پیشنهاده پژوهشی
پیشنهاد[1] پژوهشی (به انگلیسی: research proposal) نقشه و رکن اصلی هر پژوهش است که در آن، پژوهشگر، مسیر و اهداف تحقیق خود را مشخص میکند و سپس جهت دستیابی به اهداف به جستوجو و آزمایش میپردازد.[2] پیشنهادهی پژوهشی انگارهای است که در آن پژوهشگر پرسشی را به عنوان پرسش مورد پژوهش برگزیده و فرضیات اولیهای را پیرامون آن مطرح میکند و در ادامه در تحقیق جامعی آن را بسط داده و نتایجی را در راستای تأیید و تثبیت ادعای خود ارائه مینماید. در دوره کارشناسی ارشد و دکترا و نیز گاهی در دوره کارشناسی، محقق پیش از تمرکز بر روی موضوع مورد مطالعه خود لازم است آن را در قالب پیشنهاده ثبت نماید و ادعاها، فرضیات و ضرورتهای تحقیق خود را مطرح کند.
پیشنهاده پژوهشی درس روش تحقیق (مقطع کارشناسی ارشد)
دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد برای درس روش تحقیق موظف هستند یک پیشنهاده پژوهشی ارائه دهند.این پیشنهاده باید از نظر قوانین نگارشی و محتوا باید استاندارد های لازم را داشته باشد تا دانشجویان علاوه بر گذراندن این واحد(درس روش تحقیق) با نحوه چگونگی نگارش پیشنهاده نیز آشنا شوند
به زبان ساده تر پیشنهاده يا طرح تحقيق ، پيش نويس پژوهشي است كه شما مي بايست براي اخذ مدرك تحصيلي خود انجام دهيد. در پیشنهاده ، شما به معرفي موضوعي كه براي پايان نامه خود انتخاب كرده ايد ، توضيح اهميت آن موضوع ، ذكر پژوهش هايي كه در گذشته در اين باره صورت گرفته ، و نتايجي كه فكر مي كنيد از تحقيق خواهيد گرفت می پردازيد. هم چنين روش يا روش هايي كه در پژوهش از آن ها بهره خواهيد گرفت را ذكر مي كنيد.
نگارش پیشنهادهٔ پژوهشی از اولین قدمها در نگارش پایاننامه میباشد. دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی از دانشجویان و محققان خود درخواست ارائه طرحی پیشنهادی برای پایاننامه و برخی مواقع دفاع از آن میکنند. پیشنهادهٔ پژوهشی مقاصدی را دنبال میکند که روشنترین آن این است که به دانشجو یا محقق کمک میکند تا آنچه را که قصد انجام آن را دارد بازنموده و توضیح دهد. از طرف دیگر مسئولان مرتبط نیز مشکلات، مسائل، کاستیها و قوتها را تشخیص داده و به دانشجو متذکر میشوند. پیشنهادهٔ پژوهشی بهطور معمول خلاصهای از سه فصل اول پایاننامه میباشد. در واقع دانشجو باید نگارش مناسب این طرح میتواند بعد با کمی وسعت بخشیدن به آن، سه فصل اول پایاننامه خود را تکمیل کند.[3]
با نگارش پیشنهاده و تأیید آن توسط گروهی از پژوهشگران آن حوزه، موضوع مورد مطالعه را به نام خود ثبت کرده و دیگران را از پرداختن مجدد بر روی آن منع میکند. به عبارت دیگر، با این عمل محقق مالکیت تحقیق بر روی موضوع ذکرشده در پیشنهاده را بهنام خود ثبت میکند.
