هنریک مجنونیان
هنریک مجنونیان (به ارمنی: Հենրիկ Մաջնունեան) (زاده ۱۳۳۰ در ارومیه – درگذشته ۱۴ مرداد ۱۳۹۹ تهران) نویسنده، مترجم و فعال محیط زیست ایرانی ارمنی‌تبار بود.
| هنریک مجنونیان هنریک مجنونیان | |
|---|---|
 هنریک مجنونیان | |
| زادهٔ | ۱۳۳۰ ارومیه |
| درگذشت | ۱۴ مرداد ۱۳۹۹ |
| ملیت | ایرانی ارمنی‌تبار |
| تحصیلات | فوق لیسانس |
| محل تحصیل | دانشکده منابع طبیعی کرج |
| پیشه | نویسنده، مترجم و فعال محیط زیست |
| آثار | مؤلف بیش از ۵۰ جلد کتاب در زمینه محیط زیست |
| دوره | معاصر |
زندگی‌نامه
هنریک مجنونیان در سال ۱۳۳۰ در شهرستان ارومیه به دنیا آمد، وی تحصیلات ابتدایی خود را در «دبستان بزرگمهر» و دوره متوسطه را در «دبیرستان فروغی» آن شهرستان به پایان رسانید، سپس وارد «دانشکده منابع طبیعی کرج» شده و پس از اخذ لیسانس در سال ۱۳۵۲ تحصیلات خود را تا سال ۱۳۵۶ در دوره فوق لیسانس در این دانشکده ادامه داد.
وی به عنوان عضو هیئت علمی و استادیار از سال ۱۳۵۴ در آموزشکده محیط زیست مشغول به کار بود. در کنار تدریس، به عنوان کارشناس، مدت طولانی در سازمان حفاظت محیط زیست به فعالیت اجرائی پرداخت و در انتخاب و توسعه شبکه مناطق حفاظت شده کشور نقش مؤثری داشت. بسیاری از راهبردها و ابتکارات حفاظت و مدیریت مناطق حفاظت شده و پارکهای ملی کشور در سه دهه گذشته به وسیلهٔ وی ترویج پیدا کرده‌اند.
هنریک مجنونیان در همه سطوح تحصیلی از آموزش و تربیت نیروهای اجرائی محیط زیست گرفته تا سطح عالی دانشگاه‌های دولتی تدریس کرده‌است. بسیاری از دانشجویان وی به مدارج شغلی و تحصیلی بالایی دست یافته و در حال حاضر از کارشناسان یا مدرسین کار آزموده سازمان‌های اجرائی و مراکز آموزشی کشور به‌شمار می‌روند. وی همچنین در کنار آموزش رسمی در دانشگاه‌ها از طریق نشر وسیع اطلاعات نظری و تجربیات عملی خود در میان قشرها مختلف جامعه به آموزش غیررسمی نیز پرداخته‌است.
نزدیک به ۱۳۵۷ کتاب در سطوح مختلف تخصصی–ترویجی به صورت تألیف یا ترجمه از وی چاپ و منتشر شد، نشر این حجم اطلاعات نه تنها در تاریخ سازمان‌های اجرائی بلکه در سطح مراکز آموزش عالی نیز کم سابقه‌است. کتاب‌های وی در زمینه انتخاب، حفاظت و مدیریت پارکهای ملی و مناطق حفاظت شده و پناهگاه‌های حیات وحش سالیان درازی است که به صورت کتب درسی و کمک درسی در دانشگاه‌های کشور مورد تدریس و استفاده قرار می‌گیرد. تهیه راهبرد حفاظت از تنوع زیستی، نخستین گزارش ملی ایران به کنفرانس ریو و تهیه و تدوین دستور العمل‌های لازم‌الاجرای طرح‌ریزی اکوسیستم‌های خشکی ساحلی و دریایی از دیگر کارهای شناخته شده وی می‌باشد. هنریک مجنونیان جدا از اهل قلم بودن و تدریس در کمیته‌های مختلف تخصصی محیط زیست نیز فعال بوده‌است.
