فوران پلینیایی
فَوَران پلینیایی گونهای انفجار آتشفشانی است که ویژگی آن همانندی با نوع فوران آتشفشان کوه وزوویوس ایتالیا در سال ۷۹ میلادی است.
در آن سال پلینی پسر یکی از نویسندگان روم باستان در نوشتهای این فوران را توصیف کرد.
در فوران پلینیایی ستونی از دود و خاکستر تا پوشکره (استراتوسفر) بالا میرود. از ویژگیهای این نوع فوران ایجاد گدازههای سنگ پایی و فورانهای نیرومند و پیوستهٔ گاز در هوا است. آتشفشانهای پلینیایی به طور فعالیت مداومی در طول سال ندارند و ممکن است پس از سالها خاموشی فوران کنند و حفرهٔ تفتالی خود را به طور کامل خالی کنند و مخروطشان فروریزد.
فوران پلینیایی در آتشفشانهای نزدیک نواحی فرورانش رخ میدهد. تفتال بیرون راندهشده گرانروی بسیار زیادی دارد و باعث سد شدن مجراهای مخروط و انفجار شدید آنها میشود. این انفجارها میتوانند کل آتشفشان را از بین ببرند و یک کاسه آتشفشانی (کالدرا) را تشکیل دهند. ستون دود و خاکستر حاصل از فوران معمولاً دهها کیلومتر ارتفاع دارد و بارانی از خاکسترهای داغ را در تمامی نواحی اطراف میپخشاند. این فورانات معمولاً با بهمن گاز و خاکستر جوشان همراه است که به طور موازی با سطح زمین، به سرعت پیش میرود و بسیار خطرناک است.
جستارهای وابسته
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Plinian_eruption»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۲۲ ژانویه ۲۰۰۸).
ویکیپدیای فرانسوی