هساشعر
به گیلکی:هساشعر و به مازندرانی: اساشعر سبکی مدرن از شعر گیلکی و بعداً مازندرانی است که توسط شاعران گیلک از جمله محمد بشرا، رحیم چراغی و محمد فارسی از اوایل دهه هفتاد پایه‌ریزی شد. هساشعر موجز و کوتاه است و علی‌رغم مدرن بودن از لحاظ زبان و شیوهٔ بیان، فضای آن عموماً طبیعت محض و به دور از فضای شهری است.[1] هساشعر را اغلب نزدیک به هایکوی ژاپنی و تأثیرگرفته از آن دانسته‌اند.
وجه تسمیه
هسا در گیلکی (در مازندرانی: اسا) به معنای «اکنون، حالا» است و هساشعر را می‌توان «شعر زمان حال» یا به عبارتی «شعر نو» ترجمه کرد.
تاریخچه
جریان‌های روشنفکرانه و نوگرایی‌های شعری در گیلان به تولد هساشعر انجامید. در شهریور ۱۳۷۴ بیانیهٔ هساشعر که توسط رحیم چراغی نوشته شده بود در نشریهٔ محلّی گیله‌وا منتشر شد.[2] پس از آن اشعار زیادی در این سبک سروده شد و در نشریات محلّی گیلان و سپس مازندران به چاپ رسید. هم‌اکنون چند کتاب نیز از اشعار هساشعر در ایران منتشر شده است.
چند نمونه از هساشعر
- مِئوه اَره
- ای وار ده ـ
- دار.
- او روزِ ره
- کی چئن ـ
- می دسفارس ـ
- نیه.
- Mevə are/ i var de/ dar. / U ruzə re/ ki chen/ mi dəs-farəs/ niyə.
- ترجمه: دیگربار/ درخت میوه می‌آورد/ روزی که/ چیدن/ در دسترس من/ نیست.
- ورفِ لاچهلاچه
- لِختِ دارِ سر،
- برسِی میوَه کلاجه.
- Varfə lachə lachə/ lextə darə sar,/ barsey mivə kəlaje.
- ترجمه: برف گلوله گلوله می‌بارد/ بر درخت لُخت/ کلاغان میوه‌های رسیدهاند.
- (جلیل قیصری- به زبان مازندرانی)
- تو روخؤنه او طرف،
- مو ای طرف.
- اگه ایتا پورد نها بی!
- Tu ruxownə u taraf,/ mo i taraf. / Agə ita purd naha bi!
- ترجمه: تو در آنسوی رود، / من در اینسو. / اگر پلی می‌بود!
- (هوشنگ عباسی)
- اسپ
- بوگَنَس بَبوی
- لاتَ بیجَ بادَ مِئن
- مادیاُن
- تورتوری دَرَه! (داوود خانی لنگرودی)
- برگردان: اسب/ خوشبومشام شده است/ توی باد سرد علفزار کنار رود/ مادیان/ شیدایی می‌کند!
شاعران هساشعر
- محمد بشرا
- رحیم چراغی
- کامبیز صدیقی
- داوود خانی لنگرودی
- فریدون سلیمی
- جلیل قیصری (به زبان مازندرانی)
پانویس
- (کوته‌سرایی، نوشته سیروس نوذری، صفحه ۳۱۴)
- (گیله وا، ضمیمه شماره ۳۲، شهریور ۱۳۷۴)
منابع
- نوذری، سیروس. «کوته سرایی». تهران» ققونس ۱۳۸۸