عبدالنبی قیم
عبدالنبی قَیّم (چهارم اردیبهشت ۱۳۳۵ در آبادان)، نویسنده، پژوهشگر، و فرهنگ‌نویس ایرانی، و نویسنده و گردآورندهٔ فرهنگ معاصر عربی فارسی است. قَیّم از عرب‌های ایرانی است. کتاب فرهنگ لغت «قیم» از برجسته‌ترین آثار او در ایران است، که تاکنون سیزده مرتبه به چاپ رسیده. وی همچنین در زمینهٔ تاریخ اهواز، تألیفاتی دارد.[1][2] وی دارای مداراک دانشگاهی در اقتصاد، مدیریت اجرائی و مدیریت بحران است.[3]
| عبدالنبی قیم | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۳۳۵ خورشیدی آبادان |
| محل زندگی | آبادان، اهواز |
| ملیت |  ایران |
| آثار | فرهنگ معاصر عربی فارسی فرهنگ معاصر میانه عربی فارسی پانصد سال تاریخ خوزستان فراز و فرود شیخ خزعل عرب الأهواز پادشاهی میسان و اهواز یا احواز فرهنگ معاصر عربی-فارسی دو جلدی |
| مذهب | شیعه |
| همسر(ها) | هلالات |
| فرزندان | عصام مها میساء |
| والدین | عبود قیم |
زندگی‌نامه
عبدالنبی قَیّم متولد چهارم اردیبهشت ماه ۱۳۳۵ هجری خورشیدی برابر با (۱۹۵۶/۴/۲۵ میلادی) در شهر آبادان است. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در همان شهر سپری کرد و در سال۱۳۵۴ هـ. خ (۱۹۷۵ م) مدرک دیپلم را از دبیرستان رازی آبادان گرفت. وی در همان سال موفق به قبولی در کنکور سراسری در رشته اقتصاد دانشگاه جندی شاپور اهواز شد و در سال ۱۳۵۸ هـ. خ (۱۹۸۰م) موفق به فارغ‌التحصیلی شد. وی پس از آن موفق به اخذ مدرک کارشناسی ارشد در رشته مدیریت اجرائی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اهواز شد.[3] پس از آن، در رشته مدیریت بحران دانشگاه اصفهان در مقطع دکترا فارغ‌التحصیل شد.
در اسفند ماه ۱۳۶۹ هـ. خ (فوریه ۱۹۹۱. م) تألیف فرهنگ معاصر عربی- فارسی را آغاز کرد و پس از یازده سال در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۱ (آوریل ۲۰۰۲. م) چاپ اول آن در ۱۲۷۰ صفحه منتشر شد. تا آبان ماه ۱۳۸۸ (نوامبر ۲۰۰۹) پس از هفت سال، چاپ هشتم آن شد.[4] و بعد از آن چاپ نهم روانه بازار شد[5] وبگاه فرهنگ معاصر در خارج از کشور نیز فرهنگ مزبورد مورد قبول رشته زبان فارسی در دانشکده زبان‌های خارجی دانشگاه ملک سعود شهر ریاض قرار گرفته‌است. روزنامه‌های فرا منطقه‌ای الشرق الاوسط و الحیاه که هر دو در لندن چاپ و توزیع می‌شوند هر کدام به تنهایی مقاله‌ای در وصف این کتاب نوشته‌اند. دکتر رحمان سلیمانف رئیس بخش عربی دانشگاه دوشنبه تاجیکستان، این کتاب را به عنوان تنها فرهنگ عربی فارسی به علاقه‌مندان توصیه کرده‌است.[6]
_and_Farouk_Shousha.jpg.webp)
وی در سال ۱۳۶۳ هـ. خ در شرکت ملی حفاری ایران مشغول بکار شد و از آن تاریخ تا به امروز ساکن شهر اهواز است. ایشان در سال ۱۳۸۰ به عنوان عضو شورای علمی بنیاد خوزستان‌شناسی برگزیده شد و در سال ۱۳۸۶ هـ. ش (۲۰۰۷. م) از سوی مرکز فرهنگی کره جنوبی و جهان اسلام در شهر سئول به عنوان مشاور مرکز انتخاب شد.[7]
وی به دعوت مؤسسه بابطین در دوازدهمین همایش بابطین در شهر سارایوو که با حضور برخی از چهره‌های شناخته شده ادب و فرهنگ ایران هم همراه بود شرکت کرد؛ قیّم که فرهنگ عربی فارسی تألیف او تاکنون ۹ بار از سوی انتشارات فرهنگ معاصر تجدید چاپ شده‌است، به همراه دکتر آذر شب استاد دانشگاه تهران و دکتر تبرائیان معاون مجمع تقریب بین مذاهب، موسی بیدج مترجم و شاعر، دکتر حاج ابراهیمی استاد دانشگاه اصفهان، دکتر حکیمه دبیران استاد دانشگاه، سمیر ارشدی استاد دانشگاه کویت در این همایش حضور یافتند. این همایش در روزهای ۱۹ الی ۲۱ اکتبر برابر با ۲۷ لغایت ۲۹ مهر ماه، شهر سارایو پایتخت بوسنی و هرزگوین برگزار شد. رئیس‌جمهور بوسنی، عمرو موسی و یوسف قرضاوی از شخصیت‌های شرکت‌کننده در این مراسم بودند.[8]
آثار
کتب
- فرهنگ معاصر عربی – فارسی در ۱۲۷۰ صفحه، سال۱۳۸۱ انتشار یافت. از ویژگی‌های این فرهنگ لغت می‌توان به حذف «ال» معرفه از اول اسم‌های عربی و ثبت اسماء عربی در فرهنگ لغت بدون «ال» اشاره کرد. البته در این خصوص استثناهایی وجود دارد که رعایت شده‌است.