وی به صورت رسمی فعالیت خود را به عنوان محقق و مشاور در کمیته‌های فنی و علمی نظیر کمیته فنی سازمان محیط زیست در طرح‌های بهره‌برداری پایدار، کمیته توسعه شبکه مناطق حفاظت شده، کمیته تعیین ده درصد حفظ جنگل‌ها، کمیته تخصصی بهسازی پارک ملی گلستان تدوین سیاست‌های گردشگری کمیته صیانت از جنگل‌های شمال کشور، کمیته بررسی طرح‌های مدیریت مناطق تحت حفاظت، برنامه انسان و زیست‌کره تا سال ۱۳۸۵ ادامه داد و پس از ۳۳ سال فعالیت رسمی به عنوان استادیار، کارشناس و مشاور ارشد در سال ۱۳۸۶ بازنشسته شده و تا مرداد ماه ۱۳۹۹ به عنوان عضو هیئت تحریریه نشریات محیط زیست، ویراستاری، تألیف و ترجمه مقالات و عرضه کتب محیط زیست به فعالیت‌های علمی خود ادامه داد.
درگذشت
مجنونیان سال‌ها بیماری کلیوی داشت، مجنونیان، سه‌شنبه، ۱۴ مرداد ۱۳۹۹ در سن ۶۹ سالگی در تهران درگذشت.[1][2][3]
جوایز و تقدیر نامه‌ها
- اخذ لوح تقدیر به عنوان بدعت‌گذار طرح‌های مدیریت مناطق حفاظت شده در عرصه خشکی – ساحلی – دریایی از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۹۰ بر اساس مشارکت تفکر جمعی و همکاری گروهی.
- اخذ لوح تقدیر به خاطر کتاب‌های ترویجی شناسنامه مناطق حفاظت شده (مناطق گنو و حرا) در سال ۱۳۷۷ و ۱۳۷۶
- اخذ لوح تقدیر به خاطر کتاب پارکداری به عنوان کتاب برگزیده درسی آموزشکده در سال ۱۳۷۷.
- اخذ تقدیرنامه از سوی انجمن ارزیابی محیط زیست ایران به خاطر تلاش‌های بی نظیر، کم سابقه و مستمر در اشاعه دانش محیط زیست در سه دهه اخیر در کشور در سال ۱۳۸۷.
- کاندیدای جایزه مهرگان برای کتاب‌های سه‌گانه جغرافیای جانوری جهان و ایران در سال ۱۳۸۵.
- اخذ تقدیرنامه از سوی انجمن کوهنوردان ایران به خاطر ترویج ارزش‌های کوهستان زمینه حفاظت، و پذیرفته شدن در صفوف انجمن به عنوان عضو افتخاری انجمن کوهنوردی ایران در سال ۱۳۸۹.
- استاد برگزیده سازمان‌های غیردولتی ایران در دو سال متوالی ۱۳۷۸ و ۱۳۷۹ برای فعالیت‌های آموزشی، ترویجی.
- اخذ تقدیرنامه از شورای پژوهش سازمان در دومین همایش دستاوردهای پژوهشی در سال ۱۳۸۳.
- برنده جایزه ملی محیط زیست ایران در سال ۱۳۸۰ به خاطر ۲۶ سال فعالیت اجرایی، آموزشی، پژوهشی و ترویجی در توسعه مفهوم حفاظت از سرزمین، توسعه شبکه مناطق حفاظت شده، انتقال و نشر وسیع اطلاعات نظری و تجربه عملی در سطح دانشگاه‌ها وسازمان‌های اجرایی، تربیت کادر حفاظت و متخصصین پارک‌ها و مناطق در کشور در تمام طول دوره بعد از انقلاب و تأثیرگذاری عمیق در شکل‌گیری فرهنگ و ادبیات زیست‌محیطی کشور در زمینه حفاظت از طبیعت و منابع زنده (به نقل از بیانیه کمیته جایزه ملی محیط زیست).
- برنده جایزه ملی محیط زیست ایران برای دومین بار در سال ۱۳۸۷ به خاطر چاپ و نشر کتاب‌های انتخاب و مدیریت مناطق حفاظت شده ساحلی – دریایی و بدعت‌گذاری طرح‌های مدیریت در عرصه خشکی – ساحلی و دریایی در کشور طی ۳۳ سال خدمت رسمی.
