محاصره پاریس (۸۴۵)

محاصرهٔ پاریس (انگلیسی: Siege of Paris‎) و چپاول ۸۴۵ این شهر، اوج یورش وایکینگ‌ها به پایتخت فرانک‌ها بود. نیروهای وایکینگ از سوی یکی از سران قبایل به نام «راگنار» رهبری می‌شدند. ناوگان او دربردارندهٔ ۱۲۰ کشتی که هزاران جنگجو را با خود حمل می‌کردند در مارس ۸۴۵ وارد رود سن شده اقدام به پیش‌روی در آن کردند. در پاسخ، شارل تاس پادشاه فرانک‌ها ارتش کوچکی فراهم آورد؛ ولی پس از شکست یکی از دو لشکر همین ارتش، باقی نیروها میدان را خالی کردند و عقب نشستند. مهاجمان در پایان ماه مارس هم‌زمان با عید پاک به پاریس رسیدند. آنها پس از اشغال و تاراج شهر، سرانجام با دریافت ۷۰۰۰ لیور فرانسه (برابر ۲۵۷۰ کیلو زر و سیم) به عنوان غرامت جنگی از شارل تاس، پاریس را ترک کردند.

Siege of Paris (845)
بخشی از the Viking expansion
A Viking siege of Paris, 19th century portrayal
تاریخ 845, siege began 28/29 March مکان پاریس، فرانک باختری نتیجه آتش بس فرانسه مجبور به خراج ۷۰۰۰ لیور فرانسه به وایکینگ شد
طرفین درگیر
فرانک باختری	دانمارک وایکینگ‌ها
فرماندهان و رهبران
شارل تاس	Reginherus (possibly راگنار لودبروک) فلوکی ویلگروآسون
قوا
unknown	120 ships, with at least 5,000 men

پادشاهی فرانک‌ها نخستین بار در سال ۷۹۹ (۱۰ سال پس از اولین یورش وایکینگ‌ها به پورتلند و دورست انگلیس) مورد یورش وایکینگها قرار گرفت. یورشی که در سال ۸۱۰ شارلمانی را به ساخت یک سیستم پدافندی در راستای ساحل شمالی فرانسه رهنمون شد. این سیستم پدافندی یکی از یورش‌های وایکینگها که سال ۸۲۰ یعنی ده سال پس از مرگ شارلمانی رخ داد را دفع کرد ولی نتوانست یورش دوبارهٔ وایکینگهای دانمارکی به درستاد و فریزلند که در سال ۸۳۴ رخ داد را ناکام بگذارد.

تاخت و تاز ۸۲۰ و ۸۳۴ با تاخت و تازهای بعدی نامرتبط و کمابیش کوچکتر از آن بودند. تهاجمات سیستماتیک تا میانهٔ سال ۸۳۰ آغاز نشده بود و فقط حملاتِ گهگاهی در این سو یا آن سوی کانال مانش رخ می‌داد.

تهاجم‌های وایکینگها اغلب نمود کشمکشی بود میان بلندپایگان سرزمین‌های شمالی برای کسب قدرت بیشتر و موقعیت بهتر. دانمارکی‌ها نیز مانند دیگر ملل همسایهٔ فرانک‌ها از اوضاع سیاسی این کشور آگاهی داشتند و دههٔ ۸۳۰ و اوایل ۸۴۰ از جنگ‌های داخلی فرانک‌ها بیشترین استفاده را کردند. یورش‌های گسترده در آنتورب و نورموتیر (۸۳۶) و در روان و کوئنتویک و نانت (۸۴۲) اتفاق افتاد.

یورش و محاصره

۴ سال پیش از محاصره پیرامون سال ۸۴۱ شارل تاس زمین‌هایی را در ترو به راگنار داد؛ ولی راگنار نهایتاً این منافع و توجه پادشاه را از دست داد. در سال ۸۴۵ وایکینگ‌های راگنار در مسیر پیش‌روی‌شان در رود سن به روان حمله کردند. در پاسخ به این حمله شارل تاس که مصم بود از ویرانی کلیسای سن-دنی جلوگیری کند ارتشی فراهم آورد و آن را به دو لشکر بخش کرد؛ هر کدام برای یک سوی رود سن. راگنار به یکی از هنگ‌های لشکر کوچک‌تر حمله کرد و آنرا شکست داد و ۱۱۱ نفر از مردان آن را اسیر کرده در یکی از جزایر رود سن بدار آویخت. این کار برای ادای احترام به خدای وایکینگ‌ها اودین و هم‌چنین تحریک کشتار باقی نیروهای فرانکی انجام شد. وایکینگ‌ها در دوشنبه ۲۹ مارس هم‌زمان با عید پاک به پاریس رسیدند، به شهر درآمدند و به تاراج آن دست زدند. در طی اشغال پاریس، طاعون در اردوگاه وایکینگها افتاد. وایکینگها پس از نیایش به درگاه خدایان خود به سفارش یکی از اسیران مسیحی اقدام به روزه گرفتن کردند و اینگونه طاعون فروکش کرد.

فرانک‌ها نمی‌توانستند هیچ‌گونه پدافند مؤثری در برابر مهاجمان تدارک ببینند و وایکینگها تنها زمانی اشغال را کنار گذاشتند که ۷۰۰۰ لیور فرانسه از پادشاه فرانک‌ها شارل تاس گرفتند. با توجه به اینکه پیش‌تر راگنار سرزمین‌هایی را به نفع شارل تاس از دست داده بود، پرداخت قابل توجهی نیز ممکنست به عنوان نوعی جبران خسارت به راگنار در نظر گرفته شده و خود یورش نیز در واقع نوعی عمل انتقام جویانه بوده باشد. این نخستین بار از مجموع ۱۳ مورد پرداخت به اصطلاح دانگلد به مهاجمان وایکینگ از سوی فرانک‌ها بود. البته بصراحت روشن نیست که در این مرحله این اصطلاح به کار برده شده باشد. هنگامی که راگنار خروج از پاریس را پذیرفت در راه برگشت، چندین نقطه در راستای ساحل از جمله کلیسای سنت بریتن را تاراج کرد.

گرچه شارل تاس بابت پرداخت باج بزرگ به وایکینگها سخت مورد انتقاد قرار گرفت ولی در همان زمان با مسایل مهم‌تری در کشورش روبرو بود. از جمله ناسازگاری با برادرانش، شورش‌های منطقه‌ای، بلندپایگان ناراضی و فشارهای خارجی. از سویی، چون شارل تاس باوری به توانایی خود برای گردآوری و رهبری سربازان جهت رویارویی با سپاه بزرگ راگنار نداشت، شاید بتوان گفت پرداخت باج به جای جنگ مستقیم به نوعی خریدن وقت به سود فرانک‌ها و هم‌چنین ایمن شدن در برابر حملات بیشتر وایکینگها (دست کم در آیندهٔ نزدیک) بود.

بن مایه

• همکاری‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Siege of Paris»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی ۱۵ مهر ۱۳۹۸).