کریولیت
کریولیت (نام آن از کلمات یونانی Krous به معنای سرد و lithos یعنی سنگ گرفته شده است.) ماده معدنی با فرمول Na3AlF6 است. در ساخت شیشه آلات در صنایع اپتیک - کانسار آلومینیوم کاربرد دارد. کریولیت در طول تاریخ به عنوان کانی آلومینیوم و بعد ها در فرایند الکترولیز کانی ای که یک اکسید غنی از آلومینیوم است یعنی بوکسیت (که خود ترکیبی از مواد معدنی اکسید آلومینیوم مثل جیبسیت، بوهمیت و دیاسپور می باشد) مورد استفاده قرار گرفت. جداسازی آلومینیوم از اکسیدش در کانی های اکسیدی کار سختی بود که با استفاده از کریولیت به صورت شار برای حل کردن کانی های اکسیدی راحت تر گشت. کریولیت خالص در دمای 1012 درجه سانتیگراد (1285 کلوین) ذوب می شود و می تواند اکسید آلومینیوم را در حدی که به راحتی برای استخراج آلومینیوم از طریق فرایند الکترولیز (برقکافت) مورد استفاده قرار گیرد، حل کند. با این حال هنوز هم انرژی قابل توجهی برای هم برای گرم کردن مواد و هم فرایند الکترولیز لازم است. اما فرایند اخیر هنوز هم از نظر انرژی به صرفه تر از ذوب کردن خود اکسید هاست. از آنجا که کریولیت خالص برای استفاده در این فرایند بسیار کمیاب است، سدیم آلومینیوم فلوراید از کانی فلوریت که بیشتر یافت می شود ساخته می شود.
این ماده تقریباً کمیاب است و در گروئنلند، آمریکا، روسیه (اورال) و نیجریه یافت میشود. اشکال ظاهری آن بلوری یا آگرگاتهای دانهای است. با سیستم مونوکلینیک بلوری میشود. در ردهبندی مواد از هالوژنها است. گاه جلای شیشهای و چرب و صدفی دارد. مادهای شکننده است و شکستگی آن نامنظم است. به صورت شفاف یا نیمه شفاف یافت میشود. به راحتی ذوب میشود و شیشه بیرنگ میدهد و کمی در HCl و کمی در اسیدسولفوریک حل میشود. ترکیب شیمیایی آن Na=۳۲٫۸۶٪ Al=۱۲٫۸۴٪ F=۵۴٫۳۰٪ دارد. به رنگهای سفید، خاکستری، متمایل به قرمز و متمایل به قهوهای دیده میشود. اثر خط آن سفید رنگ است. با انیدریت - باریتین تشابه کانیشناسی دارد. منشأ تشکیل آن پگماتیتی است. شکل بلورهای آن پسودوتتراگونال و پسودوکوبیک و ماکله است.
منابع
- CRC Handbook of Chemistry and Physics, 83rd Ed., p. 4-84.
- Gaines, Richard V., et al (1997) Dana's New Mineralogy, Wiley, 8th, ISBN 978-0-471-19310-4
- Cryolite: Cryolite mineral information and data. Mindat.org (2010-10-03). Retrieved on 2010-10-25.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Cryolite». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی.
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ کریولیت موجود است. |