قربانی سوخته
قربانی سوخته یا عولاه (عبری: קָרְבַּן עוֹלָה کوربان عولاه) که در زبان‌های اروپایی به واژه هولوکاست ترجمه می‌شود یک نوع قربانی حیوان است که در تورات مورد اشاره قرار گرفته‌است. این لغت اولین بار در داستان نوح مورد اشاره قرار گرفته‌است. در زمان وجود معبد اول (معبد سلیمانׁ) و معبد دوم اورشلیم قربانی سوخته هر روز دو بار در قربانگاه معبد انجام می‌شد. در این مراسم گوشت قربانی به صورت کامل توسط آتش از بین می‌رفت؛ ولیکن پوست حیوان سوزانده نمی‌شد و به کاهنان معبد داده می‌شد.
ریشه لغوی
لغت عبری عولاه (עֹלָה) در کتاب مقدس ۲۸۹ بار استفاده شده‌است. معنی لغوی آن چیزی است که در دود بالا رود. ترجمه انگلیسی رایج این لغت «هولوکاست» است. در اولین ترجمه یونانی تورات، این لغت به واژه هولوکاستن ترجمه شده‌است. امروزه بعضی ترجمه‌های انگلیسی کتاب مقدس آن را به هولوکاست و بعضی به قربانی سوخته (Burnt Offering) ترجمه می‌کنند.
در کتاب مقدس
اولین استفاده از لغت عولاه در کتاب مقدس در داستان نوح است. «از هر حیوان وحشی پاکیزه، و هر پرنده پاکیزه گرفت و آنها را به صورت قربانی سوخته در قربانگاه پیشکش کرد» (کتاب پیدایش، ۸:۲۰). در داستان قربانی کردن اسحاق توسط ابراهیم نیز واژه عولاه مورد استفاده قرار گرفته‌است. در این داستان ابراهیم قصد داشت اسحاق را به صورت قربانی سوخته به خداوند تقدیم کند «او را به صورت قربانی سوخته در بالای یکی از کوه‌ها پیشکش کند» (کتاب پیدایش ۲۲:۲۲). سومین اشاره به عولاه قبل از زمان معبد سلیمان در زمان شعیب پدرزن موسی است. (کتاب خروج، ۱۸:۱۲).
در قانون موسی
منبع دستور عولاه در قانونی که به موسی داده شد در کتاب خروج ۲۰:۲۴ و سپس در کتاب اعداد ذکر شده‌است.
به آنها بگو، این قربانی غذایی است که باید به پروردگار تقدیم کنید: دو گوسفند یکساله که دارای هیچ عیبی نباشند، تا به صورت روزانه هر روز سوزانده شوند. - عهد عتیق، کتاب اعداد، ۲۸:۳
چگونگی قربانی کردن گوسفند در کتاب لاویان ۱:۱۱ ذکر شده‌است:
و آن باید در کنار قربانگاه قربانی شود درحالی که به سمت شمال در برابر خداوند است و خون آن باید توسط فرزندان هارون کاهن (کوهنها) بر روی قربانگاه و اطراف آن پاشیده شود.
از این رو قربانی روزانه کوربان عولاه دو مرتبه در روز انجام می‌شد. این کار یکبار در صبح و بار دیگر در عصر انجام می‌گردید. قربانی حتماً باید یک گوسفند می‌بود.
صورتهای مختلف قربانی
کوربان عولاه معمولاً به عنوان کفاره گناهان، پایان قول نذرین، بعد از بهبود بیماری پوستی، توسط یک زن بعد از زایمان، بعد از خروج مایعات غیرطبیعی از بدن، گرویدن یک جنتیل به یهودیت، یا به صورت داوطلبانه انجام می‌شد. در این حالتها حیوان قربانی می‌توانست حیوانات دیگری نظیر گاو، بز، کبوتر باشد.
روش قربانی
ابتدا حیوانات برای نداشتن هر ایرادی مورد معاینه قرار می‌گرفتند. سپس حیوان به شمال قربانگاه منتقل می‌شد و به صورت کوشر ذبح می‌شد. خون قربانی توسط کاهن به صورت دقیقی جمع می‌شد و بر روی قربانگاه پاشیده می‌شد. سپس پوست حیوان کنده می‌شد و پوست آن به کاهنان معبد داده می‌شد. گوشت حیوان به قطعات مختلف تقسیم شده و بر روی آتش قرار می‌گرفت. بعد از اینکه گوشت حیوان به خاکستر تبدیل شده بود، یک کوهن در روز بعد آن خاکستر را جمع کرده و به محلی پاکیزه بیرون از معبد می‌برد.
در بین یهودیت یونانی شده
در ترجمه یونانی کتاب مقدس لغت عبری عولاه معمولاً به لغت هولوکاست ترجمه می‌شود. در کتاب پیدایش ۲۲:۲ قربانی شدن اسحاق توسط پدرش ابراهیم به عنوان یک هولوکاست مطرح شده‌است. همچنین به صورت تعجب آوری قربانی شدن انسان توسط آهاز برای خدای بعل به صورت هولوکاست ترجمه شده‌است.
در مسیحیت
با اینکه مسیحیت کتاب عهد عتیق را قبول دارد، ولیکن قربانی سوخته در مسیحیت نقشی ندارد. بعضی مسیحیان به صلیب کشیده شدن عیسی را نوعی از قربانی سوخته می‌دانند.
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Burnt offering (Judaism)». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۹ ژانویه ۲۰۱۵.