نسبت جنسی
نسبت جنسی[1] (به انگلیسی: Sex ratio) به نسبت میان نرها به مادهها در یک جمعیت گفته میشود. «نسبت جنسی نخستین» نسبتی است که در زمان لقاح وجود دارد، «نسبت جنسی دومین» نسبتی است که در زمان تولد وجود دارد و «نسبت جنسی سومین» نسبتی است که میان جانداران بالغ وجود دارد.[2]
در انسان، بهطور معمول نسبت جنسی ۱۰۵ پسر به ۱۰۰ دختر در نظر گرفته میشود، که به آن بهطور خلاصه نسبت ۱۰۵ میگویند. با این حال، در جوامع انسانی، نسبت جنسی در زمان تولد یا در میان نوزادان میتواند به شکل قابل توجهی انحراف داشته باشد که به دلیل سقط وابسته به جنس است. سازمان سیا تخمین میزند که نسبت جنسی کنونی جهان در زمان تولد ۱۰۷ پسر به ۱۰۰ دختر است. نسبت مردها به زنها در جهان ۱۰۱ مرد به ازای ۱۰۰ زن است.[3]
نظر داروین؛ انتخاب جنسی بر پایه فراوانی جنسی
برپایه نظر داروین، فراوانی کنونی جنسها نسبت به یکدیگر، بر نسبت جنسی فرزندان اثر میگذارد. برای نمونه اگر میزان نرها در یک جمعیت کم باشد، شانس جفتیابی برای مادهها کاهش مییابد. در نتیجه، شانس بقای مادهها کاهش یافته و والدین نسبت جنسی را به نفع نرها افزایش خواهند داد.
اصل فیشر در نسبت جنسی؛ اصل سرمایه گذاری برابر
نظریه فیشر دربارهٔ علت تقریباً برابر بودن نسبت جنسیتی، یکی از نظریههای بسیار ارجاع داده شده در زیستشناسی تکاملی است. فیشر دیدگاهش را در استعارهای اقتصادی بیان میکند. پدر و مادر انرژی تولید مثلی محدود خود را میان پسرها و دخترها تقسیم میکنند، و از سوی هر کدام از آنها سودی دریافت میکنند که میزان مشارکت ژنتیکی در نسلهای آیندهاست. از آنجا که هر فرزند میزان ماده ژنتیکی که از پدر و مادر دریافت میکند یکسان است، میزان مشارکت مادهها و نرها در هر نسل یکسان است. در نتیجه نسبت جنسی، بر پایهٔ انتخاب طبیعی، خود را تنظیم میکند.[4]
منابع
- «مقایسه الگوی سنی نسبت های جنسی گزارش شده در ایران با الگوهای مورد انتظار از جداول عمر و الگوهای مشابه در جهان». نامه انجمن جمعیت شناسی ایران. زمستان ۱۳۸۶. دریافتشده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۳.
- Coney, N.S. Mackey, W.C. (May 1998). «The woman as final arbiter: a case for the facultative character of the human sex ratio». Journal of Sex Research ۳۵: ۱۶۹–۱۷۵.
- «CIA Fact Book». The Central Intelligence Agency of the United State
- FRANK, S.A. , ۱۹۹۰. SEX ALLOCATION THEORY FOR BIRDS AND MAMMALS. ANNUAL REVIEW OF ECOLOGY AND SYSTEMATICS, 21, pp.۱۳-۵۵.