- معرفی و انتخاب به عنوان چهره ماندگار سبز ایران در سال ۱۳۸۹ از سوی سازمان حفاظت محیط زیست ایران به خاطر فعالیت‌های آموزشی-ترویجی گسترده در سطح عام و خاص و اخذ لوح تقدیر.
- دو بار معرفی و کاندیداتوری برای اخذ جایزه سلطان قابوس یونسکو از سوی سازمان حفاظت محیط زیست ایران در سال‌های ۱۹۹۷ و ۲۰۰۹ به خاطر نشر وسیع اطلاعات زیست‌محیطی و چاپ ۵۴ کتاب در ۳۳ سال خدمت رسمی.
- معرفی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست ایران، برای اخذ «جایزه کنتون میلر» به اتحادیه جهانی حفاظت در سال ۲۰۰۸ به خاطر نشر دستورالعمل‌های این اتحادیه و تطابق آن با مناطق حفاظت شده ایران.
کتاب‌ها و مقالات منشر شده
تالیفات
ناشر تمامی تألیفات وی سازمان حفاظت محیط زیست می‌باشد بجز کتاب‌های مباحثی پیرامون پارک‌ها، فضای سبز و تفرجگاه‌ها که توسط سازمان پارکهای شهرداری و طبیعت را حفظ کنیم، (منابع زیستی استان هرمزگان) که توسط اداره کل محیط زیست هرمزگان انتشار یافته
| سال | نام اثر | توضیحات |
|---|---|---|
| ۱۳۶۳ | پارک ملی تندوره | |
| ۱۳۶۳ | پارک ملی کویر | |
| ۱۳۶۴ | تالاب هامون | |
| ۱۳۶۷ | منطقه حفاظت شده اشترانکوه | |
| ۱۳۶۹ | درختان و محیط زیست | |
| ۱۳۷۲ | ذخیره گاه‌های زیست کره | |
| ۱۳۷۳ | طرح مدیریت پارکهای ملی (پارکداری) | (کتاب درسی تألیفی برگزیده زیست‌محیطی سال ۱۳۷۷ و اهدای لوح افتخار) |
| ۱۳۷۳ | پارک ملی گلستان | |
| ۱۳۷۴ | مباحثی پیرامون پارک‌ها، فضای سبز و تفرجگاه‌ها | |
| ۱۳۷۵ | طبیعت را حفظ کنیم، (منابع زیستی استان هرمزگان) | |
| ۱۳۷۶ | منطقه حفاظت شده گنو | (کتاب برگزیده ترویجی-زیست‌محیطی در سال ۱۳۷۷) |
| ۱۳۷۷ | منطقه حفاظت شده حرا | (کتاب برگزیده ترویجی- زیست‌محیطی در سال ۱۳۷۷) |
| ۱۳۷۹ | پارک ملی گلستان | |
| ۱۳۷۹ | مناطق حفاظت شده شیدور و فارور | (بازنگری - در دست چاپ) |
| ۱۳۸۰ | پارکهای ملی – مناطق حفاظت شده (مبانی و تدابیر حفاظت) | |
| ۱۳۸۱ | دستورالعمل لازم‌الاجرای تهیه طرح‌های مدیریت مناطق تحت حفاظت | سازمان برنامه‌ریزی و مدیریت |
| ۱۳۸۳ | طرح‌ریزی زیست‌محیطی پناهگاه حیات وحش لوندویل |
تألیف و ترجمه
ناشر این آثار سازمان حفاظت محیط زیست می‌باشد
| سال | نام اثر | توضیحات |
|---|---|---|
| ۱۳۷۸ | تالاب‌ها: طبقه‌بندی و حفاظت تالاب‌ها | |
| ۱۳۷۸ | حفاظت رودخانه‌ها | |
| ۱۳۷۸ | راهبردها و معاهدات حفاظت از طبیعت و منابع زنده جلد دوم: از کنوانسیون تجارت گونه‌های در خطر انقراض تا حفظ تنوع زیستی | |
| ۱۳۷۸ | زیستگاه‌ها و حیات وحش | |
| ۱۳۷۸ | راهنمای روش‌های طرح‌ریزی و تهیه طرح مدیریت | |
| ۱۳۸۳ | مناطق حفاظت شده ساحلی- دریایی (ارزش‌ها و کارکردها) | |