برخی اطلاعات زبانی خاص زبان عربی که در فرهنگ‌های یک زبانه عربی ثبت شده‌اند، در کتاب حذف شده‌اند. در حقیقت فرهنگ دو زبانه، فرهنگ معادل و برابر مدخل‌های زبان مبدأ در زبان مقصد است. حذف مصدرهای افعال و حذف عین‌الفعل مضارع از جمله خصوصیات این کتاب است.[10]
همچنین در راستای ساده‌تر کردن کتاب و هر چه فارسی تر کردن آن، فاعل و مفعول‌های عربی در فرهنگ معاصر حذف شده‌اند و به جای آن‌ها فاعل و مفعول فارسی آن هم در پرانتز ذکر شده‌است.[11][12][13][14]
- فرهنگ معاصر میانه عربی - فارسی در ۹۰۰ صفحه، سال ۱۳۸۶ انتشار یافت. وی پس از انتشار فرهنگ معاصر عربی - فارسی در سال ۱۳۸۱ با ۶۰ هزار مدخل، تلاشی را برای گزینش مدخل‌های متداول و برابرهای پرکاربرد عربی از میان خیل عظیم مدخل‌ها می‌آغازد. قیم مبنای کار خود را در گزینش مدخل‌ها، زیرمدخل‌های متداول، انتخاب برابرها و مدخل‌های متداول پرکاربرد، بر دو کتاب «قاموس المورد» دکتر روحی البعلبکی و «المنجد الوسیط فی العربیه المعاصره» گذاشت.[15][16][17]
- پانصد سال تاریخ خوزستان در ۵۱۲ صفحه، سال ۱۳۸۸ انتشار یافت. نگارش کتاب «پانصد سال تاریخ خوزستان»، علاوه بر نقد و بررسی کتاب «تاریخ پانصد ساله خوزستان احمد کسروی»، پژوهشی در باب پانصد سال تاریخ مردم عرب خوزستان است.[18][19][20]
این کتاب به عنوان یکی از پر فروش معرفی شده و در جراید مختلفی مورد نقد و بررسی قرار گرفت.[21]
- فرهنگ معاصر عربی _ فارسی دو جلدی نیز از دیگر آثار قیم است که در سال ۱۳۹۳ روانه بازار کتاب شد. این فرهنگ ضمن این‌که دربر گیرندهٔ لغات قدیمی عربی است، فاقد لغات مهجور و متروک بوده و بیش از هر چیز دربر گیرندهٔ مدخل‌های جدید، معانی جدید و لغات و اصطلاحات علمی روز است. به همین دلیل فرهنگ مزبور را هم از نظر شکل و هم از نظر محتوا می‌توان فرهنگ عربی – فارسی امروز نامید.[22]
- کتاب "پادشاهی میسان و اهواز یا احواز" که آذرماه 1398 توسط انتشارات اختران منتشر و توزیع شد.[23]
- کتاب فرهنگ معاصر عربی - فارسی اثر عبدالنبی قیم- دو جلدی [24]
پژوهش‌ها
نگاهی جامعه شناختی به زندگی و فرهنگ مردم عرب خوزستان «فصلنامه مطالعات ملی، سال۱۳۸۰ فصلنامه شماره ۷»[25]
تصدی‌گری در استان خوزستان[26]
مقاله
- اقدامات فرهنگی سید مطلب مشعشعی[27]
- نگاهی به سنتها[28]
- تحول و تطور فرهنگ‌نویسی عربی - فارسی[29]
- تاریخ‌نگاری کسروی[30]
- روشنفکر وانتقاد[31]
- به یاد سید هادی بالیل موسوی نخل‌ها در سوگ او اشک می‌ریزند[32]
- تشکیل بنیاد خوزستان‌شناسی، انتظاری چند ساله[33]
- مقاله از خاراکس تا خرمشهر[34][35]
- پاسخ به مصطفی بادکوبه‌ای[36]
- جواد طباطبایی و تحریف تاریخ [37]
- تقی زاده در محکمه آدمیت [38]
- نقد فرهنگ معاصر عربی - فارسی آذرتاش آذرنوش (برنده جایزه نقد کتاب) [39]
نقد کتاب
- نقد کتاب «نگاهی به تاریخ خوزستان» تألیف نیره زمان رشیدیان، روزنامه اهواز
