کفگیر
کفگیر چمچه ٔ سوراخ داری که بدان کف چیزی را گیرند. کفک گیر. کفچه. یکی از آلات مطبخ با سوراخهای کوچک و دسته دار که کف دیگ را بدان گیرند و پلو را با آن به ظرفها کشند. [1]
در گذشته مرسوم بوده کفگیر فلزی (آهنی) به نام حسوم را در دیگ مسی قرار می‌دادند و آش یا خورش را با آن به‌هم می‌زدند. اخیرا کفگیر های پلاستیکی به بازار آمده که طرفداران زیادی در بین خانم های خانه دار پیدا کرده است.
اندازه
کفگیر در اندازه‌های متفاوت وجود دارد
جنس
کفگیر با جنس‌های متفاوتی وجود دارد که مرسوم‌ترین آنها به شرح زیر است
کاربر لغوی در ادبیات
به ته دیگ خوردن کفگیر؛ کنایه از تمام شدن مال. به آخر رسیدن دارایی. بی پول شدن [2]
گردون کاسه چشم چو کفگیر جمله چشم نظاره روی زنده دلان کفن درش.[3]
دستت همه عظم همچوملعق جانی همه رخنه همچو کفگیر. [4]
در ادبیات انگلیسی قدیمی‌ترین کاربرد کفگیر (به انگلیسی: Spatula) به سال ۱۵۲۵ میلادی برمی‌گردد. در کاربرد امروزی، برای آنچه ما در زبان فارسی استفاده می کنیم دو معادل در زبان انگلیسی وجود دارد. نخستین (به انگلیسی: Turner) است که اختصاصا به وسیله ای گفته می‌شود که برای برگرداندن غذا (مانند کوکو) استفاده می شود. و دیگری (به انگلیسی: Skimmer) است که برای کشیدن غذاهای مانند پلو استفاده می شود. که ما برای هر دو ابزار در فارسی از واژه کفگیر استفاده می کنیم.
منابع
- فرهنگ دهخدا
- فرهنگ معین
- خاقانی
- اثیر اخسیکتی