پلیمرهای ترموست
رزین‌های ترموست یا گرما سخت پلیمرهایی هستند که درآن‌ها زنجیرهای مولکولی توسط پیوندهای عرضی به هم متصل هستند و در نتیجه شبکه‌ای از پیوندهای سه بعدی به وجود می‌آورند. چنین پیوندهایی در اثر انجام عملیات پخت یا گیرش حاصل می‌شوند.
این پلیمرها در اثر اعمال حرارت سخت می‌شوند اما پس از گیرش امکان ذوب شدن وتغییر شکل مجدد را ندارند مگر این که حرارت باعث سوختن و تجزیه حرارتی آن‌ها در دماهای بالا گردد.
عملیات پخت معمولاً یک واکنش شیمیایی است که باعث تردی و شکننده شدن ماده می‌شود و چقرمگی پلیمر را از بین می‌برد. بر اساس نوع کاتالیزور انتخابی، امکان گیرش این رزین‌ها حتی در دمای اتاق نیز وجود دارد و زمان گیرش آن‌ها از چند دقیقه تا چند ساعت متغیر است.
خواص
- ترموست‌ها از ترموپلاستیک‌ها مستحکم ترند( به دلیل داشتن شبکه‌ای از پیوندهای سه بعدی).
- ترموست‌ها نسبت به ترموپلاستیک‌ها قابلیت تحمل بار در درجه حرارت و فشار بالاتر را دارند.
- مقاومت کم در برابر ضربه.
مثال‌هایی از ترموست ها
- رزین اپوکسی
این رزین از واکنش رزین اپوکساید با سخت‌کنندهٔ پولی‌آمین یا پلی آمید حاصل می‌شود. این رزین در موارد زیر کاربرد وسیعی دارد: رنگ‌ها و پوشش‌ها، چسب‌ها، قالب‌های صنعتی و کامپوزیت‌ها، سامانه‌های الکتریکی و الکترونیک، هوا فضا ، زیست‌شناسی، هنر و کف پوش‌های صنعتی، بیمارستانی، بهداشتی و مخابراتی. استفاده از اپوکسی از دلایل اصلی آسم شغلی در میان استفاده کنندگان پلاستیک است.
باکلیت ممکن است به شکل میله‌ای، لوله‌ای، تخته یا ورق ساخته شود وقابلیت بریده شدن، سوراخ شدن، اره شدن و حکاکی شدن و پرداخت را داراست. ماده‌ای ارزان قیمت است که می‌تواند در رنگ‌های مختلف ساخته شود. و به عنوان عایق حرارتی و الکتریکی به کار رود.
این رزین‌ها از ملامین و فرمالدهید طی فرآیند پلیمریزاسیون ساخته می‌شوند و معمولاً دروسایل وظروف آشپزخانه به کار برده می‌شوند.
- پلی اورتان
این پلیمرها در فرم‌های مختلف نظیر فوم‌های انعطاف‌پذیر و سخت، الاستومرها و رزین‌های مایع استفاده می‌شوند. پلی اورتان‌ها در برابر اسیدها و بازهای قوی و حلال‌های آلی دارای مقاومت خوردگی پایین هستند .
- رزین پلی استر
رزین پلی استر در ساخت انواع مجسمه، ساعت، انواع کف پوش و دیوار پوش و کارهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده در حالت مایع بوی بسیار تند و زننده‌ای دارد اما بعد از سخت شدن این بو به‌طور کامل از بین می‌رود. رزین پلی استر به بعضی اجسام مانند چوب می چسبند که برای جلوگیری از آن از پارافین یا فیلم استفاده می‌شود.
- اوره فرمالدهید
این رزین غیر شفاف از حرارت دیدن اوره و فرمالدهید در حضور بازهای غیر قوی به دست می‌آید. اوره فرمالدهید کاربرد های فراوانی دارد به عنوان مثال در ورق‌های زینتی، نساجی، تولید کاغذ، پارچه‌های ضد چروک ،فراورده‌های کتان و ریون مورد استفاده قرار می‌گیرد . هم چنین به دلیل واکنش‌پذیری بالا، عملکرد خوب و قیمت مناسب کاربرد وسیعی در تولید چسب رزینی دارد. این ماده در محیط فرمالدهید انتشار می‌دهد که مشکلاتی چون آب ریزش بینی، خس خس سینه، سرفه، خستگی زیاد، تحریک شدن پوست، حالت تهوع ومشکلات تنفسی در بعضی افراد به وجود می‌آورد.
روش‌های قالب گیری
- قالب‌گیری تزریقی
یکی از رایج‌ترین روش‌های تولید قطعات پلاستیکی است.بدنه اتومبیل،مانیتور،عینک،مسواک،قطعات خودرو و... به این روش ساخنه می‌شوند. در این روش گرمای کافی به دانه‌های پلاستیکی اعمال می‌شود تا بتوانند درون قالب و گذرگاه‌های آن جاری شوند،سپس این ماده با فشار به درون یک قالب بسته تزریق می‌شود تا همهٔ ذرات قالب را پر کرده وفرم مورد نظر را به خود بگیرند.
- قالب‌گیری اکستروژن
برای تولید لوله،شلنگ،نی نوشیدنی و عایق کابل‌های الکتریکی استفاده می‌شود.
- قالب‌گیری فشاری
یکی از قدیمی‌ترین فرآیندهای شکل دادن ترموست‌ها،قالب‌گیری فشاری است. در این روش مادهٔ پلاستیکی در حفره قالب قرار داده می‌شود و با اعمال فشار وحرارت شکل می‌گیرد.از مزایای این روش می‌توان به کاهش دور ریز مواد،هزینهٔ پایین ساخت قالب و امکان تولید قطعات بزرگ اشاره کرد.