- نقد و معرفی کتاب «تاریخ خوزستان» تألیف محمد جواهر کلام، روزنامه اهواز
- نقد و معرفی کتاب «مشعشعیان» تألیف محمد علی رنجبر، مجله آیین پژوهش
- نقد کتاب «قرائت متون معاصر» تألیف مصطفی جباری، احسان اسمعیلی طاهری، انتشارت سمت
- نقدکتاب «المصطلحات المتداولة فی الصحافة العربیة» ، انتشارات سمت، تألیف محمدرضا عزیزی‌پور
- نقد کتاب «قومیت و قوم‌گرایی در ایران از اقسانه تا واقعیت»[40]
ترجمه
- مقاله سنت و مدرنیسم، دکتر محمد عابد الجابری، روزنامه همبستگی
- مقاله تروریسم افراد و تروریسم دولت‌ها، دکتر حسن خنفی، روزنامه نوروز
- مقاله جهان عرب و ایران، دکتر حسن خنفی، روزنامه همبستگی
- مقاله تمدن‌ها، برخورد یا گفتگو، دکتر حسن خنفی، روزنامه نوروز
- مقاله نقش دولت در توسعه جامعه مدنی، دکتر احمد الموصللی، روزنامه اخبار اقتصاد
- مقاله جامعه مدنی، سرآغاز توسعه و جهش، معن بشور، روزنامه گوناگون
- مقاله دولت و جامعه مدنی، مکمل یامخالف یکدیگر، دکتر حسن خنفی، روزنامه آزادگان
تاریخ اهواز و کاظم الساهر
عبدالنبی قیم، نسخه‌ای از چاپ دهم فرهنگ معاصر عربی ـ فارسی و همچنین ترجمهٔ کتاب عربی پانصد سال تاریخ خوزستان را به کاظم الساهر، خوانندهٔ عراقی، هدیه داد. این هدایا در حاشیهٔ برنامهٔ The voice یکی از پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیونی در خاورمیانه داده شد.[41]
واکنش‌ها
وی در کتاب خود به نام "پادشاهی میسان و اهواز یا احواز" با تاکید بر متاخر بودن نام خوزستان ادعا می‌کند که "هیچ نوشته یا کتاب تاریخی یافت نشده که قبل از سال 367 هجری نام خوزستان در آن آمده باشد."[42] این در حالی است که در ده ها نوشته و کتاب، نام خوزستان از دوران هخامنشیان ذکر کرده است.[43] اما به گفته ایشان منظور خود واژه"خوزستان" است و نه واژه هاى ديگر که از آن مشتق شده یا تلفظ های دیگر واژه مذکور. چنانکه قبل از وی جهانگير قائم مقامى در سال ١٣٤٩در دو مقاله جداگانه ( نام مقالات در صفحه٢٦٩ كتاب پادشاهى ميسان ذكر شده اند) اين مطلب را خاطرنشان کرده است.
قیم با نگارش متنی به سخن منتشر شده از جواد طباطبایی واکنش نشان داد. قیم معتقد است برخی نویسندگان ازجمله طباطبایی برای تعریف و تمجید از تاریخ و فرهنگ ما از دیگران مایه می‌گذارند و دیگران را تخریب می‌کنند؟ و این دیگران کسی نیست جز عرب.
واکنش قیم به این جمله از طباطبایی بود که گفته بود "عرب‌ها جایی عنوان کرده‌اند که عرب نمی‌تواند شاهنامه داشته باشد". قیم در پاسخ به این جمله نوشت: "آقای طباطبایی با این سخن خود نشان داد که از شعر و ادبیات عرب بی اطلاع است. پانصد سال قبل از شاهنامه، عرب‌ها " معلقات سبع" را داشته‌اند که از نوادر شعر بوده و هست".[44]
جوایز
عبدالنبی قیم به خاطر تالیف فرهنگ دو جلدی عربی - فارسی برنده ششمین دوره جایزه شیخ حمد در قطر شد. [45]
پیوند به بیرون
منابع
- ایسنا خوزستان
- «فرهنگ عربی - فارسی قیّم به چاپ 13 رسید». عصر ایران. ۲۱ شهریور ۱۳۹۷.
