مزگت
مَزگَت واژهای ایرانی به معنی مسجد است و ریشهٔ آن پارسی باستان مزکد از مزداکده است.منظور از مز در مزکد یا مزگت همان خدا و کد به معنی خانه ست.
معادل این واژه در آرامی هخامنشی، سریانی و مندائی مَسْگداء است، و از آرامی وارد زبان عربی شده است.[1]
در زبان پهلوی به مسجد ، مزگت یا مِزگوت گفته میشود و در تمامی کردستان ایران ، عراق ، ترکیه و سوریه این واژه کاربرد دارد .
در انگلیسی نیز Mosque و در ارمنی Maskit باز هم ریشه در مَزگِت دارد.
هنوز برخی از مسجدهای کهن ایران با نام مزگت نامیده میشود مانند «ایسپیه مزگت» (مسجد سپید) در گیلان «دزگامزگت» مازندران و در تمامی مناطق کردنشین مانند مزگت طوبی خانم.
در رامسر
در روستاهای رامسر چون گذشته این واژه هنوز به معنای مسجد به کار میرود. در جواهرده مسجدی قدیمی را به نام مزگت مینامند. مسجد آدینه نیز که مسجد تاریخی و کهن است به این نام خوانده شدهاست. گویا پیش از اسلام در این مکان نیایشگاه آناهیتا بودهاست و پس از اسلام به نام مسجد تبدیل و به مزگت آدینه معروف شدهاست. گورهای بزرگ زرتشتیان در پیرامون آن خود دلیل بر این است که در گذشته و دورههای مختلف این مکان به عنوان معبد و نیز آتشکده زرتشتی مورد توجه بودهاست. در بخشی دیگر از جواهرده رامسر که در کنار چکاد سماموس است مسجدی بود که مردمان آن را به عنوان مزگت مزگتا میخواندند و در توصیف آن آمدهاست: مسجد بزرگ و جامع.
منابع
- "msgd" بایگانیشده در ۲۷ اوت ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine in Comprehensive Aramaic Lexicon. Hebrew Union College, Jewish Institute of Religion. Cincinnati, USA. Retrieved June 29, 2013.
- سجادی، سید محمد تقی، تاریخ و جغرافیای تاریخی رامسر، نشر معین، ۱۳۷۸
- لغتنامهٔ دهخدا
- فرهنگ نفیسی نوشتهٔ ناظم الاطباء