| ۱۳۸۴ | جغرافیای جانوری جهان | |
| ۱۳۸۷ | راهنمای طرح‌ریزی زیست‌محیطی حوضه‌های آبخیز، (فائو) |
ترجمه
ناشر این آثار نیز همچنین سازمان حفاظت محیط زیست می‌باشد
| سال | نام اثر | توضیحات |
|---|---|---|
| ۱۳۷۷ | راهنمای آماده‌سازی مناطق حفاظت شده کوهستانی | |
| ۱۳۷۷ | راهنمای آماده‌سازی پارکهای ملی و مناطق حفاظت شده برای توریسم | |
| ۱۳۷۸ | راهبردها و معاهدات جهانی حفاظت از طبیعت و منابع زنده
جلد اول: کنوانسیون رامسر و میراث جهانی |
|
| ۱۳۷۸ | جغرافیای گیاهی ایران | |
| ۱۳۷۸ | دنیای جانوران برای نوجوانان | |
| ۱۳۸۰ | پارک‌ها برای زندگی (مسائل پارکهای ملی و مناطق حفاظت شده برای تصمیم گیران و سازمان‌های غیردولتی و غیرحرفه‌ای‌ها) | |
| ۱۳۸۳ | شالوده ژئوبتانیکی ایران | میکائیل زهری |
| ۱۳۸۳ | شالوده ژئوبتانیکی خاورمیانه | میکائیل زهری |
| ۱۳۸۳ | پارکداری نوین (فائو) | |
| ۱۳۸۴ | راهنمای تهیه سیستم پلان برای مناطق حفاظت شده | |
| ۱۳۸۴ | راهنمای تهیه طرح مدیریت زون ساحلی بلایز / سامانه اطلاعات جغرافیایی | (آی.یو.سی. ان) دفتر امور دریایی |
| ۱۳۸۴ | استراتژی جهانی حفاظت | |
| ۱۳۸۸ | راهنمای طرح‌ریزی مدیریت مناطق حفاظت شده، ۲۰۰۳، اتحادیه جهانی حفاظت | |
| ۱۳۹۱ | مناطق حفاظت شده ساحلی – دریایی | سالم، جان کلارک |
ترجمه و تدوین
- مناطق حفاظت شده و توسعه پایدار ۱۳۸۳، سازمان حفاظت محیط زیست
- کاربرد مفاهیم ذخیره گاه‌های زیست کره در مناطق ساحلی- دریایی، (آی.یو.سی. ان) دفتر امور دریایی، ۱۳۸۳، سازمان حفاظت محیط زیست
- مناطق حفاظت شده ساحلی-دریایی / فنون مدیریت، (آی.یو.سی. ان) دفتر امور دریایی، ۱۳۸۴، سازمان حفاظت محیط زیست
- راهنمای ایجاد مناطق حفاظت شده ساحلی –دریایی (آی.یو.سی. ان) دفتر امور دریایی، ۱۳۸۴، سازمان حفاظت محیط زیست
- مدیریت زیست‌محیطی کوهستان، (یونپ)، ۱۳۸۷، سازمان حفاظت محیط زیست
- حفاظت و توسعه پایدار مناطق کوهستانی، (آی.یو.سی. ان)، ۱۳۸۷، سازمان حفاظت محیط زیست
- جغرافیای جانوری ایران / ماهیان، ۱۳۸۴، سازمان حفاظت محیط زیست
- جغرافیای جانوری ایران / دوزیستان، خزندگان، پرندگان، پستانداران، ۱۳۸۴، سازمان حفاظت محیط زیست
- دستورالعمل آی.یو.سی. ان در مورد پارکهای ملی ساحلی – دریایی، ۱۳۸۴، سازمان حفاظت محیط زیست
- دستورالعمل‌های بانک جهانی در مورد ارزیابی پیامدهای زیست‌محیطی (پروژه‌های انرژی و صنعت)، ۱۳۸۷، سازمان حفاظت محیط زیست
منابع
- «هنریک مجنونیان درگذشت». دریافت‌شده در ۵ اوت ۲۰۲۰.
- «هنریک مجنونیان درگذشت». دریافت‌شده در ۵ اوت ۲۰۲۰.
- «مهندس هنریک مجنونیان استاد برجسته دانشگاه تهران درگذشت». دریافت‌شده در ۵ اوت ۲۰۲۰.