- روزنامه ایران شماره ۲۱۸۵ - سال هشتم - پنجشنبه ۲۷ تیر ۱۳۸۱
- «فرهنگ معاصر». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ دسامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱ دسامبر ۲۰۰۹.
- «نگاه همه‌جانبه به تحولات ادبیات و شعر عرب و غیر عرب». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۸ اوت ۲۰۱۱.
- همشهری آنلاین
- روزنامه اعتماد شماره ۱۶۰۸ تاریخ ۱۳۸۶/۱۱/۱۶
- همشهری آنلاین
- «الهام لطیفی، دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی دانشگاه لییج، کتاب "پانصد سال تاریخ خوزستان" را به زبان فرانسه در بلژیک معرفی کرد». وبگاه. خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا). ۱۳۹۰. ص. فارسی. دریافت‌شده در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۱.
- میدل ایست آنلاین
- روزنامه همشهری دوشنبه ۲۴ آذر ۱۳۸۲ - شماره ۳۲۵۴
- بایگانی‌شده در ۴ ژوئیه ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine وبگاه فرهنگ معاصر
- الشرق الاوسط
- جریدة المعرفة
- روزنامه اعتماد ملی شماره ۷۵۷ در تاریخ ۱۳۸۷/۷/۱۶
- بایگانی‌شده در ۲۰ دسامبر ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine وبگاه فرهنگ معاصر
- روزنامه القبس کویت
- کانون ادبیات ایران
- روزنامه سرمایه شماره ۱۱۴۳ چهارشنبه ۲۹ مهر ۱۳۸۸
- بایگانی‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine انتشارات اختران
- پانصد سال تاریخ خوزستان روزنامه شرق
- ارکا بوک (۱۳۹۳). «فرهنگ معاصر عربی فارسی دو جلدی ویراست دوّم فرهنگ معاصر».
- «موسسه گسترش فرهنگ و مطالعه». موسسه گسترش فرهنگ و مطالعه. دی ۱۳۹۸.
- «کتاب فرهنگ معاصر عربی - فارسی اثر عبدالنبی قیم- دو جلدی». دی ۱۳۹۸.
- بایگانی‌شده در ۹ ژوئیه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine بایگانی فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات ملی
- این مقاله براساس درخواست مرکز پژوهش‌های مجلس بوده
- بایگانی‌شده در ۱۷ ژانویه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine پایگاه حوزه
- هفته‌نامه اهواز، شنبه ۳ دی ماه سال ۱۳۷۹، ویژه عید فطر
- کتاب ماه – ادبیات و فلسفه – سال دهم – شماره ۱ , ۲ , ۳ – آبان، آذر و دی ۱۳۸۵
- کتاب خوزستان (۱) – بنیاد خوزستان‌شناسی
- هفته‌نامه اهواز، شنبه ۲۴ آذر سال ۱۳۸۰، شماره ۱۰۰
- روزنامه صوت‌الشعب، سال سوم ـ شماره ۲۳ ـ دوشنبه ۶ آبان ۱۳۸۱
- روزنامه رأی ملت، دیدگاه
- همشهری ماه شماره خرداد ۱۳۹۰
- وبلاگ شخصی عبدالنبی قیم
- وبلاگ شخصی عبدالنبی قیم
- مجله بخارا، شماره 131، تیرماه 1398.
- اندیشه پویا، سال نهم، شماره شصت و نهم، مهرماه 1399.
- عبدالنبی قیم. «نقد و بررسی فرهنگ معاصر عربی - فارسی (آذرتاش آذرنوش)». پرتال جامع علوم انسانی.
- فصلنامه مطالعات ملی – سال دوم – تابستان ۱۳۸۰ شمارهٔ ۸
- ایسنا خوزستان
- پادشاهی میسان و اهواز یا احواز، بخش خوزستان.
- وامقی، ایرج، نوشته‌های مانی و مانویان، ۱۳۷۸، ص ۲۹۰.
- عبدالنبی قیم. «جواد طباطبایی، فردوسی و شعرای عرب». عصر ایران.
- خبرگزاری مهر (۱ دی ۱۳۹۹). «عبدالنبی قیم برگزیده ششمین دوره جایزه شیخ حمد شد».