بخشهای مختلف پیشنهاده
شكل پیشنهادهی پژوهشی بنا بر هدفي كه از آن داريد و يا به مقتضاي رشته تحصيلي شما مي تواند قدري متغير باشد. اما شكل بندي بنيادين آن ، همواره بايد شامل عنوان بندي ها و بخش هاي زير باشد :
1-موضوع تحقيق ( Project Title ):ذيل اين عنوان مي بايست عنوان دقيق تحقيق خود را ذكر كنيد. براي مثال :
Project Title: Women Role in Southeast Thailand
2-توضيح موضوع و اهميت آن ( Importance and Statement of Topic ):در اين بخش مي بايست جوانب موضوع ، چگونگي ارتباط آن با رشته تحصيلي مورد نظر ، و اهميت موضوع به لحاظ علمي و كاربردي را توضيح دهيد.
3-ادبيات تحقيق و پژوهش هاي مرتبط ( Review of Literature and Relevant Topics):زير اين عنوان ، بايد توضيح مختصري درباره پژوهش هايي كه پيش از شما روي اين موضوع و موضوعات نزديك به آن انجام شده بدهيد. در اين بخش در واقع بايد به ذكر پژوهش هايي بپردازيد كه شما قصد داريد يافته هاي آن ها را تكميل كنيد ، اشتباهات آن ها را رفع نماييد و يا نتايج آن ها را رد كنيد.
4-اهداف و فرضيه ها ( Aims and Hypothesizes ) :در اين بخش بايد به ذكر نتايجي بپردازيد كه فكر مي كنيد از تحقيق خواهيد گرفت. توضيح دهيد كه از انجام تحقيق چه هدفي داريد؟ به كدام سمت حركت مي كنيد؟ و فكر مي كنيد به كجا خواهيد رسيد؟
5-روش ها و ابزار هاي تحقيق ( Methodology ) :در اين قسمت توضيح دهيد كه در انجام پروژه از چه روش هاي علمي سود خواهيد برد و چه ابزارهايي را براي رسيدن به اهداف تحقيق به خدمت خواهيد گرفت.
6-منابع( References ) :فهرستي از منابعي كه فكر مي كنيد از آن ها استفاده خواهيد كرد و به كار شما مرتبط هستند را الفبايي و منظم كنيد و در اين بخش بياوريد.
اين نكات را در مورد انتخاب و نگارش تيتر پروژه رعايت كنيد :
الف ) سعي كنيد موضوع روشن و ساده باشد. از خوشگل كردن عنوان تحقيق خودداري كنيد !
ب ) عنوان پروژه را به صورت خلاصه اي فشرده از آن چه در ذهن داريد در نظر بگيريد. سعي كنيد با همان يك جمله عنوان پروژه بتوانيد چارچوب كلي تحقيق و هدف هايتان را به خواننده منتقل كنيد. عنوان كار شما بايد كاملاً مشخص كند كه شما مي خواهيد چه چيز را و در چه شرايطي مطالعه كنيد.
پ ) در جمله بندي عنوان پروژه دقت كنيد تا چيدمان آن طوري باشد كه آن چه اصل موضوع تحقيق شماست از فرع آن قابل تشخيص باشد.
ت ) سعي كنيد كلمات اضافي را از عنوان پروژه حذف كنيد .
دستهبندی دیگری از اجزاء پیشنهاده:
- مقدمه
- مشکل
- بیان مسئله
- پیشینه علمی و مرور متون مربوط
- هدفها
- ضرورت
- سؤالها یا فرضیه پژوهش
- روش پژوهش
- جامعه مورد پژوهش و نمونه
- ابزار و گردآوری اطلاعات
- روایی و پایایی
- پیش آزمون
- تعریفهای عملیاتی
- فهرست منابع و مآخذ
منابع
- «پیشنهاده» [عمومی] همارزِ «proposal»؛ منبع: گروه واژهگزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوازدهم. فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۶۶-۸ (ذیل سرواژهٔ پیشنهاده)
- «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۲۷ مارس ۲۰۱۵. دریافتشده در ۲۹ مارس ۲۰۱۵.
- حیاتی، زهیر (۱۳۸۶)، نگارش مقاله، گزارش و سایر انتشارات علمی: از انتخاب موضوع تا چاپسپاری، تهران: چاپار