درگفتگو با علی‌اشرف درویشیان، تهران: نشر چشمه، ص. صص ۱۵–۱۶، شابک ۹۶۴-۶۱۹۴-۹۸-۲
  3. «صفر خان». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ مارس ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۹ فوریه ۲۰۱۴.
  4. مهرداد راستگوی اقدم. «صفر قهرمانیان؛ قهرمان بی‌ادعا». چشم‌انداز ایران. دریافت‌شده در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۸۸.

منابع
  • Misagh Parsa: Social Origins of the Iranian Revolution. New Brunswick: Rutgers University Press, 1989. P. 151.

زندانی زمان (شرح زندگی و مبارزات صفر خان)، امیر چهره گشا، تبریز: نشر اختر۱۳۸۳ یادمان صفرخان، امیر چهره گشا، تهران: نشر نخبگان ۱۳۹۶ چاپ دوم

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.